E-Księgarnia
Uroczystość u stóp Pomnika Ponarskiego odbyła się z pełną asystą wojskową. Odegrano hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, odczytano apel pamięci, a także recytowano wiersze. Przedstawiciele państwa, samorządu, przedstawiciele instytucji kultury i jednostek samorządu terytorialnego, złożyli przy pomniku wiązanki kwiatów. Instytut Pamięci Narodowej reprezentowała Izabela Brzezińska z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku.
Modlitwę w intencji ofiar poprrowadził ojciec Marek Kiedrowicz, franciszkanin, kapelan Międzynarodowego Motocyklowego Rajdu Katyńskiego.
Podczas oficjalnych przemówień Mariusz Łuczyk, wicewojewoda pomorski mówił o potrzebie przypominania o tej niewyobrażalnej zbrodni, która przez wielu jest zapomniana.
To szczególny dzień, upamiętniamy ludobójstwo na Polakach, na Wileńszczyźnie w Ponarach. Jest to miejsce symboliczne, które jest obok stacji Miednoje, Charków, Katyń a po stronie niemieckiej Auschwitz – Birkenau, to takie miejsce które powoli ale systematycznie przedostaje się do naszej pamięci narodowej. […] Tam, nad dołami śmierci rozstrzeliwano strzałem w tym głowy, także kobiety z dziećmi. Kobieta miała stanąć przodem, najpierw strzał otrzymywała ona, następnie dziecko. Kolejni stali w kolejce do dołów śmierci. Zbrodnia w Ponarach nie przebiła się tak mocno do naszej świadomości. Nadal jest to miejsce tragiczne, o którym mówią nieliczni. Nadal jest słabo zakorzenione w świadomości, a jest to bardzo istotne z uwagi na to, że tylko wówczas będziemy budowali naszą tożsamość, gdy będzie ona oparta na faktach i prawdzie.
Podczas uroczystości głos zabrała prezes Rodziny Ponarskiej, dr Maria Wieloch. W lesie ponarskim straciła ojca, który był oficerem wywiadu Armii Krajowej. Zamordowany w lutym 1943 roku. Maria Wieloch urodziła się dwa miesiące po śmierci ojca.
Po raz kolejny, już piąty spotykamy się tu, aby upamiętnić ofiary Zbrodni Ponarskiej. W dołach Ponarskich, koło Wilna zginęło w czasie II Wojny Światowej około 70 tysięcy żydów, do 20 tysięcy Polaków oraz obywatele innych narodowości. Żydzi byli mordowani w ramach zaplanowanego holocaustu natomiast Polacy mordowani byli za swój patriotyzm, wykształcenie, pomoc żydom, walkę z niemieckim okupantem, po prostu za Polskość.
Pomnik Ponarski odsłonięto 10 maja 2018 roku. Powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzina Ponarska, skupiającego rodziny i krewnych ofiar oraz osoby podtrzymujące pamięć o ofiarach tej zbrodni. W jego cokół wmurowano akt erekcyjny i urnę z ziemią z Ponar.
Na granitowej płycie pomnika widnieje inskrypcja: „Pamięci tysięcy Polaków, młodzieży ze Związku Wolnych Polaków, inteligencji wileńskiej, żołnierzy ZWZ-AK, duchowieństwa, zamordowanych w latach 1941–1944 w Ponarach koło Wilna. Wykonawcą egzekucji był Ochotniczy Oddział Specjalny „Strzelcy Ponarscy” złożony z Litwinów w służbie Niemieckiej Policji Bezpieczeństwa. W hołdzie naszym bohaterom znanym i nieznanym, którzy oddali życie za wolność Ziemi Ojczystej. Gloria Victis."