Instytut Pamięci Narodowej Niezwykła historia zwykłych obiektów. Historia zamknięta w murach. Koszary w Gdańsku Nowym Porcie - Aktualności -

W  swej bogatej ponadtysiącletniej historii Gdańsk mógł się poszczycić wieloma wspaniałymi kościołami, budynkami mieszkalnymi i użytku publicznego, a także fortyfikacjami służącymi do obrony tego pięknego miasta. W ciągu ostatnich dwustu lat powstało sporo nowych obiektów dla stacjonujących w mieście oddziałów, wzniesionych także rękami Francuzów, a  po nich Prusaków. Sto czterdzieści lat temu przekazano wojskom artyleryjskim nowe koszary w Gdańsku-Nowym Porcie. Od tamtego czasu mieszkało w nich wiele tysięcy żołnierzy armii niemieckiej oraz polskiej, a w okresie międzywojennym były domem dla części Polaków przebywających w Wolnym Mieście Gdańsku. Na początku II wojny światowej – największej
z wojen w historii świata – stały się miejscem martyrologii tysięcy Polaków, a później służyły za kwaterę żołnierzom Wehrmachtu.

Po wojnie kompleks koszarowy przeszedł ponownie we władanie Polski. Odtąd jego budynki zajmowały jednostki Marynarki Wojennej i Wojsk Ochrony Pogranicza, a  dziś służbę pełnią tam funkcjonariusze Straży Granicznej. Ostatnie trzy dekady to w naszym kraju czas wielu zmian, także w strukturach militarnych. Obecnie w Gdańsku nie ma już wojska. Większość koszar przejęły instytucje cywilne, które wykorzystują je do nowych celów. Tylko w koszarach Nowego Portu są jeszcze „mundurowi” – co prawda już nie żołnierze, ale realizują zadania zarezerwowane wcześniej dla sił zbrojnych.

Nowoporckie koszary, niemi świadkowie dziejów, na trwałe wpisały się w krajobraz tej dzielnicy. Mają ciekawą, a mało znaną historię, intrygującą chyba tym bardziej, że nie są dostępne do zwiedzania. Sporo informacji na ich temat i odpowiedź na niejedno pytanie zainteresowany czytelnik znajdzie w tym tekście.

(wstęp do książki)

Recenzenci: dr hab. Piotr Semków, prof. AMW, Aleksander Masłowski

Koordynacja serii wydawniczej: Krzysztof Drażba

Współpraca: Artur Chomicz

Na okładce: Fotografia przedstawiająca budynek koszar w Nowym Porcie (początek XX w.). Ze zbiorów Fotopolska.eu

Fotografie zamieszczone w publikacji pochodzą ze zbiorów: Agencji Fotograficznej Kosycarz Foto Press (KFP), Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN), Archiwum Straży Granicznej (ASG), Morskiego Oddziału Straży Granicznej (MOSG), Muzeum Marynarki Wojennej (MMW), Muzeum Pomorza (MP), Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC), Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej (PAN BG), Wojskowego Biura Historycznego (WBH), portali internetowych: Danzig-online.pl, Dzieje.pl, Fotopolska.eu, witryny internetowej https://sites.google.com/site/polognepolandpolska19001914/allemagne---germany---niemcy-2, domeny publicznej oraz zbiorów prywatnych Krzysztofa Gryndera, Ludwika Siwka, Marcina Węglińskiego i Grzegorza Goryńskiego.

Redakcja i korekta: Katarzyna Jopek

Projekt graficzny i skład: Mateusz Zajder

Druk i oprawa: Zajder.pl

Pełna wersja publikacji w postaci cyfrowej dostępna jest bezpłatnie w załączniku.