E-Księgarnia-
#22
Lipowa Tucholska to mała stacja kolejowa w woj. kujawsko-pomorskim. To stąd Danuta Siedzkówna „Inka” wyruszyła w swoją ostatnią misję do Gdańska, która zakończyła się aresztowaniem i śmiercią w dniu 28 sierpnia 1946 r.
Ostatnią misją „Inki” była podróż do Malborka, Gdańska i Olsztyna. Zlecił ją por. „Leszek”, zastępca „Żelaznego”. Sam „Żelazny” już wtedy nie żył, o czym zresztą jego podkomendni wówczas jeszcze nie wiedzieli. Sanitariuszka miała zdobyć lekarstwa potrzebne oddziałowi i dowiedzieć się, dlaczego „Żelazny” tak długo nie wracał. Wyruszyła 13 lipca ze wsi Zwierzyniec z domu zaprzyjaźnionych z partyzantami Łytkowskich w towarzystwie Henryka Kazimierczaka „Czajki”. Po wykonaniu zadania miała stawić się 20 lipca w Lipowej Tucholskiej. Dowódca Olgierd Christa „Leszek” tak ją zapamiętał z dnia, w którym wyruszała w podróż: „W pożyczonej od gospodyni sukience wyglądała bardziej dziewczęco niż zazwyczaj. Na co dzień chodziła, jak wszystkie »siostry«, w spodniach i długich butach, nigdy w spódnicy […]”. Pierwszym celem podróży był Malbork. (cyt. za: biogramy.ipn.gov.pl)
W roku obchodów 75. rocznicy śmierci „Inki” Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN przygotowało okolicznościową tablicę pamiątkową. W dniu 5 września nastąpiło jej uroczyste odsłonięcie i poświęcenie na budynku dworca w Lipowej Tucholskiej.
W uroczystości uczestniczyła delegacja Instytutu Pamięci Narodowej na czele z zastępcą prezesa IPN dr. hab. Karolem Polejowskim, dyrektor Archiwum IPN Marzeną Kruk oraz naczelnik gdańskiego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Katarzyną Lisiecką. Obecni byli przedstawiciele miejscowego samorządu, m.in gospodarz miejsca wójt gminy Śliwice Daniel Kożuch, przedstawiciel parlamentu RP poseł Bartosz Kownacki, inicjatorka powstania upamiętnienia Danuta Sikora – radna gminy Śliwice, prof. UKW Piotr Kostyło i Andrzej Osipów z Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Gdańsku (Andrzej Osipów także jako przedstawiciel PKP), harcerze ze Zrzeszenia Harcerskiego Piąta PL, mieszkańcy. Wydarzenie rozpoczął przemówieniem wójt gminy Śliwice, następnie głos zabrał wiceprezes IPN.
Pewne wydarzenia po latach urastają do rangi symbolu. To tutaj, na stacji Lipowa Tucholska, w połowie lipca 1946 r. „Inka” wraz z towarzyszącym jej kolegą z oddziału, Henrykiem Kaźmierczakiem ps. „Czajka” wsiedli do pociągu, aby zrealizować kolejne zadania przydzielone przez dowódcę. [...] To tutaj zaczęła się droga „Inki” najpierw do ubeckiej katowni w Gdańsku, potem do bezimiennego grobu na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, ale też zaczęła się droga do chwały i legendy bohaterskiej sanitariuszki z oddziału majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” [...] My dzisiaj spotykamy się tutaj, by oddać hołd „Ince” i hołd wszystkim żołnierzom podziemia niepodległościowego – mówił dr hab. Karol Polejowski.
Następnie odbyło się złożenie kwiatów pod tablicą; w imieniu Instytutu Pamięci Narodowej wiązankę kwiatów złożył wiceprezes IPN dr hab. Karol Polejowski, dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk i naczelnik Oddziałowgo Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Katarzyna Lisiecka. Na koniec odbył się występ artystyczny miejscowej młodzieży z utworami dedykowananymi Danucie Siedzikównie „Ince”.
Druga część wydarzenia odbyła się w położonym nieopodal Zwierzyńcu. Znajduje się tutaj gospodarstwo Państwa Łytkowskich, gdzie w 1946 r. przebywała „Inka” (a wcześniej żołnierze 5. Wileńskiej Brygady AK). Stąd wyruszyła na dworzec w Lipowej Tucholskiej. Od roku znajduje się tutaj kamień z tablicą poświęconą bohaterskiej sanitariuszce.
Po harcerskiej Mszy polowej, którą poprowadził ks. Andrzej Koss, nastąpiło poświęcenie drewnianej kapliczki Matki Boskiej Ostrobramskiej dedykowanej „Ince”. Kapliczkę odsłonił gospodarz miejsca Jerzy Łytkowski. Następnie miały miejsce przemówienia, m.in. wójta gminy Śliwice Daniela Kożucha, posła Bartosza Kownackiego, odczytany został także list od wojewody kujawsko-pomorskiego Mikołaja Bogdanowicza. Głos zabrał Jerzy Łytkowski, który wzruszonym głosem podziękował harcerzom 5. Bydgoskiej Drużyny Harcerskiej „Niezłomni” im.Danuty Siedzikówny „Inki” za spełnienie swojego marzenia, jakim było wzniesienie kapliczki. Powstała ona dzięki pracy rąk artysty rzeźbiarza Grzegorza Zygmańskiego z Pniowa, sołtysa Lipowej Tucholskiej Daniela Procka oraz harcerzy i instruktorów Zrzeszenia Harcerskiego Piąta.PL.
W dalszej części wydarzenia odbył się apel poległych i salwa honorowa. Uroczystość zakończyła się złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową. Instytut Pamięci Narodowej reprezentował dr hab. Karol Polejowski, dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk i naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku Katarzyna Lisiecka.
Tablica dedykowana Danucie Siedzikównie „Ince” w Lipowej Tucholskiej to kolejne upamiętnienie bohaterskiej sanitariuszki odsłonięte na terenie Oddziału IPN w Gdańsku – Delegaturze w Bydgoszczy.
