Jego celem jest uświadomienie znaczenia dziedzictwa kulturowego. W tym dniu przybliżane są zabytki o znaczeniu nie tylko lokalnym, ale także ważne dla całych narodów, a nawet ludzkości.
Jest to także święto wszystkich osób, które badają, opiekują się zabytkami i zachowują je w dobrym stanie dla przyszłych pokoleń: konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów i wielu innych. Nie można także zapominać o właścicielach i opiekunach zabytkowych obiektów, dzięki którym mogą one trwać w dobrym stanie i być materialnymi świadectwami przeszłości.
W zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku przechowywane są także materiały świadczące o zainteresowaniu organów bezpieczeństwa środowiskiem konserwatorów i jego postawą polityczną, a także dokumenty organów administracji publicznej zajmującej się sprawami dotyczącymi stanu i ochrony zabytków, ale także ich wykorzystaniem politycznym.
Posiadamy ponadto archiwalia prezentujące zaangażowanie środowiska konserwatorów zabytków w działalność opozycyjną, którego świadectwem są przekazane przez Pawła Dowżenkę i Jerzego Marcinka egzemplarze podziemnego czasopisma „Pekazetowiec”, wydawanego przez KSS „Solidarność” przy Pracowni Konserwacji Zabytków w Gdańsku.
oprac. