E-Księgarnia
Barbara Adamczyk „Wirska” (1927-2017)
Urodziła się 28 września 1927 r. w Warszawie. Jej rodzicami byli Kazimierz Maciaszek i Anna z domu Szyszło. Do szkoły powszechnej uczęszczała w Wołominie i ukończyła ją w 1940 r. W latach 1940-1943 uczyła się w Koedukacyjnej Szkole Handlowej w Wołominie. W 1937 r. wstąpiła do 15 Drużyny Harcerskiej im. Królowej Jadwigi w Wołominie.
Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę i pomagała starszemu rodzeństwu w kolportowaniu prasy podziemnej na terenie Wołomina i okolic. W styczniu 1943 r. wstąpiła w szeregi Armii Krajowej – Powstańcze Oddziały Specjalne „Jerzyki” – Harcerska Kompania Szturmowa w Wołominie. Pełniła funkcję łączniczki i dowódcy kompanii Telesfora Badetko „Wiktora”. W 1943 r. przeszła szkolenie sanitarne i kurs dywersji. Uczestniczyła w akcjach dezorganizacyjnych i rozpoznawczych. Jej zadania polegały na transportowaniu rannych, opieki nad nimi, organizowaniu lokali dla ukrywających się członków podziemia, kolportażu prasy konspiracyjnej.
W Powstaniu Warszawskim brała udział w stopniu szeregowca. W połowie września 1944 r. została ujęta przez Niemców i wywieziona do obozu w Turyngii. Uwolniona w kwietniu 1945 r. przez wojska amerykańskie. Do kraju powróciła w sierpniu 1945 r., zamieszkała w Wołominie, uczyła się i pracowała dorywczo. W 1946 r. wyjechała do Słupska, gdzie wyszła za mąż i znalazła zatrudnienie w Zakładzie Sieci Elektrycznej w Słupsku, a następnie w Przedsiębiorstwie Handlu Obuwiem.
W 1975 r. wyjechała do Gdańska i pracowała w Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego. Została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Była członkiem Związku Powstańców Warszawskich. Zmarła 13 stycznia 2017 r. Została pochowana na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 103, rząd 6, nr grobu 4). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Zbigniew Adamczyk „Suez” (1923-2001)
Urodził się 29 września 1923 r. w Warszawie. Jego rodzicami byli Stanisław i Eustachia z domu Jenszura. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Warszawie i Legionowie. Przed wybuchem II wojny światowej wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego. W czasie okupacji niemieckiej pracował w fabryce gwoździ i fabryce latarek kieszonkowych w Warszawie. W 1940 r. nawiązał kontakt z organizacją Związek Walki Zbrojnej. Po wstąpieniu w jej szeregi zajmował się kolportowaniem prasy podziemnej. W tym czasie przeszedł przeszkolenie wojskowe. W 1942 r. wstąpił do Armii Krajowej i został przydzielony do plutonu 704 obwód „Obroża” w Legionowie, gdzie był dowódcą sekcji. Dowódcą plutonu był podchorąży Tadeusz Gołębiewski „Sosna”, a dowódcą kompanii porucznik Janikowski „Ryś”. W mieszkaniu Zbigniewa Adamczyka znajdował się jeden z magazynów broni plutonu. Brał udział w ochronie radiostacji podczas nadawania meldunków oraz w zabezpieczaniu akcji przenoszenia magazynu broni. Walczył w Powstaniu Warszawskim, po jego upadku we wrześniu 1944 r. został zatrzymany przez Niemców i wywieziony do obozu pracy na terenie Niemiec.
Do kraju powrócił w sierpniu 1945 r. Nie zamieszkał jednak w Warszawie, a osiedlił się w Słupsku. W Powstaniu Warszawskim zginęli obydwoje jego rodzice. W Słupsku rozpoczął pracę w charakterze księgowego w Zakładzie Energetycznym. W 1946 r. ożenił się z Barbarą Macioszek. W 1964 r. ukończył Technikum Ekonomiczne w Słupsku i awansował na stanowisko głównego księgowego. W kolejnych latach pracował w Elektrowni Wodnej w Żydowie i Elektrowni Wodnej w Żarnowcu. W 1975 r. wraz z żoną przeprowadził się do Gdańska. Zbigniew Adamczyk został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 21 lutego 2001 r. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 103, rząd 6, nr grobu 4). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Barbara Babilińska „Lola”, „Loleczka” (1927–2007)
Urodziła się 11 marca 1927 r. w Warszawie. Jej rodzicami byli Stanisław Dekowski i Marianna z domu Adamczyk. Podczas okupacji niemieckiej wstąpiła do Szarych Szeregów Armii Krajowej. Zaprzysiężona została w sierpniu 1943 r. W tym samym roku ukończyła 6 miesięczny kurs dla sanitariuszek w Warszawie przy Szpitalu Starozakonnym.
