To, że nie tylko przetrwaliśmy, ale nasza działalność się rozwijała, można,
zależnie od światopoglądu, uważać za cud lub dowód na to,
że słusznej idei metodami policyjnymi zwalczyć się nie da.
Joanna Duda-Gwiazda, działaczka WZZ Wybrzeża
PROGRAM
UROCZYSTOŚCI ROCZNICOWYCH
UTWORZENIA WOLNYCH ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH
(wstęp wolny)
- 9.00 – Cmentarz Komunalny w Pruszczu Gdańskim, uroczyste złożenie kwiatów na grobie Kazimierza Szołocha
- 11.00 – Cmentarz Łostowicki w Gdańsku, uroczyste złożenie kwiatów na grobach: Stanisława Kowalskiego, Tadeusza Szczepańskiego i Marka Zborowskiego
- 12.00 – Cmentarz Św. Franciszka w Gdańsku (ul. Kartuska 23), uroczyste złożenie kwiatów na grobie Antoniego Sokołowskiego
- 13.00 – Cmentarz Srebrzysko w Gdańsku, uroczyste złożenie kwiatów na grobach: Anny Walentynowicz, Aliny Pienkowskiej, Macieja Miatkowskiego, Tomasza Wojdakowskiego, Jana Zapolnika
- 14.00 – Cmentarz Oliwski w Gdańsku, uroczyste złożenie kwiatów na grobie Marii Płońskiej
- 15.30 – ul. Wejhera 3, Gdańsk Żabianka (ściana szczytowa): uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej* Marii Płońskiej (1957–2011)
- 16.30 – ul. Pomorska 94, Gdańsk Żabianka (ściana szczytowa): uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej Macieja Miatkowskiego (1941–2017)
- 17.30 – ul. Obrońców Wybrzeża 4C, Gdańsk Przymorze: uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej Henryka Lenarciaka (1933–2006)
- 18.30 – ul. Biała 12, Gdańsk Wrzeszcz: uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej Stanisława Kowalskiego (1938–1987)
* wszystkie tablice wykonane przez O/IPN Gdańsk we współpracy z Oddziałowym Komitetetem Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Gdańsku - odsłonięcie w okresie świętowania 40-lecia WZZ ze względu na zasługi upamiętnionych dla WZZW lub/i NSZZ „Solidarność”.
Program wraz z mapką usytuowania poszczególnych obiektów dostępny jest w załączniku.
Montaż tablicy poświęconej Maciejowki Miatkowskiemu
- 9.30 – ul. Świętego Ducha 37/39, Gdańsk Śródmieście: uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej Andrzeja Butkiewicza (1955–2008)
- 10.30 – konferencja prasowa prezesa IPN dr. Jarosława Szarka i dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosława Golona (Sala BHP Stoczni Gdańskiej, ul. ks. J. Popiełuszki 6)
- 11.00 – przed salą BHP uroczyste odsłonięcie nowej, dwujęzycznej (pol.-ang.) wystawy przygotowanej przez IPN (autorzy: Karol Lisiecki oraz Dariusz Mańkowski z Archiwum IPN w Gdańsku), zatytułowanej „Wolne Związki Zawodowe 1978–1980”
- 12.00 – uroczysta Msza Święta w intencji twórców, działaczy i współpracowników Wolnych Związków Zawodowych, której przewodniczył będzie Arcybiskup Metropolita Gdański Sławoj Leszek Głódź (Bazylika św. Brygidy, ul. Profesorska 17)
- 14.30 – uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności przez Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej grupie trzynastu osób związanych z Wolnymi Związkami Zawodowymi (w tym pięć pośmiertnie) (Sala BHP Stoczni Gdańskiej, ul. ks. J. Popiełuszki 6)
- 15.00 – prezentacja wydawnictwa przygotowanego przez pracowników O/IPN w Gdańsku Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978–1980 w relacjach, opracowanie fragmentów relacji Arkadiusz Kazański i Igora Hałagida, wstęp Piotr Brzeziński (do publikacji będzie dołączona płyta z relacjami kilkunastu działaczy Wolnych Związków Zawodowych, m.in. Andrzeja Gwiazdy, Krzysztofa Wyszkowskiego, Jana Karandzieja, Macieja Miatkowskiego, Joanny Dudy-Gwiazdy, Andrzeja Kołodzieja i Lecha Zborowskiego). Następnie odbędzie się prezentacja portalu edukacyjnego IPN Wolne Związki Zawodowe 1978–1980, którego przygotowanie koordynuje Bożena Cisek z Archiwum IPN w Warszawie (Sala BHP Stoczni Gdańskiej, ul. ks. J. Popiełuszki 6)
- 17.00 – spotkanie wspomnieniowo-dyskusyjne „Świadkowie historii o walce o wolną Polskę”. Prowadzący: dr hab. prof. ASW Sławomir Cenckiewicz i dr Cecylia Kuta, IPN Kraków (Sala BHP Stoczni Gdańskiej, ul. ks. J. Popiełuszki 6)
Panel tytułowy wystawy o WZZ (więcej informacji)
Okładka okolicznościowej publikacji
Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978–1980 w relacjach
(więcej informacji)
Portal IPN Wolne Związki Zawodowe 1978–80
- 14.00–15.30 – koncert zorganizowany przez gdańskiego barda opozycji antykomunistycznej „Andrzej Kołakowski i Przyjaciele”, połączony z dystrubucją bezpłatnych wydawnictw IPN (Sala BHP Stoczni Gdańskiej, ul. ks. J. Popiełuszki 6)
W I półroczu 2019 r. zostanie zorganizowana przez IPN konferencja naukowa „Infiltracja środowiska Wolnych Związków Zawodowych przez aparat bezpieczeństwa PRL w latach 1978–1980”
W czterdziestą rocznicę narodzin ruchu Wolnych Związków Zawodowych Polsce, w rocznicę powstania Wolnych Związków Zawodowych – w Katowicach 21 lutego oraz w Gdańsku 29 kwietnia 1978 roku, a kilkanaście miesięcy później w Szczecinie – chcielibyśmy uroczyście wspomnieć i uhonorować ludzi niezłomnych serc i bohaterskich postaw, którym tak wiele zawdzięczamy, którzy bardzo zasłużyli się w walce o wolną i sprawiedliwą Polskę, dla których prawdziwa suwerenność bez sowieckiego dyktatu i pełne poszanowanie godności pracowników w zawłaszczonej przez komunistycznych dygnitarzy PRL, było najważniejszym i skutecznie realizowanym celem aktywności społecznej.
Szczególnie mocno pragniemy przy tej okazji wspomnieć blisko dwudziestu Bohaterów opozycji lat siedemdziesiątych, którym tak dużo Polska zawdzięcza, a których nie ma już wśród nas. Dedykujemy te uroczystości świętej pamięci ludziom WZZ:
- Andrzejowi Butkiewiczowi (30.06.1955 Nidzica – 7.03.2008 Norton k. Bostonu, USA)
- Lechowi Kaczyńskiemu (18.06.1949 Warszawa – 10.04.2010 Smoleńsk, Rosja)
- Stanisławowi Kowalskiemu (6.08.1939 Chojnice – 20.01.1987 Gdańsk)
- Romanowi Kściuczkowi (21.01.1925 Mysłowice – 21.09.1994 Mysłowice)
- Kazimierzowi Maciejewskiemu (27.02.1950 Tczew – 7.09.2017 Monachium, RFN)
- Maciejowi Józefowi Miatkowskiemu (10.04.1941 Zgierz - 20.12.2017 Gdańsk)
- Marianowi Piekarskiemu (15.12.1951 Chełmno – 28.08.2007 Walnut Creek, USA)
- Alinie Pienkowskiej (12.01.1952 Gdańsk – 17.12.2002 Gdańsk)
- Maryli Płońskiej (19.08.1957 Gdańsk – 30.11.2011 Gdańsk)
- Antoniemu Sokołowskiemu (5 I 1937 Żelewo – 3 III 1980 Gdańsk)
- Władysławowi Suleckiemu (17.02.1931 Dobrzejewice k. Lipna – 16.12.2004 Hagen, RFN)
- Tadeuszowi Szczepańskiemu (28.02.1960 – 16.01.1980 Gdańsk)
- Kazimierzowi Szołochowi (8.04.1932 Raciborowice k. Hrubieszowa – 10.03.2009 Gdańsk)
- Kazimierzowi Świtoniowi (4.08.1931 Katowice – 4.12.2014 Katowice)
- Annie Walentynowicz (15.08.1929 Równe na Wołyniu – 10.04.2010 Smoleńsk, Rosja)
- Tomaszowi Wojdakowskiemu (25 II 1956 Gdańsk – 1 IX 2015 Gdańsk)
- Markowi Zborowskiemu (19.12.1954 Zielona Góra – 4.05.1982 Wiedeń)
- Janowi Zapolnikowi (2 VI 1927 Jałówka k. Suchowoli – 15 IV 2014, Gdańsk)
- Tadeuszowi Kazimierzowi Żabczyńskiemu (30.03.1954 Gdańsk – 22.11.2015 Gdańsk)