Nawigacja

Aktualności

W 103. rocznicę urodzin Lecha Bądkowskiego zachęcamy do zapoznania się z tą jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach Gdańska i Pomorza XX w. – 24 stycznia 2023

Lech Bądkowski urodził się 24 stycznia 1920 r. w Toruniu. Podczas II wojny światowej walczył o wolność Polski i Pomorza, a następnie przez wiele lat był pisarzem i działaczem społecznym.

Szkołę Powszechną ukończył w Toruniu, tu również uczęszczał do Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. W 1938 r. zdał maturę. Od września 1938 r. do lipca 1939 r. był elewem Kursu Podchorążych 67. pułku piechoty w Brodnicy. Podczas wojny obronnej w 1939 r. uczestniczył w bitwie nad Bzurą. Na początku 1940 r. przez Jugosławię i Włochy dostał się do Francji, gdzie zaczął się kolejny etap jego służby w Wojsku Polskim. Został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, w szeregach której odbył kampanię norweską i francuską. Walczył w bitwie o Narwik. 21 lipca 1941 r. w Szkocji został odznaczony przez generała Władysława Sikorskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Czas wojennej tułaczki Bądkowskiego oznaczał nie tylko walkę z Niemcami, lecz także działalność społeczną. W Anglii działał w Związku Pomorskim, gdzie w 1945 r. napisał broszurę pt. Pomorska myśl polityczna, w której zawarł własne poglądy na temat roli Pomorza w przyszłej Polsce.

W 1946 r. wrócił do Polski, na stałe osiadł w Gdańsku, gdzie spędził resztę życia. Pod koniec 1951 r. ukończył nauki polityczne na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego.

Niestety, rzeczywistość Polski Ludowej uniemożliwiła mu aktywność w polityce, realizował się więc w literaturze. Był członkiem Instytutu Bałtyckiego, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego oraz Związku Literatów Polskich. Dążył do wykształcenia na Pomorzu warstwy inteligencji, wywodzącej się z rdzennej ludności tej ziemi. W 1956 r. był jednym z założycieli Zrzeszenia Kaszubskiego (od 1964 r. Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego). W 1965 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Działalnością Lecha Bądkowskiego zainteresowała się także Służby Bezpieczeństwa, która już w 1968 r. wszczęła przeciwko niemu sprawę operacyjną o kryptonimie „Inspirator”. W zasadzie od tego momentu do końca życia był inwigilowany. W miejscach jego pracy i w mieszkaniu zakładano podsłuchy. Pod koniec lat 70. włączył się w działalność opozycyjną środowiska gdańskiego. Współpracował z Komitetem Obrony Robotników, Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Ruchem Młodej Polski i Konfederacją Polski Niepodległej. W sierpniu 1980 r. jako przedstawiciel literatów Wybrzeża poparł strajkujących stoczniowców. Od 21 sierpnia 1980 r. był członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej i jego rzecznikiem prasowym. Był jednym z sygnatariuszy Porozumień Sierpniowych. Został redaktorem naczelnym czasopisma „Samorządność”, wydawanego przez Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Niestety, nie dane mu było dożyć końca komunizmu w Polsce. Zmarł 24 lutego 1984 r.

Jest autorem kilkuset artykułów i blisko trzydziestu książek oraz broszur. W jego dorobku literackim znajdują się powieści, opowiadania, baśnie dla dzieci, dramaty oraz szkice o tematyce historycznej. Wiele z nich dotyczy ukochanego przez niego regionu, czyli Pomorza. Potrafił łączyć umiłowanie małej i wielkiej ojczyzny, czyli Kaszub, Pomorza i Polski. Najważniejsza idea, jaka przyświecała mu przez całe życie, to suwerenna Polska i wolność obywateli.

do góry