Instytut Pamięci Narodowej Bydgoski Marzec ’81. 40. rocznica rolniczego protestu – 16 marca 2021 - Aktualności -

Mija 40 lat od Bydgoskiego Marca ’81. 16 marca 1981 r. w godzinach porannych rolnicy zajęli znajdującą się przy ul. Dworcowej 87 w Bydgoszczy siedzibę władz wojewódzkich Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i ogłosili w niej strajk okupacyjny, który wpłynął na losy całego kraju.

Podczas obchodów 40. rocznicy rolniczego protestu organizowanych 16 marca przez Delegaturę IPN w Bydgoszczy, w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim Instytut Pamięci Narodowej zawarł porozumienie o współpracy z Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi. Sygnatariuszami byli dr Jarosław Szarek, Prezes IPN oraz Jan Krzysztof Ardanowski, Przewodniczący Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie RP, Wiceprzewodniczący Rady Programowej NIKiDW.

Planowana współpraca obejmować będzie m.in. prowadzenie kwerend i badań naukowych dotyczących obszarów wiejskich, jego historii, tradycji  i dziedzictwa; organizację wydarzeń o charakterze kulturalnym, naukowym i wystawienniczym; publikację prac naukowych i popularnonaukowych z ww. obszarów; współpracę ze szkołami rolniczymi na terenie kraju i ich zaangażowania w tematykę współdziałania ww. instytucji; wzajemną promocję działań w mediach oraz umieszczenie odpowiednich informacji na stronach internetowych i w mediach społecznościowych.

– Podpisane dzisiaj porozumienie oficjalnie przypieczętowało współpracę, która od wielu lat była już przez IPN realizowana – ze szkołami, stowarzyszeniami, ludźmi dbającymi o pamięć polskiej wsi XX wieku. Tej wsi, która w 1920 roku, wiedziona przez premiera Wincentego Witosa, nie dała się zbolszewizować – podkreślił dr Jarosław Szarek.

– Polska wieś to także ogromny wkład w budowę odrodzonej Rzeczpospolitej m.in. w kontekście spółdzielczości. Następnie II wojna światowa i 817 wsi polskich spacyfikowanych przez niemieckiego okupanta. Mimo otwartego niedawno Muzeum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, jest to wiedza powszechnie nieznana. I w końcu opór polskiej wsi przeciwko komunizmowi po 1945 roku. To dzięki niezgodzie chłopa, Polska była jedynym państwem w całym tzw. bloku sowieckim, gdzie nie powiodła się kolektywizacja. IPN o tym mówi i o tym pamięta, ale nie chce na tej drodze być sam. Pragnie budować wspólnotę pamięci z różnymi instytucjami, w tym NIKiDW – uzupełnił.

– Prezentowana dzisiaj teka edukacyjna IPN mówi o tych i wielu innych aspektach historii wsi polskiej. Ale to przecież tylko jedno z wielu naszych działań. Już teraz zapraszam na kulminację wydarzeń przygotowanych przez Instytut Pamięci Narodowej – pod koniec kwietnia w kilkunastu miejscowościach otwarta zostanie wystawa „TU rodziła się zielona Solidarność”. Z kolei 12 maja odsłonimy w Domu Chłopa w Warszawie tablicę pamiątkową poświęconą NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Ważnym elementem będzie też dwudniowa, międzynarodowa konferencja naukowa transmitowana online z udziałem historyków z Rosji, Ukrainy, Węgier i Polski „Wieś wobec komunizmu” – podsumował.

– NIKiDW jest tą instytucją, która w sposób szczególny będzie zajmowała się kulturą wsi, jej historią, tradycjami, wpływem Kościoła na kształtowanie postaw mieszkańców wsi, wieloetnicznością na obszarach wiejskich. To niezwykle ważne, by NIKiDW współpracował z podmiotami, które działają na rzecz upamiętnienia wszystkiego, co na tę złożoną i skomplikowaną historię polskiej wsi się składa – mówił Jan Krzysztof Ardanowski.