W czasie Powstania Warszawskiego była sanitariuszką w rejonie Woli na Punkcie Sanitarnym „Bażant”. Około 4 sierpnia 1944 r. wydostała się z Warszawy do Puszczy Jaktorowskiej i tam w gajówce leśniczego Nowakowskiego dalej pełniła służbę jako sanitariuszka. W czasie walk powstańczych podczas niesienia pomocy poszkodowanym z batalionu „Czata” została kontuzjowana. Wielokrotnie wypełniała zadania łączniczki.
Po zakończeniu wojny wyjechała z matką do Gdańska. Została skierowana do Szkoły Pielęgniarek i Położnych Akademii Medycznej w Gdańsku. Po ukończeniu szkoły rozpoczęła pracę jako pielęgniarka. W latach 1951-1958 pracowała w Szkole Pielęgniarek i Położnych jako instruktorka. W 1975 r. przerwała pracę z uwagi na zły stan zdrowia i przeszła na rentę.
Barbara Babilińska została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi, Odznaką Syna Pułku, „Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945”, Srebrną Odznaką PCK. Zmarła 12 listopada 2007 r. Została pochowana na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 103, rząd 11, nr grobu 4). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Henryk Baran „Maciek”, „Niewinny” (1920–2007)
Urodził się 15 lipca 1920 r. w Warszawie. Syn Władysława i Bronisławy z d. Gnatowskiej (lub Gutowskiej). Mieszkał przy Alejach Jerozolimskich. Ukończywszy edukację został tancerzem w jednym z warszawskich zespołów. Po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną. W marcu 1943 r. wstąpił w szeregi Armii Krajowej. Służył w plutonie likwidacyjnym Oddziału II Komendy Obszaru Warszawskiego AK. Brał udział m.in. w likwidacji konfidenta z Poczty Dworcowej przy ul. Żelaznej.
Po wybuchu Powstania Warszawskiego walczył w II plutonie kompanii ochrony sztabu Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”, następnie służył w zgrupowaniu „Chrobry II”. Uczestniczył w zdobyciu ośmiopiętrowego gmachu PAST-y. 2 września 1944 r. został ranny podczas walk przy ul. Moniuszki. 20 września 1944 r. rozkazem Dowódcy Odcinka Zachodniego, potwierdzonego przez dowódcę zgrupowania „Chrobry II”, awansowany do stopnia kaprala. Po upadku powstania trafił do niemieckiej niewoli, najpierw do Stalagu 344 Lamsdorf, a następnie do Stalagu VII B Memmingen w Bawarii.
Po zakończeniu wojny nie wrócił do Polski, wyjechał do Wenezueli. Rozpoczął tam karierę naukową, osiągając stopień profesora lingwistyki na Uniwersytecie w Caracas. Komunistyczne władze w Polsce pozbawiły go polskiego obywatelstwa. Otrzymał je ponownie w 2006 r. Powrócił do Polski rok później. Henryk Baran zmarł 17 września 2007 r. w Gdańsku. Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 77, rząd 8, miejsce 32). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Nagrobek został wyremontowany staraniem Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku.
Irena Grabowska „Hanka” (1922–2014)
Urodziła się 8 października 1922 r. w miejscowości Radziechów w Ukrainie. Jej rodzicami byli Albin i Aniela. W 1942 r. została zaprzysiężona w Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej. Należała do Wojskowej Służby Kobiet, a od 1943 r. była żołnierzem kobiecych patroli minerskich, działających w ramach Związku Odwetu i Kedywu KG AK. Służyła w dywersyjno-bojowym patrolu Ireny Bredel „Aliny”, który bezpośrednio podlegał Wydziałowi Saperów Komendy Głównej ZWZ-AK. Razem z patrolem „Aliny” brała udział w akcji wykonania wyroku śmierci na konfidencie gestapo Mieczysławie Darmaszku.
