E-Księgarnia
W siedzibie IPN Gdańsk 16 stycznia odbył się briefing prasowy poświęcony inicjatywom oddziału związanym z 100. rocznicą zaślubin Polski z morzem.
– Poprzez nasze działania edukacyjne, naukowe, ale także liczne upamiętnienia chcemy przybliżyć Polakom postaci, wydarzenia, fakty związane z powrotem Pomorza i Kujaw do Polski, które nie są powszechnie znane i nie zapisały się dotychczas w świadomości społecznej. Jednym z takich mniej znanych bohaterów polskiej niepodległości jest Antoni Miotk – podkreślił na wstępie prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.
– 10 lutego, o godz. 10.15, na Starym Rynku 16 w Pucku odsłonięta zostanie tablica pamiątkowa Antoniego Miotka, puckiego działacza niepodległościowego, kulturalnego i społecznego. Tablica wyszła spod dłuta artysty rzeźbiarza Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera – mówiła Katarzyna Lisiecka, naczelnik OBUWiM.
Uroczystego odsłonięcia tablicy dokonają m.in. prezydent RP Andrzej Duda oraz prezes IPN dr Jarosław Szarek.
– W dniach od 7 do 28 lutego zapraszamy do Pucka na wystawy plenerowe poświęcone różnym aspektom procesu odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Ekspozycjom będą towarzyszyły warsztaty edukacyjne prowadzone przez pracowników IPN Gdańsk – dodał Krzysztof Drażba, naczelnik OBEN.
Briefing poprzedziła prezentacja wystawy IPN „…Będzie wielka albo nie będzie jej wcale. Walka o granice Polski w latach 1918-1921”. Na 19 planszach ekspozycji pokazano wysiłki Polaków żołnierzy, ochotników i dyplomatów – w ustaleniu granic odrodzonej Polski. Zaprezentowano zagadnienia dotyczące m.in. obrony Lwowa, powstania wielkopolskiego, sejneńskiego, powstań śląskich; osobna część ekspozycji dotyczy powrotu Pomorza i Kujaw do Polski oraz wojny polsko-bolszewickiej.
Poniżej prezentujemy dokładny spis wszystkich inicjatyw IPN Gdańsk oraz Delegatury IPN w Bydgoszczy realizowanych w ramach 100. rocznicy powrotu Pomorza i Kujaw do Polski.
IPN GDAŃSK
Kulminacja obchodów – 100-lecie zaślubin Polski z morzem w Pucku – dokładny harmonogram i plan uroczystości tutaj.
Relacja z uroczystości z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka tutaj.
Upamiętnienia:
- 10 lutego o godz. 10.15 na Starym Rynku 16 w Pucku odbędzie się odsłonięcie tablicy pamiątkowej Antoniego Miotka, puckiego działacza niepodległościowego, kulturalnego i społecznego. Tablica wyszła spod dłuta artysty rzeźbiarza Macieja Jagodzińskiego-Jagenmeera. Uroczystej prezentacji dokonają prezydent RP Andrzej Duda i prezes IPN dr Jarosław Szarek.
- Zaprezentujemy również przy pomniku gen. Hallera symboliczny słupek – pamiątkę objęcia wybrzeża Bałtyku przez Wojsko Polskie pod wodzą gen. Hallera 11 lutego 1920 r. Słupek z biegiem lat i przy okazji kolejnych remontów zatracił swój pierwotny wygląd. Postaraliśmy się odtworzyć oryginalny słupek z 1920 r. Rzeźbienia wykonał lokalny artysta rzeźbiarz w drewnie Piotr Golla.
- 10 lutego planujemy także zaprezentować na nabrzeżu, w miejscu najbliższym tego, gdzie odbyły się uroczystości z 1920 r. tablicę edukacyjną w j. polskim i angielskim, dotyczącą zaślubin Polski z morzem. Będzie ona zawierała, poza krótką treścią merytoryczną, oryginalne zdjęcia z uroczystości oraz malarskie przedstawienia zaślubin pędzla Wojciecha Kossaka i Juliusza Fałata.
