E-Księgarnia
Na Placu Pokoju w Lęborku 21 lipca, z udziałem mieszkańców, byłych działaczy opozycji i Solidarności, lokalnych władz, odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „TU rodziła się »Solidarność«”.
– Dziś oddajemy hołd Solidarności, wielkiemu protestowi społecznemu przeciwko wielkiemu złu, jakim był komunizm. Solidarność – słowem, bez walki, w pokojowy sposób, walczyła o wolność. Za suwerenną, demokratyczną Polskę, ludziom Solidarności składamy podziękowania – mówił prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.
– IPN poprzez otwieraną dziś wystawę dziękuje za trud poprzednich pokoleń, które walczyły o wolną Polskę. Składam pokłon wam wszystkim, którzy dziś czytacie o sobie samych i znajdujecie swoje czarno-białe zdjęcie na tej ekspozycji. Pamiętajmy, że niepodległość nie jest dana raz na zawsze. Brońmy jej i szanujmy – podkreślił Witold Namyślak, burmistrz Lęborka.
– Cieszę się, że ludzie Solidarności mogli się dzisiaj spotkać, porozmawiać, wymienić wspomnieniami, pokazać swoim dzieciom i wnukom tę wystawę, która opowiada o ich walce o wolność – dodała Anna Zajączkowska, starosta powiatu lęborskiego.
– Widzę dziś wiele osób, które uczestniczyły w wydarzeniach z lipca i sierpnia 1980 roku. Mam świadomość, że bez Lęborka, Tczewa i szeregu innych, mniejszych miejscowości z całego Pomorza, nie byłoby Gdańska i tego, co wydarzyło się w gdańskiej stoczni – podsumował dr Arkadiusz Kazański z IPN Gdańsk, współautor wystawy.
W obchodach uczestniczyło wielu dawnych opozycjonistów i działaczy Solidarności m.in. Stanisław Jakonis, Jan Niedźwiedzki, Henryk Tabor, Edward Bonicki, Lech Kowalski, Maurycy Frąckowiak, Ryszard Wenta, Tadeusz Obidziński, Jan Drywa, Zenon Gudzio. Około 70 biogramów działaczy z Lęborka znajdzie się w IV tomie „Encyklopedii Solidarności”, której premiera planowana jest na 31 sierpnia w Sali BHP w Gdańsku.
Solidarność w Lęborku w latach 1980-1981 liczyła około 10 tysięcy działaczy, co stanowiło 80 proc. zatrudnionych. W mieście istniała Miejska Komisja Koordynacyjna, której członkowie starali się rozwiązywać problemy ważne dla mieszkańców, takie jak funkcjonowanie przedszkoli i żłobków, kursowanie komunikacji, zaopatrzenie sklepów (oprac. dr Arkadiusz Kazański).
Przed uroczystością delegacja IPN wraz z lokalnymi władzami i mieszkańcami Lęborka złożyła kwiaty pod pomnikiem Jana Pawła II, Obeliskiem Niepodległości, pomnikiem gen. Stanisława Sosabowskiego, upamiętnieniem bł. ks. Jerzego Popiełuszki oraz tablicą pamiątkową poświęconą duchownym zamordowanym przez czerwonoarmistów w marcu 1945 r.
1945 rok. Lębork. Czerwonoarmiści na środku rynku urządzili libację. „Rzucili się w szatańskim pożądaniu na kobiety i dziewczęta. W stadach stali przed każdym domem. Ich ofiarami były 78-letnie starsze panie i 9-letnie dzieci” – wspominał ks. Barckow. Kto okazał się nieposłuszny, z miejsca był rozstrzeliwany.
Mieszkańcy Lęborka szukali schronienia na plebanii kościoła św. Jakuba Apostoła. Czerwonoarmiści zamordowali tych, którzy stanęli w obronie gwałconych kobiet – młodego niemieckiego duchownego ks. Roberta Königa, ks. Franciszka Szynkowskiego i całą rodzinę tego ostatniego. Przez dwa tygodnie ciała leżały niepochowane. W końcu ktoś pogrzebał je w ogrodzie przy plebanii.
11.00 – złożenie kwiatów pod pomnikiem Jana Pawła II (skwer przy Rondzie im. Jana Pawła II)
Ok. 11.20 – złożenie kwiatów pod Obeliskiem Niepodległości (skwer Orła Białego)
Ok. 11.30 – złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Stanisława Sosabowskiego
Ok. 11.45 – złożenie kwiatów pod upamiętnieniem bł. ks. Jerzego Popiełuszki (Sanktuarium pw. św. Jakuba, ul. Basztowa 8)
12.00 – wernisaż wystawy „TU rodziła się »Solidarność«” (Plac Pokoju)
Przed wernisażem wystawy zapraszamy do udziału w upamiętnieniu osób i wydarzeń tworzących lęborskie korzenie Wolności i Solidarności w 40. rocznicę narodzin „Solidarności”.
Ze względów epidemicznych prosimy o zachowanie dystansu i zasad bezpieczeństwa podczas uroczystości.
Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do 12 sierpnia.
1 lipca w Mielcu IPN zainaugurował obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności”. Zaprezentowana tam wystawa „TU rodziła się »Solidarność«” tego dnia była pokazana równocześnie w 17 miejscowościach rozsianych po całej Polsce.
Na terenie województwa pomorskiego pierwsza prezentacja ekspozycji odbyła się w Tczewie.
Ekspozycje mają na celu ukazanie ogólnopolskich masowych strajków z lipca, sierpnia i września 1980 r. Wystawy składają się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych, ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Teksty na panelach wystawowych są prezentowane w języku polskim i angielskim.
Kolejne miejsca prezentacji wystaw stworzą w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: TU rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie.
IPN otworzy ekspozycję łącznie w 53 miejscach w całej Polsce.
Kolejne wernisaże wystawy na terenie województwa pomorskiego będą miały miejsce 14 sierpnia w Gdyni i Gdańsku. Uroczystego otwarcia ekspozycji dokona prezes IPN dr Jarosław Szarek. Szczegółowy program podamy wkrótce.
– Zwrot „TU rodziła się »Solidarność«”, to konkretna informacja historyczna. Odnosząca się dokładnie do Mielca, Tczewa, Koszalina czy Świdnika gdzie 1 lipca 2020 roku rozpoczęła się pierwsza edycja tego wielkiego, ogólnopolskiego projektu edukacyjnego, a zarazem należnego uhonorowania ludzi zasłużonych dla naszej wolności w 40. lecie narodzin NSZZ „Solidarność”. Projekt zaplanowany jest na wiele następnych lat, gdy obejmie kilkaset lokalnych edycji dla wszystkich powiatów, a nawet dla części gmin, bo wszędzie tam rodziła się 40 lat temu Solidarność. W bieżącym roku, w okresie obecnych dwóch letnich miesięcy zróżnicowane lokalnie edycje wystawy zostaną zaprezentowane w 53 miejscowościach. Druga odsłona odbędzie się we wtorek 21 lipca, a trzecia – poprzedzająca wielką prezentację całości 27 sierpnia na Placu Józefa Piłsudskiego w Warszawie – w piątek 14 sierpnia. Wśród miejsc przewidzianych na ten historyczny dzień, rozpoczęcia w 1980 r. fali protestów społecznych, które zmieniły Polskę i świat, jest oczywiście na pierwszym miejscu Gdańsk, i miejsce najbardziej właściwe – plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców w grudniu 1970 roku – podkreśla prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.