Mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” i 5. Brygada Wileńska AK w 1945 roku

Rozbrojenie przez wojska sowieckie w lipcu 1944 r. wileńskich i nowogrodzkich oddziałów AK nie stanowiło końca działalności niepodległościowej ich dowódców i żołnierzy. Wielu wymknęło się z „kotła” w Puszczy Rudnickiej i podjęło próbę przedarcia się z bronią w ręku za Niemen, na tereny położone na zachód od „linii Curzona”.