Nawigacja

Aktualności

Pośmiertny awans księdza Józefa Wryczy w Wielu

Był legendarnym działaczem niepodległościowym, gorliwym patriotą i społecznikiem uwielbianym przez mieszkańców. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele IPN Gdańsk.

W Wielu na Kaszubach 29 września odbyły się uroczystości pośmiertnego awansu śp. ks. ppłk. Józefa Wryczy – twórcy Kalwarii Wielewskiej, do stopnia generała brygady.

Decyzję o jego awansie na stopień generała brygady na wniosek Ministra Obrony Narodowej podpisał prezydent Andrzej Duda. O nominację starali się Kustosz Sanktuarium Kalwaryjskiego, ksiądz Jan Flisikowski i Polskie Stowarzyszenie Morskie-Gospodarcze. Akt rodzinie księdza przekazał płk Maciej Materka, szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego. List od głowy państwa przeczytał doradca prezydenta Piotr Karczewski:

„Z zadumą i wzruszeniem wspominamy dzisiaj prawego człowieka i wielkiego Polaka ziemi kaszubskiej i regionu pomorskiego. Dzisiaj legendarny kapłan z Pomorza dołącza do grona generałów Wojska Polskiego. Ta piękna, podniosła uroczystość, to akt historycznej sprawiedliwości a zarazem patriotyczna manifestacja szacunku do wielkiego człowieka, który po latach odbiera cześć należną bohaterom” – napisał Andrzej Duda.

„Kaszubi go kochali. Był człowiekiem cieszącym się wielkim autorytetem. Jego ucieczka przed Niemcami w czasie II Wojny Światowej wielu dodawała otuchy” – mówił podczas Mszy św. ks. Arkadiusz Okroj, sufragan diecezji pelplińskiej.

„Był też gorliwym patriotą. Zawsze, kiedy ojczyzna była w potrzebie, stawiał się, by jej bronić – dodawał historyk prof. Andrzej Gąsiorowski. Pośmiertny awans jest kolejną próbą wynagrodzenia jego krzywd, ale też przywrócenia pamięci o nim” – mówił.

U stóp kalwarii poświęcono tablice pamiątkowe dedykowane ks. Józefowi Wryczy oraz ks. infułatowi Józefowi Szydzikowi, który został zamordowany przez Niemców w pierwszych dniach wojny.

W uroczystości uczestniczyli prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk oraz Mateusz Kubicki z IPN Gdańsk.

Zachęcamy do zapoznania się z biografią IPN ks. Józefa Wryczy z serii „Bohaterowie Niepodległej”.


Ksiądz Józef Wrycza (1884–1961) był działaczem narodowym na Pomorzu. Angażował się w życie społeczne i kulturalne, nieustannie zabiegał o podtrzymywanie ducha polskości, z bronią w ręku wziął udział w batalii o przyłączenie Pomorza do Polski w 1920 r. Józef Wrycza pozostawał też aktywny w regionalnym ruchu kaszubskim: Towarzystwie Młodokaszubów. Szybko zyskał autorytet wśród Pomorzan i stał się liderem pomorskiego obozu narodowego. Postrzegany był jako symbol i wzorzec. W okresie międzywojennym został – początkowo w Wielu, następnie zaś na całym Pomorzu – liderem dużej organizacji kombatanckiej działającej pod nazwą Towarzystwo Powstańców i Wojaków. W czasie drugiej wojny był ukrywany przez swoich parafian. Gdy powstała na Pomorzu Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Kaszubski”, w lipcu 1941 r. przemianowana na „Gryfa Pomorskiego”, ks. Wrycza stanął na czele organizacji konspiracyjnej. Po wojnie był inwigilowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a później przez Służbę Bezpieczeństwa. Do końca życia hołdował uniwersalnym wartościom, dawał przykład stałej dbałości o Niepodległą, głosił potrzebę budowania kraju wolnego, bezpiecznego, opartego na poczuciu wspólnoty.

do góry