- „…Będzie wielka albo nie będzie jej wcale. Walka o granice Polski w latach 1918–1921” (BEN)
- „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920” (OBEN Gdańsk)
- „Powstanie Wielkopolskie 1918–1919” (OBEN Gdańsk na podstawie wystawy OBEN Poznań)
- „Ojcowie Niepodległości” (OBEN Gdańsk)
- „Z dala od bursztynowego brzegu… w 100. rocznicę utworzenia Flotylli Pińskiej 1919-2019” (OBEN Wrocław)
Utwory polskich kompozytorów, Paweł A. Nowak z Orkiestrą Kameralną Progress:
- Michał Lorenc - "Ave Maria
- Bogdan Precz - "Fantasia Polacca"
- Ignacy Jan Paderewski - "Gdy ostatnia róża"
- Fryderyk Chopin - "Nokturn cis moll"
- Antoni Wojnar - "Zaślubiny Polski z morzem" na akordeon i orkiestrę smyczkową
- Henryk Wieniawski - "Polonez D dur"
- Tadeusz Paciorkiewicz - "Andante"
- Mieczysław Karłowicz - "Na spokojnym, ciemnym morzu"
- Henryk Wars / Jerzy Jurandot - "Powróćmy jak za dawnych lat"
- Paweł A. Nowak - "Suita na akordeon z filmu "Kamienne serce" na podstawie legendy "Stolem i Stolemka" Janusza Mamelskiego"
Publikacje:
- We współpracy z Radiem Gdańsk wydaliśmy materiał edukacyjny: „Pomorscy Ojcowie Niepodległości. Historia i pamięć” – minisłownik biograficzny ponad 30 wybitnych polskich patriotów działających na rzecz niepodległości i polskości Pomorza od końca wieku XIX oraz polskich gdańszczan w Wolnym Mieście Gdańsku, połączony z audycjami Radia Gdańsk poświęconymi tym postaciom. Zostaną tam zawarte biogramy m.in. takich postaci jak: gen. Józef Haller, adm. Józef Unrug, ks. Feliks Bolt, ks. Józef Wrycza, Józef Wybicki, Eugeniusz Kwiatkowski, Alf Liczmański, Brunon Zwarra, Antoni Lendzion oraz sylwetki pomorskich duchownych – męczenników II wojny światowej.
- W I półroczu 2020 r. planowane jest wydanie publikacji A. Smolińskiego pod roboczym tytułem „Kawaleria oraz szkolnictwo kawaleryjskie i artyleria konna na terenie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII „Toruń” na tle broni konnych Wojska Polskiego z lat 1918–1939”.
- Album „Powrót Pomorza i Kujaw Zachodnich do Polski” do wystawy o tym samym tytule.
Materiały okolicznościowe i promocyjne:
- wpinki z odznaką pamiątkową Frontu Pomorskiego
- biało-czerwone opaski odblaskowe ze specjalnym logotypem 100-lecia zaślubin Polski z morzem
Pozostałe wydarzenia:
Wystawy:
„…Będzie wielka albo nie będzie jej wcale. Walka o granice Polski w latach 1918–1921”
16 stycznia – 17 lutego 2020 r.: chodnik pod siedzibą IPN w Gdańsku
„Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (…) z wolnym dostępem do morza. Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920”:
od 17 stycznia 2020 r.: Muzeum Pogranicza w Działdowie
25 stycznia – 5 lutego 2020 r.: Plac Hallera w Tczewie
Inne przedsięwzięcia:
- Zajęcia edukacyjne w Fabryce Sztuk w Tczewie – 28 stycznia 2020 r.
- Konkurs plastyczny pt. „Zaślubiny Polski z Morzem” skierowany do uczniów szkół podstawowych z terenu Powiatu Puckiego. Rozstrzygnięcie konkursu odbędzie się w budynku Biblioteki w dniu 21 lutego 2020 r. o godz. 17.00 przy okazji prelekcji „Zaślubiny z morzem początkiem miłości Polaków do morza” (wyk. Komandor Sebastian Draga). Partner konkursu: IPN Gdańsk.
Briefing prasowy
W siedzibie IPN Gdańsk 4 lutego odbył się briefing prasowy, podczas którego zaprezentowane zostały materiały edukacyjne i promocyjne IPN związane z 100. rocznicą zaślubin Polski z morzem.
- Interaktywna publikacja IPN Gdańsk i Radia Gdańsk pt. „Pomorscy ojcowie niepodległości”
- Odznaka pamiątkowa Frontu Pomorskiego
- Odblaskowe biało-czerwone opaski z logo obchodów 100-lecia zaślubin Polski z morzem
- Broszura „Antoni Abraham”
W trakcie briefingu przedstawione zostały zasady dystrybucji materiałów promocyjnych.
