E-KsięgarniaNoc z 16 na 17 lipca 1949 r. stała się dla wielu mieszkańców Elbląga początkiem życiowego dramatu. Pożar hali nr A20 Zakładów Mechanicznych im. Karola Świerczewskiego oznaczał dla nich aresztowania, wyroki sądowe i więzienną gehennę.
Choć nie na skutek egzekucji – dwie osoby straciły przez to życie. W jakich okolicznościach? Czy byli winni? Odpowiedź jest jednoznaczna: nie! To jednak nie miało znaczenia…
Władze komunistyczne szybko uznały, że za pożar odpowiadają francuscy szpiedzy. Tyle wystarczyło, żeby przeprowadzić masową akcję represji wobec elblążan, niemających często żadnego związku z „Zamechem”. Podejrzanym mógł zostać każdy, nie tylko reemigranci z Francji.
Po śledztwie przeprowadzonym przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, większość z zatrzymanych była w stanie przyznać się do wszystkiego, byle tylko uniknąć brutalnej przemocy. Sadzanie na nodze odwróconego krzesła, bicie w pięty, wielogodzinne przesłuchania, pozbawianie snu, umieszczanie w cuchnących podziemiach więzienia w Gdańsku. To tylko niektóre z metod stosowanych przez śledczych. Nie może więc dziwić, że ludzie przyznawali się do wyimaginowanych zarzutów, które formułowano w aktach oskarżenia. Także do podpalenia hali nr A20.
Wystawa „Sprawa Elbląska. Galeria fotografii” oddaje hołd tym osobom. Jej autorka, Grażyna Wosińska, od lat bada różne wątki związane z represjami wobec Elblążan. Ekspozycja powstała przy współpracy Daniela Lewandowskiego z firmy GE Power, kontynuującej tradycje elbląskiego „Zamechu” oraz historyków Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku.
