Instytut Pamięci Narodowej Oddaliśmy hołd uczestnikom insurekcji 1863 r. - Aktualności -

20 stycznia na cmentarzu parafii św. Michała Archanioła w Gdyni Oksywiu, odbyły się  uroczystości przy grobie ks. Antoniego Muchowskiego. Antoni Muchowski w marcu 1964 r. wraz z innymi ochotnikami z Pomorza usiłował przedostać się do Królestwa Polskiego , aby wziąć udział w powstaniu. Oddział  z którym wyruszył, nazywany Czwartą Kompanią Lubawską, w nocy z 30 na 31 marca 1864 r. został jednak rozbity przez Rosjan tuż po przekroczeniu granicy pomiędzy zaborem pruskim i rosyjskim. Antoni Muchowski wpadł w ręce Moskali i choć miał  wówczas zaledwie 22 lata, carski sąd skazał go na śmierć. Wyrok w akcie łaski, zamieniono na chłostę oraz dożywotnie zesłanie na Syberię. Skatowanego nahajkami młodzieńca wysłano na katorgę w południowo-wschodniej Syberii. Po pięciu latach karę złagodzono i w 1869 r. powrócił do Ojczyzny. Pomimo represji jakich doświadczył, nie zrezygnował z działalności patriotycznej w tajnych stowarzyszeniach. W 1871 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie, a w 1875 przyjął świecenia kapłańskie. Pełnił posługę kapłańską jako wikary w Nowej Wsi Królewskiej i Ostródzie, a w 1892 r. został ustanowiony proboszczem na Oksywiu. Szykanowany przez  władze pruskie, niestrudzenie krzewił wiarę katolicką, miłość do Ojczyzny i pamięć o powstaniu styczniowym. Nie doczekał wolnej Polski, bo zmarł 1909 r. Grób ks. Antoniego Muchowskiego znajduje się na cmentarzu przykościelnym. Uroczystości przy grobie ks. Antoniego Muchowskiego przygotowała Marynarka Wojenna.

21 stycznia w kościele Garnizonowym przy Parafii Wojskowej Marynarki Wojennej RP pw. MB Częstochowskiej  w Gdyni, odbył się Apel Pamięci, po którym nastąpiło odsłonięcie dwóch tablic upamiętniających podjętą w 1863 r.  przez Rząd Narodowy inicjatywę stworzenia polskiej marynarki i wykorzystania floty do walki o niepodległość Polski.  

Pierwszą tablicę poświęcono pamięci załogi powstańczego szkunera „Emilie”, która pod dowództwem gen. Teofila Łapińskiego usiłowała dokonać morskiego desantu w okolicach Kłajpedy. Niestety z powodu sztormu i zatopienia ładzi desantowych, wyprawa zakończyła się niepowodzeniem. Druga tablica upamiętnia  załogę powstańczego okrętu „Kiliński”, którym dowodził organizator Narodowych Sił Morskich, kmdr ppor. Władysław Zbyszewski ps. Feliks Karp. Okręt „Kiliński” wyruszył z Newcastle w Anglii aby walczyć z Rosjanami na Morzu Czarnym. Sztormowa pogoda zmusiła powstańczą załogę do schronienie się w hiszpańskiej Maladze. Niestety na żądanie Rosjan, Hiszpanie aresztowali okręt i jego załogę. 

Po odsłonięciu tablic, w asyście Kompani Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej, została odprawiona Msza Św. w intencji powstańców styczniowych. Eucharystię celebrował ks. kmdr Zbigniew Rećko.  We Mszy licznie uczestniczyli przedstawiciele korpusu oficerskiego 3 Flotylli Okrętów na czele z kadm. Mirosławem Jurkowlańcem, dow. gdyńskiego garnizonu. 

22 stycznia przedstawiciel OBUWiM złożył wieniec z biało-czerwonych kwiatów  na grobie powstańca styczniowego Ignacego Kuchty, który znajduje się na cmentarzu parafialnym we wsi Dąbrówka w powiecie starogardzkim. Ignacy Kuchta urodził się  9.03.1840 r. w Wysoce na Kociewiu. W 1863 r. przekroczył granicę zaboru pruskiego i na terenie Królestwa Polskiego wziął udział w powstaniu styczniowym. W jednej z potyczek dostał się do niewoli i jako mieszkaniec zaboru pruskiego został przekazany Prusakom. Za udział w powstaniu blisko rok spędził w więzieniu w Poznaniu. W niepodległej Polsce otrzymał awans na stopień podporucznika. W 1924 roku został wybrany prezesem koła Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Dąbrówce, a w 1930 r. odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Zmarł 14.08.1932 r. – miał 92 lata i był wówczas najstarszym żyjącym uczestnikiem powstania styczniowego z terenu Kociewia. Jego pogrzeb stał się  patriotyczną manifestacją. 
Grób Ignacego Kuchty został odnowiony przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku, w styczniu 2022 r.

Oprac.: Anna Kołakowska