DELEGATURA IPN W BYDGOSZCZY
- Koncert Krzysztofa Iwaneczko „Tryptyk Niepodległa” (20 stycznia, godz. 19.00, Sala Manru Opery Nova, ul. Focha 5, Bydgoszcz). Koncert „Tryptyk Niepodległa” to niezwykła muzyczna opowieść o dążeniu do Niepodległości w wyjątkowej multimedialnej oprawie oraz trzech aktach. To koncert młodych, wybitnych indywidualistów polskiej sceny muzycznej (Krzysztof Iwaneczko, Adam Lemańczyk, Maciej Olesiński), podczas którego zaprezentowane zostaną zupełnie nowe utwory muzyczne, utrzymane w kanonach muzyki rozrywkowej, do tekstów wybitnych polskich poetów (Mickiewicz, Konopnicka, Ujejski, Norwid). Pośród tekstów odnajdziemy również listy ludności cywilnej i żołnierzy do rodzin. Wstęp wolny za okazaniem wejściówki. Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Koncert w ramach obchodów 100. rocznicy powrotu Pomorza i Kujaw do Wolnej Polski, objętych Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
- Wystawa „…Będzie wielka albo nie będzie jej wcale. Walka o granice Polski w latach 1918–1921” – od 10 do 27 stycznia br. w Parku Pamięci w Toruniu, wystawa będzie towarzyszyć inauguracji wojewódzkich obchodów 100 rocznicy powrotu Pomorza i Kujaw do Polski.
- Wernisaż wystawy „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (...) z wolnym dostępem do morza...” Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920:
- Działdowo (17 stycznia) – realizacja OBEN Gdańsk
- Golub (17-31 stycznia Plac Tysiąclecia 25, nie mamy jeszcze godziny otwarcia)
- Grudziądz (otwarcie 21 stycznia, godz. 11.00, wystawa będzie prezentowana do 4.02.2020 r. na ul Spichrzowej)
- Chełmno (wystawa wewnętrzna, kinoteatr Rondo w Chełmnie, otwarcie 22 stycznia br., godz. 16.45)
- Bydgoszcz (wystawa wewnętrzna w IV Liceum Ogólnokształcącym, jest prezentowana od końca grudnia do 21 stycznia br.)
- Album „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie z wolnym dostępem do morza... Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920”. Publikacja jest rozszerzoną wersją wystawy o tym samym tytule, której odsłonięcie nastąpiło w największych miastach województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego w listopadzie 2018 r., w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Zawartość ekspozycji wzbogacono o nieprezentowane wcześniej fotografie, fragmenty wspomnień i artykułów prasowych. Album zawiera ponad 130 zdjęć oraz plakaty, ulotki i mapy. Składa się z 13 rozdziałów w układzie chronologiczno-rzeczowym, przedstawiających najważniejsze aspekty odzyskania niepodległości na Kujawach i Pomorzu. Pierwszy rozdział zawiera informacje ogólne dotyczące drogi prowadzącej do odrodzenia Rzeczypospolitej. Kolejne mają charakter szczegółowy i odnoszą się do dziejów regionu – wydarzeń na Kujawach Wschodnich i ziemi dobrzyńskiej w listopadzie 1918 r., działalności organizacji Grenzschutz Ost, powstania wielkopolskiego, inkorporacji Pomorza w styczniu 1920 r. zakończonej zaślubinami Polski z morzem, plebiscytu na Powiślu czy inwazji bolszewickiej, która latem 1920 r. zagroziła młodemu państwu polskiemu. Ostatnią jego część stanowią portrety lokalnych ojców niepodległości. Sposób prezentacji treści i bogata ikonografia sprawiają, że publikacja ma charakter edukacyjny, obejmując najistotniejsze wydarzenia z lat 1918‒1920 i przybliżając najważniejsze aspekty odzyskania niepodległości na Kujawach, ziemi dobrzyńskiej, Kaszubach i Pomorzu. Dzięki temu zarówno album, jak i wystawa mogą być wykorzystane w procesie nauczania i wychowania przez nauczycieli, nie tylko na lekcjach historii, języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie, ale i godzinach wychowawczych oraz podczas uroczystości szkolnych. Premiera albumu będzie miała miejsce 10 lutego br.
Przedruk materiałów z wystawy z kartą pracy dla uczniów. „Należy stworzyć niepodległe państwo polskie (...) z wolnym dostępem do morza... Powrót Pomorza i Kujaw do Polski 1918-1920”. Przedruk materiałów z wystawy wraz z kartą pracy dla ucznia, zawierającą 14 zadań do wykorzystania przez nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie. Wydawnictwo będzie gotowe na 10 lutego br.