W Powstaniu Warszawskim ze swoim patrolem została skierowana do oddziału osłonowego Wojskowych Zakładów Wydawniczych, którym dowodził por. Jan Rutkowski „Kmita”. Była jedną z dziewcząt, które podkładanymi ładunkami wybuchowymi torowały drogę idącym do szturmu oddziałom piechoty, przygotowywały też teren do użycia miotaczy ognia. Brała udział m.in. w walkach o gmach Poczty Głównej i podkładała miny podczas szturmu na PAST-ę, ułatwiając oddziałom powstańczym jej zdobycie. 27 sierpnia 1944 r. otrzymała awans do stopnia starszego strzelca, a 24 września 1944 r. do stopnia starszego sierżanta. Rozkazem Komendy Okręgu Warszawskiego ZWZ AK z 12 września 1944 r. została odznaczona Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania trafiła do niewoli i była więziona w obozie jenieckim Lamsdorf. Z powodu zakażenia chorobą Heinego-Medina w końcu października 1944 r. została przewieziona do szpitala wojskowego Zeithain, który opuściła w sierpniu 1945 r.
Powróciła do Polski i w 1948 r. rozpoczęła studia farmaceutyczne w Akademii Medycznej w Gdańsku. Od 1952 r. zatrudniona była jako pracownik naukowy na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Gdańsku. W 1962 r. uzyskała stopień doktora, a w 1972 r. doktora habilitowanego. Zmarła 5 września 2014 r. Została pochowana na Cmentarzu Centralnym „Srebrzysko” w Gdańsku (rejon V, kwatera POL II, rząd 2, nr grobu 12). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Zbigniew Grandowicz „Ariel” (1924–1978)
Urodził się 14 stycznia 1924 r. w Poznaniu. Jego rodzicami byli Florian i Janina z domu Stabrowska. Dzieciństwo spędził w Warszawie i uczęszczał do Prywatnego Gimnazjum i Liceum Męskiego "Przyszłość". Naukę ukończył w 1939 r. W 1940 r. przedostał się z Warszawy na terytorium Francji i wstąpił jako ochotnik do odtwarzanego po wojnie obronnej 1939 r. Wojska Polskiego. Z racji tego, iż liczył wówczas jedynie 16 lat prawdopodobnie posłużył się datą urodzenia starszego brata Włodzimierza. W Wojsku Polskim otrzymał przydział do 1. Dywizji Strzelców Pieszych, przemianowanej w maju 1940 r. na 1. Dywizję Grenadierów. Po upadku Francji i rozwiązaniu dywizji wraz z częścią żołnierzy przedostał się do Wielkiej Brytanii.
W 1942 r. powrócił do Warszawy i dołączył do ruchu oporu. W grudniu 1943 r. wstąpił w szeregi Armii Krajowej – Pułk „Baszta”. W styczniu 1944 r. awansowany został do stopnia starszego strzelca. W czasie okupacji pracował w fabryce jako magazynier i kończył liceum. W Powstaniu Warszawskim walczył w oddziale „Baszta”, kompania 517. Był zastępcą drużynowego „Zbycha”. Działał na terenie Mokotowa i w Śródmieściu. Do niewoli niemieckiej dostał się 25 września 1944 r., przebywał w Stalagu XI A w Altengrabow. Uwolniony 12 kwietnia 1945 r. przez wojska amerykańskie. 21 sierpnia 1945 r. wcielony do 2. Korpusu Polskiego 2. Batalionu Komandosów Zmotoryzowany. Do kraju powrócił 31 maja 1947 r. Mieszkał i pracował w Szczecinie, Wrocławiu i Gdyni.
Zbigniew Grandowicz został odznaczony Medalem Wojska, Odznaką Pamiątkową 2. Korpusu, „War Medal 1939–1945”, Gwiazdą za Francję i Niemcy oraz francuskim Krzyżem Wojennym.
