E-Księgarnia
Uroczystości rozpoczęły się przy kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Działdowie. Wieloletni proboszcz tej świątyni, nieżyjący ks. Marian Ofiara uczynił ją miejscem pamięci ofiar obozu w Działdowie. Znajduje się tutaj m.in. sanktuarium i tablice upamiętniające patronów miasta, błogosławionych męczenników abp. Antoniego Juliana Nowowiejskiego i bp. Leona Wetmańskiego.
Wśród gości wydarzenia obecni byli: wojewoda warmińsko-mazurski Artur Chojecki, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marek Brzezin, starosta działdowski Paweł Cieśliński i burmistrz Działdowa Grzegorz Mrowiński, przedstawiciele parlamentu Rzeczypospolitej, dyrektor Muzeum Pogranicza Patryk Kozłowski, delegacja Stowarzyszenia Odnowy Chrześcijańskiej „Pamięć i Tożsamość” na czele z prezesem Zenonem Gajewskim i wielu innych gości. Oddział IPN w Gdańsku reprezentowała delegacja z udziałem dyrektora dr. Pawła Warota i naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku Katarzyną Lisiecką.
Po złożeniu kwiatów pod pamiątkowymi tablicami uczestnicy uroczystości wzięli udział we Mszy świętej w kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Wśród duchownych koncelebrujących uroczystość obecny był biskup diecezjalny toruński Wiesław Śmigiel, który wygłosił okolicznościowe kazanie. Swoją obecność w czasie Mszy zaznaczyly również liczne poczty sztandarowe.
Druga część uroczystości odbyła się na dawnym placu niemieckiego i sowieckiego obozu. Na maszt wciągnięta została polska flaga państwowa, a uczestnicy wydarzenia odśpiewali Mazurka Dąbrowskiego, następnie miały miejsce okolicznościowe przemówienia. Słowo do zebranych wygłosił m.in. wojewoda warmińsko-mazurski Artur Chojecki i burmistrz Działdowa Grzegorz Mrowiński.
Wydarzenie zakończyło się złożeniem kwiatów pod pomnikiem – krzyżem poświęconym ofiarom tego miejsca. Wieniec złożyła również delegacja Oddziału IPN w Gdańsku. Piękną oprawę wydarzeniu zapewniła obecność wojska i służb mundurowych.
***
Dzień Pamięci Ofiar obu totalitaryzmów na Warmii i Mazurach jest obchodzony od trzech lat dzięki zaangażowaniu mieszkańców województwa. Ich inicjatywę poparł w apelu sejmik województwa warmińsko-mazurskiego w 2020 roku i od tego czasu w Działdowie odbywają się uroczystości z udziałem przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej.
Miasto Działdowo i okoliczna ziemia była o okresie 1939–1956 doświadczone przez totalitaryzm niemiecki i sowiecki. Tutaj, już od września 1939 roku, na terenie byłych koszar wojskowych Niemcy utworzyli obóz jeniecki, który wkrótce potem stał się obozem zagłady. Życie straciło w nim co najmniej kilkanaście tysięcy osób, w tym znaczna grupa duchownych (88 osób) z diecezji chełmińskiej, płockiej i łomżyńskiej.
W styczniu 1945 roku Działdowo zajęła Armia Czerwona. Rozpoczął się okres represji sowieckich i komunistycznych. Na terenie byłego niemieckiego obozu został utworozony Nakazowo-Rozdzielczy Oboz NKWD, który pochłonął kolejne ofiary. Część z przetrzymywanych więźniów wywieziono do Związku Sowieckiego. Władze Polski Ludowej nie zadbały o właściwe upamiętnienie represji niemieckich, natomiast historia zbrodni sowieckich objęta była cenzurą.
Dopiero w ostatnich latach powstają, dzięki lokalnym władzom i stowarzyszeniom kolejne upamiętnienia i obchodzone są każdego roku uroczystości upamiętniające te wydarzenia. Ich inicjatorem, współorganizatorem i gościem jest także Oddział IPN w Gdańsku.
Organizatorami wydarzenia byli:
- Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie,
- Starostwo Powiatowe w Działdowie,
- Urząd Miasta Działdowo.