E-Księgarnia-
Pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku (fot. AIPN)
Program uroczystości
Z udziałem prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego:
17 grudnia (piątek), godz. 14.30
Sala BHP w Gdańsku (ul. ks. J. Popiełuszki 6)
Organizator: Oddział IPN w Gdańsku. W uroczystości weźmie udział prezes IPN dr Karol Nawrocki.
Wstęp na uroczystości wyłącznie dla zaproszonych gości i przedstawicieli mediów. Więcej szczegółów na temat uroczystości podamy w osobnym komunikacie.
13 grudnia (poniedziałek), godz. 15.30–16.40
Sala BHP w Gdańsku (ul. ks. J. Popiełuszki 6)
Wstęp na uroczystości wyłącznie zaproszonych gości i przedstawicieli mediów.
godz. 17.30
Plac Solidarności w Gdańsku
- Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy, modlitwa za Ofiary stanu wojennego oraz odczytanie oświadczenia pod pomnikiem Poległych Stoczniowców.
Organizator: Stowarzyszenie „Godność”. W uroczystości weźmie udział delegacja Oddziału IPN w Gdańsku.
godz. 18.00
Targ Rakowy w Gdańsku
17 grudnia 1981 r. podczas protestów przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego i w rocznicę krwawej masakry Grudnia 1970 roku śmiertelnie został postrzelony pociskiem z broni maszynowej 20 letni śp. Antoni „Tolek” Browarczyk – jedna z pierwszych i najmłodszych Ofiar stanu wojennego w Polsce. Pracował w zakładzie elektromechanicznym w Gdańsku. Strzał oddany ze strony kordonów MO i ZOMO trafił „Tolka” prosto w głowę.
Tego dnia w Gdańsku, rannych z broni palnej zostało jeszcze kilka innych osób. Do dzisiaj winni tej zbrodni nie zostali ukarani, a wszystkie śledztwa kończyły się bez postawienia zarzutów, nie tylko tym, którzy strzelali do bezbronnych ludzi, ale i ich mocodawcom.
W uroczystości upamiętniającej zamordowanego, która odbyła się z inicjatywy Federacji Młodzieży Walczącej na Targu Rakowym w Gdańsku, wzięły udział delegacje: wojewody pomorskiego Dariusza Drelicha, Oddziału IPN w Gdańsku (reprezentowanego przez dyrektora prof. Mirosława Golona), Oddziału Okręgowego Narodowego Banku Polskiego, Policji. Okolicznościowe przemówienie wygłosił przedstawiciel Federacji Młodzieży Walczącej i siostra Antoniego Browarczyka – Grażyna Browarczyk Matusiak. Modlitwę odmówił ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB.
Następnie przy pomniku (w miejscu prawdopodobnej śmierci Antoniego Browarczyka) złożone zostały wieńce, wiązanki kwiatów, a także zapalono znicze.
W 40. rocznicę wybuchu stanu wojennego w Polsce pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku złożyli również kwiaty na wyremontowanym ze środków Biura nagrobku Antoniego Browarczyka na Cmentarzu Łostowickim.
godz. 18.30
Bazylika św. Brygidy
- Msza św. w intencji ofiar stanu wojennego. Po Eucharystii koncert zespołu Pro Bono oraz Antoniego Filipkowskiego.
Akcja „Zapal światło wolności”
W wydarzeniu może wziąć udział każdy. Wystarczy 13 grudnia – najlepiej punktualnie o godz. 19.30 – zapalić świeczkę albo znicz w oknie, przy pomniku, krzyżu, by w ten sposób symbolicznie upamiętnić ofiary stanu wojennego.
Akcja społeczna IPN „Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków żyjących w stanie wojennym w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 roku wykonały rzesze mieszkańców ówczesnego wolnego świata. Na znak jedności z rodakami świecę w oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapalił także papież Jan Paweł II. Do postawienia w oknach świec wezwał również prezydent USA Ronald Reagan, który w Bożonarodzeniowym orędziu do narodu powiedział:
Polacy zostali zdradzeni przez własny rząd. Ci, którzy nimi rządzą, oraz ich totalitarni sojusznicy obawiają się wolności, którą Polacy tak bardzo umiłowali. (…) Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić.
16 grudnia, godz. 10.00
Plac Solidarności w Gdańsku
- Pomnik Poległych Stoczniowców, zapalenie zniczy, złożenie wieńców i kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców przez czynnych i emerytowanych pracowników Stoczni Gdańsk SA (w uroczystości weźmie udział delegacja Oddziału IPN w Gdańsku)
17 grudnia, godz. 6.00
Gdynia Stocznia, pomnik Ofiar Grudnia '70
- złożenie kwiatów pod pomnikiem Ofiar Grudnia '70 przez przedstawicieli miasta Gdyni, NSZZ „Solidarność” oraz Oddziału IPN w Gdańsku
godz. 14.30
Sala BHP w Gdańsku (ul. ks. J. Popiełuszki 6)
- Wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności.
Organizator: Oddział IPN w Gdańsku. W uroczystości weźmie udział prezes IPN dr Karol Nawrocki.
