Nawigacja

Aktualności

Ósme posiedzenie Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – Gdańsk, 14 grudnia 2018

14 grudnia 2018 r. w siedzibie gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa działającego przy Oddziale IPN w Gdańsku.

Zebranych przywitał otwierając posiedzenie Przewodniczący Komitetu Marcin Swaczyna. Następnie głos zabrała Katarzyna Lisiecka, która zaprezentowała efekty pracy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku. Jednym z ważniejszych projektów była realizacja 5 tablic upamiętniających działaczy Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża w związku z 40-ą rocznicą ich utworzenia. Szklane tablice zostały umieszczone na terenie kilku dzielnic Gdańska i upamiętniają: Marię (Marylę) Płońską, Macieja Miatkowskiego, Henryka Lenarciaka, Andrzeja Butkiewicza oraz Stanisława Kowalskiego. W Grudziądzu, Malborku i Zielonce Pasłęckiej odsłonięto tablice informacyjne dot. ludobójstwa na ziemiach południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej. Zostały one przygotowane w czterech wersjach językowych (polska, angielska, niemiecka, ukraińska). Pierwsza tablica odsłonięta została w trakcie uroczystości 75. rocznicy Krwawej Niedzieli, która odbyła się 8 lipca 2018 r. w Grudziądzu. 

Kolejnym zrealizowanym projektem była tablica powstała z inicjatywy Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Gdańsku, która została umieszczona w budynku Collegium Copernicanum Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Zastąpiła ona tablicę wiszącą na tym samym miejscu od 1959 r., na której znajdował się błąd w treści – wszyscy upamiętnieni profesorowie byli opisani jako ofiary zbrodni hitlerowskich. IPN zmienił treść tablicy, zaznaczając, że dwie osoby zostały zamordowane przez NKWD w 1940 r. w Katyniu.

W 96. rocznicę powstania Klubu Sportowego Gedania – Gdańsk, 15 września 2018 z inicjatywy gdańskiego oddziału IPN, do czasu renowacji pomnika poświęconego pomordowanym i prześladowanym w czasie II wojny światowej członkom klubu, zamontowano tymczasową tablicę, która zastąpiła przytwierdzoną do pomnika kartkę i zasłoniła otwory po zdemontowanej, oryginalnej tablicy. Tablica upamiętnia bohaterów, którzy oddali życie i zdrowie za krzewienie polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Dzięki staraniom Oddziału IPN udało się doprowadzić również do odmalowania pomnika. Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku sfinansowało urnę będącą częścią odsłoniętego w parku przy ul. Uniwersyteckiej w Toruniu Pomnika Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 poświęconego ofiarom akcji eksterminacyjnych przeprowadzonych przez hitlerowskie Niemcy jesienią 1939 r. na ludności polskiej terenu Pomorza. Do urny z wyrytym krzyżem harcerze złożyli ziemię z rozsianych na terenie dzisiejszych województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego miejsc kaźni.

W trakcie uroczyści z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Chełmży odbyła się uroczystość odsłonięcia odtworzonej przez IPN oddział w Gdańsku tablicy upamiętniającej Budowniczych Polski – Kazimierza Wielkiego, Stefana Batorego, Jana III Sobieskiego oraz Józefa Piłsudskiego. Głaz pamiątkowy ustawiony z inicjatywy harcerzy 19 listopada 1933 r. został zniszczony przez Niemców w trakcie II wojny światowej.

W związku z 37 rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce odsłonięty został obelisk upamiętniający osoby pozbawione wolności w wojskowych obozach internowania. Pomnik, w całości sfinansowany przez Instytut Pamięci Narodowej, został ulokowany na skwerze Pomorskiego Okręgu Wojskowego.

