E-Księgarnia
W dniu 19 listopada 2021 roku zmarła Cecylia Szczepańska, mama Tadeusza Szczepańskiego (1960–1980) – działacza Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, którego najprawdopodobniej zamordowała SB. W uroczystościach pogrzebowych, które odbyły się 29 listopada br. w Gdańsku, wzięła udział najbliższa rodzina zmarłej (w tym Bogdan Szczepański – brat Tadeusza), ponadto delegacja Wojewody Pomorskiego Dariusza Drelicha oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Wśród przedstawicieli IPN obecni byli Krzysztof Wyszkowski (członek Kolegium IPN), dr Daniel Czerwiński i dr Arkadiusz Kazański z gdańskiego oddziału IPN.
Msza święta pogrzebowa odbyła się w Kościele pw. Świętej Rodziny w Gdańsku-Stogach, a następnie dalsza część uroczystości na Cmentarzu Łostowice. Okolicznościowe przemówienia przy grobie zmarłej wygłosili przedstawiciele IPN – Krzysztof Wyszkowski i dr Arkadiusz Kazański oraz Zenon Kwoka, działacz opozycji antykomunistycznej, zaangażowany w wyjaśnianie sprawy śmierci Tadeusza Szczepańskiego.
Miałem okazję poznać Panią Cecylię kilka lat temu. Zostałem zaproszony do jej skromnego mieszkania na Stogach i do tej pory jestem wdzięczny za to spotkanie i za tę rozmowę, bo zobaczyłem kobietę pełną wiary, pełną dobroci, spokoju, miłości i pamięci. W jej życie, życie jej męża i syna Bogdana wielka historia weszła „z butami”. Jej rany nosiła przez wiele lat – mówił dr Arkadiusz Kazański.
Żegnamy matkę bohatera, matkę, która nie zaznała sprawiedliwości. Ten straszny ból, który ją spotkał w styczniu 1980 roku, nigdy nie znalazł ukojenia przez wyjaśnienie okoliczności tej tragicznej śmierci Tadeusza Szczepańskiego – mówił z kolei Krzysztof Wyszkowski.
Przedstawiciele IPN, żegnając śp. Cecylię Szczepańską, złożyli wieniec na grobie zmarłej.
***
Tadeusz Szczepański – urodził się 28 II 1960 r., zmarł po 16 I 1980 r., uczeń, robotnik, pracownik Przedsiębiorstwa Produkcji i Montażu Urządzeń Elektrycznych Budownictwa „Elektromontaż” w Gdańsku, działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
W latach 1978–1980 pracował w przedsiębiorstwie „Elektromontaż” w Gdańsku, gdzie poznał Lecha Wałęsę. Od 1979 r. działał w WZZ Wybrzeża, m.in. kolportował prasę niezależną i ulotki, współorganizował niezależne obchody rocznicy Grudnia ‘70 w 1979 r. Prześladowany przez funkcjonariuszy SB (m.in. bity i nachodzony w domu).
W dniu 16 stycznia 1980 r., po spotkaniu z przyjaciółmi (z okazji zdanego egzaminu na prawo jazdy), nie powrócił do domu. W dn. 17 marca 1980 r. jego ciało, pozbawione ubrania i poważnie okaleczone, wyłowiono z Kanału Na Stępce w Gdańsku. Dochodzenie prowadzone przez prokuraturę jako przyczynę śmierci wskazało „przypadkowe utonięcie” wbrew przeczącym takiej wersji okolicznościom (w dniu 16 stycznia Motławę i dochodzące do niej kanały pokrywał lód, nie kursowały statki, było zimno, wg pierwotnych zeznań świadków Tadeusza Szczepańskiego ostatni raz widziano przy Dworcu Głównym PKP, tzn. nie w bezpośredniej okolicy kanałów i rzeki), okaleczenia uznano za spowodowane przez śruby okrętowe. Śledztwo najpóźniej od 1 kwietnia 1980 r. przebiegało pod nadzorem Biura Śledczego i Departamentu III MSW; sporządzona w dn. 10 kwietnia 1980 r. w Departamencie III MSW notatka miała charakter wytycznych do manipulacji materiałem dowodowym i opiniami biegłych, czego skutkiem najwyraźniej było przyjęcie wersji o „przypadkowym utonięciu” i zamknięcie sprawy.
O zaginięciu Tadeusza Szczepańskiego poinformował 13 II 1980 r. komunikat KSS KOR „W związku z zaginięciem współpracownika Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża”, w którym również przedstawiono postać zaginionego i prześladowania, jakie spotykały go ze strony SB. Pogrzeb (25 marca 1980 r.) zgromadził według rozbieżnych szacunków SB i naocznych świadków od kilkuset do ok. 2 tysięcy ludzi, przed i podczas pogrzebu SB zatrzymało wielu działaczy WZZ. Śledztwa podejmowane po 1989 r. (wobec podnoszonych już w 1980 r. wątpliwości, zwłaszcza poszlak wskazujących na możliwy udział SB w sprawie) nie przyniosły wyjaśnienia okoliczności zaginięcia i śmierci Tadeusza Szczepańskiego.
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009).
Opracował: dr Franciszek Dąbrowski
Notację przeprowadził pracownik Oddziału w Gdańsku (3 IX 2008 r.). Montaż: Radosław Poboży (Wydział Zasobów Cyfrowych Archiwum IPN).
Polecamy portal IPN poświęcony historii Wolnych Związków Zawodowych: wzz.ipn.gov.pl