E-Księgarnia
W Teatrze Muzycznym w Gdyni 27 września odbyła się gala zamknięcia międzynarodowego Festiwalu Niepokorni Niezłomni Wyklęci „Głosy wolności”.
Nagrodę Sygnet Niepodległości pośmiertnie otrzymał Janusz Kurtyka, prezes Instytutu Pamięci Narodowej w latach 2005-2010.
Wyróżnienie na ręce syna Janusza Kurtyki – Pawła przekazał Jacek Pawłowicz, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie.
– Janusz Kurtyka należał do pokolenia historyków, którzy od najwcześniejszych lat swojej pracy naukowej, badawczej, przywracali pamięć o żołnierzach niezłomnych. Jako prezes IPN wystąpił do śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, aby 1 marca ogłosić Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – przypomniał dyrektor Pawłowicz.
– Dziękuję, w imieniu rodziny, za to wyróżnienie, które tak bardzo koresponduje z tym festiwalem, ale też z postacią Janusza Kurtyki. Był niepokorny, jako student sprzeciwiał się PRL i władzy komunistycznej. Potem, w III RP nie godził się na postkomunistyczną narrację o historii Polski – podkreślił Paweł Kurtyka.
Tragicznie zmarły w katastrofie smoleńskiej prezes IPN Janusz Kurtyka był istotnym uczestnikiem debaty publicznej, skoncentrowanej na procesie wychodzenia z komunizmu i powinnościach państwa w tym zakresie. Historyk badający wieki średnie i dzieje najnowsze Polski, w latach 2000–2005 pełnił funkcję dyrektora Oddziału IPN w Krakowie, a później do 10 kwietnia 2010 r. – prezesa IPN.
W imieniu prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Jarosława Szarka Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN, wręczył nagrodę Sygnet Niepodległości Edwardowi Musze.
Edward Mucha ps. „Komar” to żołnierz, partyzant Armii Krajowej obwodu Garwolin. Urodził się w Równem w koszarach 44 Pułku Strzelców Kresowych, gdzie służył jego ojciec. Wychowany w duchu patriotyzmu. Świadek rzezi Ukraińców na Polakach. W 1943 r. dołączył do Armii Krajowej w Garwolinie, brał udział w akcji Burza. Po wkroczeniu sowietów zaangażował się w dalszą działalność konspiracyjną w ramach DSZ na Kraj. W lipcu 1945 r., zagrożony aresztowaniem przez NKWD i UB, uciekł na Zachód do strefy amerykańskiej. Został żołnierzem US Army, a potem Polskich Kompanii Wartowniczych. W 1949 r. wrócił do Polski i został aresztowany przez UB. Przeszedł ciężkie śledztwo, został skazany na 11 lat więzienia.
Adam Hlebowicz, dyrektor BEN IPN, w imieniu prezesa IPN wręczył również honorowe wyróżnienie Drzwi do Wolności reżyserowi Olegowi Sencowowi.
– Nie powinniśmy zapominać, szczególnie w kontekście 80. rocznicy Zbrodni Katyńskiej, o rosyjskich świadkach tej potwornej zbrodni. Bez nich być może w ogóle byśmy się nie dowiedzieli, co wówczas się wydarzyło – mówił dyrektor BEN.
Nagrodą Drzwi do Wolności pośmiertnie uhonorowany został Pál Teleki – dwukrotny premier Węgier, który miał znaczny udział w zorganizowaniu pomocy (transporty z amunicją i wyposażeniem wojskowym), której rząd węgierski udzielił Wojsku Polskiemu walczącemu z Armią Czerwoną podczas wojny polsko-bolszewickiej.
IPN wydał książkę „Pál Teleki (1879–1941)”. Publikacja Balázsa Ablonczyego wydana przez IPN jest pierwszą pełną monografią w języku polskim poświęconą Telekiemu.
Platynowym Opornikiem nagrodzona została reżyser Alina Czerniakowska m.in. za film „Fenomen polskości” w koprodukcji Instytutu Pamięci Narodowej. Więcej o produkcji tutaj.
Nagrodę specjalną Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia wręczył prezes PEMC Łukasz Kamiński dla filmu dokumentalnego w reżyserii Hanny Zofii Etemadi „Podróżnik. Akcja Inteligencja“ wyprodukowanego przez Instytut Pamięci Narodowej.