Zmarł 24 lipca 1978 r. w Gdyni. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Gdyni przy ul. Witomińskiej (kwatera 57, rząd 10, nr grobu 35). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Mieczysław Liwo „Milik”, „Jezierski” (1914–1978)
Urodził się 18 sierpnia 1914 r. w Mielcu. Jego rodzicami byli Józef i Janina. Był absolwentem studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim i oficerem rezerwy Wojska Polskiego. W kampanii wrześniowej pełnił funkcję zastępcy dowódcy 9 baterii w III dywizjonie 22 Pułku Artylerii Lekkiej w 22 Dywizji Piechoty Górskiej. W 1942 r. włączył się w działalność konspiracyjną w szeregach Związku Walki Zbrojnej. Pełnił obowiązki oficera wyszkolenia w 1 Dywizjonie Artylerii Konnej Armii Krajowej im. generała Józefa Bema w Rejonie I Obwodu V Mokotów. Po wybuchu Powstania Warszawskiego dowodził baterią 1 DAK. Walczył w Śródmieściu, na Czerniakowie oraz w Lesie Kabackim. W połowie sierpnia objął dowództwo jednej z dwóch baterii 1 DAK i otrzymał zadanie osłaniania zrzutowisk Bastionu „C” w Lesie Kabackim. Po kapitulacji powstania wyszedł z Warszawy wraz z ludnością cywilną.
Na początku 1945 r. wrócił do rodzinnego Rzeszowa i nawiązał współpracę ze Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”, w którym objął funkcję szefa wywiadu i kierownika rejonu rzeszowskiego WiN. 12 lipca 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Przeszedł brutalne śledztwo w areszcie WUBP w Rzeszowie. 26 kwietnia 1948 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie skazał go na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych oraz przepadek mienia. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie zmienił wyrok na karę dożywotniego więzienia. Karę odbywał w więzieniu w Rzeszowie, Wronkach i Strzelcach Opolskich. 21 stycznia 1957 r. Wojskowy Sąd Garnizonowy w Krakowie wydał postanowienie o złagodzeniu kary i zwolnieniu z więzienia. W 1958 r. zamieszkał w Gdańsku. Zmarł 27 maja 1978 r.
Został pochowany na Cmentarzu Centralnym „Srebrzysko” w Gdańsku (rejon IV, kwatera KW IV, rząd Tar. I). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Eugenia Mirecka „Jadwiga” (1902-1946)
Urodziła się 7 stycznia 1902 r. w Kamieńskoje. Córka Mieczysława i Wiktorii Chęcińskich. Członkini Armii Krajowej. Brała udział w Powstaniu Warszawskim w batalionie „Zaremba – Piorun” w dzielnicy Śródmieście Południe jako kierownik kuchni. Po upadku powstania, znalazła się w obozie jenieckim Stalag IV B/H Zeithain. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkała w Grudziądzu, gdzie zmarła 6 grudnia 1946 r.
Została pochowana na cmentarzu farnym przy ul. Cmentarnej w Grudziądzu (sektor 19, rząd 4, miejsce 37). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Nagrobek został wyremontowany staraniem Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku.
Tadeusz Motyliński „Śledź” (1915–1999)
Urodził się 27 sierpnia 1915 r. w Czerwińsku. Jego rodzicami byli Walenty i Anna z domu Budek. Od 1922 r. uczęszczał do szkoły podstawowej w Płońsku. Po ukończeniu szkoły pracował wraz z ojcem na barce jako marynarz. W latach 1935-1937 pływał w Żegludze Przybrzeżnej w Gdyni, a w latach 1937-1939 w Żegludze Warszawskiej.
W czasie okupacji, aż do wybuchu Powstania Warszawskiego, pracował jak marynarz. W Powstaniu Warszawskim walczył jako żołnierz 2 kompanii Batalionu „Tur” zgrupowania Armii Krajowej „Kryśka” 2 Rejon i Obwód Śródmieście – odcinek Czerniaków. Brał udział w walkach o „Port Czerniakowski”. W czasie starć 20 sierpnia 1944 r. został ranny w głowę i nogę. Był leczony w szpitalu przy ul. Przemysłowej w Warszawie. Po zajęciu zakładu leczniczego przez oddziały niemieckie został aresztowany przez gestapo i umieszczony w obozie w Pruszkowie, a następnie w szpitalu w Tworkach. Gdy doszedł do zdrowia udało mu się uciec. Do zakończenia wojny ukrywał się w gospodarstwie w miejscowości Złota Wieś pod Rawą Mazowiecką. W 1945 r. zamieszkał w Gdańsku i podjął pracę w Żegludze Gdańskiej. W kolejnych latach jego życie zawodowe było związane z Żeglugą Szczecińską i Żeglugą Warszawską. Pracował jako szyper i kierownik jednostki. Tadeusz Motyliński został odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 1 października 1999 r.
Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 103, rząd 7, nr grobu 7). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Andrzej Nogajewski „Żmudzin” (1922-1992)
Urodził się 25 sierpnia 1922 r. w Margoninie. Jego rodzicami byli Bronisław i Mieczysława z domu Harkiewicz. W 1927 r. przeprowadził się z rodzicami do Gdyni. Ukończył Gimnazjum Ojców Jezuitów w Orłowie. W listopadzie 1939 r. aresztowany przez Niemców. Osadzony na Etapie Emigracyjnym w Gdyni był jednym z zakładników na 11 listopada. Pod koniec listopada 1939 r. został zwolniony i skierowany do prac przymusowych w Gdyni i Sopocie.
Po odmowie podpisania volkslisty wraz z rodziną został z Gdyni wysiedlony i wyjechał do Warszawy. W styczniu 1940 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. Po przekształceniu ZWZ w Armię Krajową otrzymał przydział do 3 Batalionu Pancernego, Baon „Golski”, pluton 155. W ruchu oporu fotografował dla celów wywiadu obiekty niemieckie.
Na początku 1944 r. ukończył kurs podchorążych AK im. Lisa-Kuli, kryptonim „Belweder”. Z racji tego, że matka Andrzeja prowadziła w Warszawie Laboratorium Fotograficzne zajęcia często odbywały się w pracowni Nogajewskich. Po uzyskaniu stopnia kaprala podchorążego został dowódcą sekcji w plutonie i rozpoczął werbunek oraz szkolenie młodzieży. Kontynuował działalność wywiadowczą w okolicach Włoch i Konstancina.
Udostępniał studio fotograficzne jako magazyn broni oraz miejsce zbiórek i odpraw dowódców sekcji i plutonów. Od 1 sierpnia 1944 r. do 4 października 1944 r. brał udział w Powstaniu Warszawskim w rejonie Politechniki, ulic Koszykowej, Jaworzyńskiej, Polnej i Pól Mokotowskich. Po upadku powstania dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał w obozie w Sandbostel. Uwolniony 2 maja 1945 r. przez wojska kanadyjskie. Po powrocie do kraju w 1946 r. osiedlił się w Gdyni. Ukończył Liceum Hotelarskie w Sopocie.
Odznaczony Medalem za Warszawę oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 12 sierpnia 1992 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Gdyni przy ul. Witomińskiej (kwatera 15, rząd 4, nr grobu 7). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Michał Panasik „Szczęsny” (1914–2004)
Urodził się 25 września 1914 r. w Bielsku Podlaskim. Jego rodzicami byli Józef i Zofia. W latach 1922–1925 uczęszczał do Szkoły Powszechnej w miejscowości Orzechowicze. W 1933 r. ukończył Seminarium Nauczycielskie w Świsłoczu. Do 1935 r. uczył w kilku wiejskich szkołach, a następnie otrzymał posadę nauczyciela w Szkole Powszechnej w Bielsku Podlaskim.
W czasie wojny obronnej 1939 r. walczył w szeregach 22 Pułku Piechoty. Uczestniczył w bitwie pod Łukowem nad rzeką Wieprz i w obronie Warszawy. W czasie okupacji włączył się w działalność konspiracyjną w Powstańczych Oddziałach Specjalnych „Jerzyki”. Razem ze swoim oddziałem uczestniczył w Powstaniu Warszawskim, początkowo w batalionie „Miotła”, a od 12 sierpnia 1944 r. w batalionie „Czata 49” jako dowódca plutonu „Jerzyki”. Od 3 września 1944 r. walczył na odcinku bojowym „Sarna” jako dowódca kompanii „Szczęsnego”. 11 września 1944 r. podczas starć na ulicy Książęcej został ciężko ranny w prawy policzek i prawą nogę. Obrażenia były tak poważne, że po wojnie otrzymał II grupę inwalidzką.
Po zakończeniu działań wojennych zamieszkał w Gdańsku i otrzymał pracę w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. W 1951 r. został zatrudniony w Zjednoczeniu Budownictwa Miejskiego w Gdańsku. Od lipca 1962 r. do chwili przejścia na emeryturę był zastępcą dyrektora w Przedsiębiorstwie Instalacji Przemysłowych w Gdańsku. Zmarł 23 lutego 2004 r. w Gdańsku.