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Gdańsku sfinansowało także remont nagrobka Jana Wiśniewskiego „Szreniawy”, znajdujący się na cmentarzu komunalnym w Barwicach w województwie zachodnio-pomorskim. Kontynuując rozpoczęte w ubiegłym roku zadania w zakresie odnowy nagrobków na Cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego na gdańskiej Zaspie, gdy oczyszczono 74 pomniki, gdański oddział OBUWiM również w tym roku przeprowadził prace konserwacyjno-czyszczące 324 pomników. Cmentarz Ofiar Hitleryzmu na Gdańskiej Zaspie to jedna z ważniejszych nekropolii wojennych w naszym regionie. Naszym celem jest odnowienie pomników a także przygotowanie szeregu tablic informacyjnych, związanych z pochowanymi. Ze względu na wielkość obiektu i koszt prace potrwają co najmniej kilka lat.

Dyskutowano  również na temat renowacji będącego w fatalnym stanie kompleksu poobozowego KL Soldau w Działdowie. Zadanie jest realizowane z inicjatywy Urzędu Miasta w Działdowie. Pochylono się także nad odnowieniem nagrobka powstańca styczniowego, Napoleona Malickiego znajdującego się na terenie cmentarza  Nowofarnego w Bydgoszczy.

Członkowie Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN - KŚZpNP w Gdańsku jednogłośnie podjęli uchwałę w sprawie poparcia i przekazania pisma do władz miasta Gdańska dot. projektu Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku w sprawie budowy pomnika Ignacego Jana Paderewskiego na Ołowiance w pobliżu Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku w związku z 100 rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości.

Kolejna uchwała podjęta jednogłośnie przez Komitet wyrażała poparcie dla projektu Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Oddział IPN w Gdańsku w sprawie budowy tablic memoratywnych sportowców polskich z Wolnego Miasta Gdańska, działaczy na rzecz krzewienia polskości na terenie wokół stadionu Energa Gdańsk w Gdańsku. Projekt zakłada budowę płyt pamiątkowych na terenie chodnika wokół stadionu.

Trzecia uchwała podjęta przez Komitet wyrażała wolę członków popierających jednogłośnie skierowanie do władz Miasta Gdańska pisma z prośbą o wyrażenie zgody na ustawienie tablicy informacyjnej Genocidium Atrox w pobliżu pomnika Pamięci Ofiar Eksterminacji Ludności Polskiej na Wołyniu przy ul. Mniszki w Gdańsku. Edukacja i pamięć o ofiarach ludobójstwa na Kresach szczególne znaczenie, gdyż wiedza Polaków o tych potwornych wydarzeniach jest bardzo nikła. 

Następnie głos zabrał Tadeusz Antkowiak, który w imieniu „Stowarzyszenia Osób Internowanych Chełminiacy 1982” złożył podziękowania Katarzynie Lisieckiej i Marcinowi Swaczynie za pomoc w realizacji pomnika upamiętniającego osoby pozbawione wolności w wojskowych obozach internowania. Pomnik, który został odsłonięty 13 grudnia 2018 r. na skwerze Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy w całości został sfinansowany przez Instytut Pamięci Narodowej. Ponadto Tadeusz Antkowiak w imieniu członków „Stowarzyszenia Osób Internowanych Chełminiacy 1982” wręczył Katarzynie Lisieckiej i Marcinowi Swaczynie pamiątkową statuetkę.

Przewodniczący przedstawił rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie Medalu Opiekuna Pamięci Narodowej. Na koniec posiedzenia krótką modlitwę poprowadził ks. Maciej Kwiecień składając piękne życzenia świąteczne, do których przyłączył się także Przewodniczący Komitetu.

W spotkaniu uczestniczyli pracownicy OBUWiM IPN w Gdańsku, Delegatury w Bydgoszczy oraz członkowie Komitetu:

  • Andrzej Adamczyk
  • Tadeusz Antkowiak
  • Eugeniusz Borodij
  • Tadeusz Chmielewski
  • Robert Kwiatek
  • Ks. Maciej Kwiecień
  • Andrzej Osipów
  • Elżbieta Skerska
  • Hanna Sowińska
  • Marcin Swaczyna
  • Jacek Tarczewski
  • Konrad Turzyński
  • Piotr Wierzbicki
do góry