Wstęp na uroczystości wyłącznie dla zaproszonych gości i przedstawicieli mediów. Więcej szczegółów na temat uroczystości podamy w osobnym komunikacie.
Wydarzenia w prasie, TV i Internecie
9–17 grudnia, godz. 17.00
TVP 3 Gdańsk
10 grudnia
„Dziennik Bałtycki”
13 grudnia
Strona www i media społecznościowe Oddziału IPN w Gdańsku
- Premiera on-line broszury przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Gdańsku pt. „Stan wojenny w Gdańsku 1981–1983”
13 grudnia, godz. 17.00
Profil Oddziału IPN Gdańsk na Facebooku @IPN.Gdansk
Organizator: Oddział IPN w Gdańsku. Retransmisja dyskusji odbędzie sie 18 grudnia o godz. 19.30 na IPNtv na YouTube.
16 grudnia (czwartek), godz. 11.00
Strona internetowa Fundacji Pomorska Inicjatywy Historyczna
- Dyskusja on-line „Dwa grudnie” (z udziałem przedstawicieli Oddziału IPN w Gdańsku)
Szczegółowe informacje na temat dyskusji są dostępne na stronie Pomorskiej Fundacji Historycznej. Z jej inicjatywy na placu przed Bazyliką kolegiacką Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gdyni dostępna będzie również wystawa „Dwa grudnie” (w dniach 10–20 grudnia br.)
Pozostałe wydarzenia
Od 10 grudnia
Pokazy filmu dokumentalnego „1970” – Gdańsk, Gdynia
13 grudnia, godz. 10.00
Cmentarz Łostowicki w Gdańsku
Pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku złożą kwiaty przy pomniku Antoniego Browarczyka – najmłodszej ofiary stanu wojennego w Gdańsku.
13 grudnia
Rozmowa prof. Mirosława Golona w Radiu Gdańsk
14 grudnia, godz. 18.00
Gdynia, Biblioteka Wzgórze (ul. Biskupa Dominika 3)
- Prezentacja albumu „Orła WRONa nie pokona. Stan wojenny w Gdyni (lata 1981-1983)” wydanego przez Oficynę Verbi Causa oraz Instytut Pamięci Narodowej. Prezentacji będzie towarzyszyła dyskusja. Rentransmisja na IPNtv 19 grudnia o 19.30.
Organizator: Oddział IPN w Gdańsku, Biblioteka Wzgórze.
Wkrótce więcej informacji na temat publikacji. Książka będzie dostępna w sprzedaży przez Oficynę Verbi Causa po 14 grudnia.
10-29 grudnia
Siedziba Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” (Wały Piastowskie 24)
Organizator: Oddział IPN w Gdańsku. Wystawa dostępna jest również on-line w Internecie.
Wystawa elementarna, przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej w Katowicach we współpracy ze Śląskim Centrum Wolności i Solidarności, prezentuje podstawowe informacje dotyczące okresu stanu wojennego w PRL.
10-29 grudnia
Park Świętopełka w Gdańsku
- Wystawa „Stan wojenny 1981-1983”
15 grudnia, godz. 12.00
Dziedziniec Wielki Zamku Królewskiego w Warszawie
Wydarzenie organizowane przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum.
15 grudnia
Elbląg, pl. Solidarności (przy pomniku Grudnia '70)
Od 15 grudnia br. w Elblągu dostępna jest wystawy plenerowa „Powstanie grudniowe 1970 roku”. Wystawę przygotował zespół historyków i edukatorów z Oddziału IPN w Gdańsku i Szczecinie.
17 grudnia, godz. 11.00
Stacja SKM Wzgórze św. Maksymiliana w Gdyni
- Pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa złożą kwiaty pod tablicą poświęconą młodym ofiarom Grudnia '70 w Gdyni na stacji SKM Wzgórze św. Maksymiliana oraz będą kolportować broszurę „Grudzień 1970 na Wybrzeżu Gdańskim. Pamięci ofiar zbrodni komunistycznej” (broszura będzie również dostępna w siedzibie Oddziału IPN w Gdańsku).
Broszura jest dostępna on-line na stronie internetowej IPN.
Konkursy, spacery historyczne, quizy
10 grudnia
Gra miejska o historii stanu wojennego w Gdańsku (przeznaczona dla wszystkich). Gra została połączona z konkursem, do wygrania nagrody rzeczowe ufundowane przez IPN.
10–19 grudnia
Konkursy on-line o historii Grudnia '70 i stanu wojennego. Dla zwycięzców konkursu przygotowaliśmy nagrody rzeczowe.
13 grudnia
Spacer historyczny „Stan wojenny Gdańsku” (spacer przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych)
14, 17 grudnia
Gra miejska o historii Grudnia '70 dla szkół w Elblągu, Gdańsku i Gdyni (gra przeznaczona jest dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych)
***
W związku z zagrożeniem epidemią covid-19 prosimy o przestrzeganie obowiązujących przepisów sanitarnych. Z tego też powodu wstęp na spotkania w przestrzeniach zamkniętych (m.in. na Sali BHP) został ograniczony wyłącznie dla zaproszonych gości.