– Bardzo dziękuję Instytutowi Pamięci Narodowej za dotychczasową i przyszłą współpracę oraz za prezentowane dzisiaj materiały edukacyjne, które rzetelnie opracował. To ważne teksty, zdjęcia, unikatowe informacje, zarówno dla uczniów, ale przede wszystkim nauczycieli – dodał.  

– Wieś jest naszym matecznikiem. Zaryzykowałbym tezę, że gdyby nie wieś polska, to niepodległości w 1918 roku po prostu byśmy nie odzyskali – zaznaczył prof. Wojciech Polak.

Wśród przemawiających był również Józef Ramlau, wicewojewoda kujawsko-pomorski. Pełna treść wszystkich wystąpień dostępna jest w transmisji online.

Po podpisaniu porozumienia odbyła się promocja online teki edukacyjnej IPN „O wieś polską wolną, niezależną, samorządną. Od PSL do NSZZ RI «Solidarność» (1944–1989)” (do pobrania online).

– Podstawowym celem publikacji jest wspieranie nauczycieli w kształceniu historycznym. Uznaliśmy, że to nauczyciel jest przewodnikiem, mentorem ucznia i to on dysponuje procesem edukacyjnym. W pierwszej kolejności chcieliśmy więc dać narzędzie merytoryczne z zakresu tematu w niewielkim stopniu obecnego w świadomości historycznej Polaków, a wydaje się, zupełnie nieznanego młodemu pokoleniu – tłumaczyła dr Katarzyna Maniewska (Delegatura IPN w Bydgoszczy), współautorka.

Delegacja IPN zaprezentowała również wystawę „O wieś wolną, niezależną, samorządną – rocznica wydarzeń Bydgoskiego Marca ’81 i rejestracji Solidarności Rolniczej”.

Prezentujemy program obchodów Delegatury IPN w Bydgoszczy w 40. rocznicę rolniczego protestu (uroczystości z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka): 

Z powodu pandemii wszystkie wydarzenia bez udziału publiczności. Media prosimy o przestrzeganie obostrzeń sanitarnych.

• Godz. 9. 15. W Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy (ul. Jagiellońska 3) Instytut Pamięci Narodowej zawrze porozumienie o współpracy z Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi. Sygnatariuszami będą: dr Jarosław Szarek, Prezes IPN oraz Jan Krzysztof Ardanowski, Przewodniczący Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie RP, Wiceprzewodniczący Rady Programowej NIKiDW.
   
  Planowana współpraca obejmować będzie m.in. prowadzenie kwerend i badań naukowych dotyczących obszarów wiejskich, jego historii, tradycji  i dziedzictwa; organizację wydarzeń o charakterze kulturalnym, naukowym i wystawienniczym; publikację prac naukowych i popularnonaukowych z ww. obszarów; współpracę ze szkołami rolniczymi na terenie kraju i ich zaangażowania w tematykę współdziałania ww. instytucji; wzajemną promocję działań w mediach oraz umieszczenie odpowiednich informacji na stronach internetowych i w mediach społecznościowych.
  
  Transmisja z wydarzenia przez IPNtv;
• Godz. 9.30. Promocja online teki edukacyjnej „O wieś polską wolną, niezależną, samorządną. Od PSL do NSZZ RI «Solidarność» (1944–1989)” (Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, ul. Jagiellońska 3). Transmisja IPNtv.
   
  Jak funkcjonował antykomunistyczny opór mieszkańców polskiej wsi? Jak Służba Bezpieczeństwa inwigilowała środowisko działaczy ruchu chłopskiego? Czy niezależny ruch chłopski ma należne miejsce w pamięci młodego pokolenia?
  
  Na te i inne pytania odpowiedzą uczestnicy dyskusji: dr Jarosław Szarek (prezes IPN), Mikołaj Bogdanowicz (wojewoda Kujawsko-Pomorski), prof. Wojciech Polak (przewodniczący Kolegium IPN), prof. Mirosław Golon (dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku), dr Katarzyna Maniewska (Delegatura IPN w Bydgoszczy), współautorka teki. Spotkanie poprowadzi Magdalena Basińska (Delegatura IPN w Bydgoszczy).