Został pochowany na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku (kwatera 103, rząd 5, miejsce 15). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Maria Szpręglewska „Maria”, „Maska” (1888–1951)
Urodziła się 18 lutego 1888 r. w łotewskiej miejscowości Rzeżyca. Jej rodzicami byli Leon Skrutkowski i Maria z domu Wodzyńska. Ukończyła studia rolnicze i geografię na Uniwersytecie Lwowskim. Przed wojną dyrektorka Seminarium Nauczycielskiego w Wołkowysku i Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego w Toruniu. W latach 1934–1936 kierowała Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim w Toruniu. Działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża, Polskiego Białego Krzyża, Zarządu Lokalnego Koła Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej, instruktorka Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży – „Straż Przednia” w Toruniu.
We wrześniu 1939 r. została przez Niemców wysiedlona z Torunia i wyjechała do Warszawy. Włączyła się w tajne nauczanie, a w październiku 1939 r. w działalność konspiracyjną. Kierowniczka sekretariatu Oddziału Politycznego Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski - Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej ZWZ-AK. W trakcie Powstania Warszawskiego pełniła rolę łączniczki. Po kapitulacji stolicy opuściła miasto i udała się do Krakowa. Kontynuowała działalność konspiracyjną w Wydziale Organizacyjnym BIPu KG AK. Zajmowała się sprawami personalnymi i finansami. Prowadziła ewidencję oflagową i rejestr personalny żołnierzy AK przetrzymywanych w obozach. Organizowała wysyłki paczek do obozów.
Po ustaniu działań wojennych, 1 kwietnia 1945 r. powołano ją na dyrektorkę Państwowego Gimnazjum i Liceum Żeńskiego w Gdyni. Szkołę tworzyła od podstaw. Wyszukiwała i zatrudniała nauczycieli, zdobywała potrzebne wyposażenie, dokarmiała uczniów. Przygotowywała dwuletnie przyspieszone kursy dla tych, którzy przerwali naukę skutkiem wybuchu wojny. W 1950 r. za działalność w AK zmuszono ją do przejścia na emeryturę. Zmarła 12 października 1951 r. w Gdyni.
Została pochowana na cmentarzu komunalnym w Gdyni przy ul. Witomińskiej (kwatera 64, rząd 17, nr grobu 32). Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
Jerzy Zawieska „Senacki” (1928–2018)
Urodził się 5 marca 1928 r. w Warszawie, syn Józefa. Od 1942 r. należał do Szarych Szeregów, był zastępowym w 121. Warszawskiej Drużynie Harcerskiej. Brał udział w akcjach małego sabotażu i rozprowadzał prasę podziemną, m.in. Biuletyn Informacyjny Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej. W 1943 r. pozostając jednocześnie w strukturach harcerskich wstąpił w szeregi AK. W lipcu 1944 r. został skierowany do Narodowej Organizacji Wojskowej, scalonej z AK i podlegającej KG ZWZ-AK.
W Powstaniu Warszawskim walczył w 4. kompanii „Harcerskiej”, wchodzącej w skład plutonu łączności batalionu NOW- AK „Gustaw”. Pełnił funkcję łącznika dowódcy kompanii por. Wojciecha Pszczółkowskiego „Kostka”. W czasie walk był dwukrotnie ranny. 15 sierpnia 1944 r. otrzymał Krzyż Walecznych, a kilka dni później Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami. W końcu września 1944 r. otrzymał awans do stopnia kaprala. Po kapitulacji trafił do niewoli niemieckiej i był więziony w Stalagu XI B Fallingbostel oraz VI J Dorsten. Wyzwolony przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945 r. Po powrocie do Polski zamieszkał w Gdańsku. Zmarł 5 marca 2018 r. w Kościerzynie.
Został pochowany na Cmentarzu Centralnym Srebrzysko w Gdańsku. Mogiłę wpisano do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
***
Informujemy o możliwości otrzymania wydrukowanych pocztówek z biogramami Powstańców Warszawskich przesyłką pocztową.
Zgłoszenia należy kierować do sekretariatu OBUWiM IPN w Gdańsku. Kontakt: obuwim.gdansk@ipn.gov.pl.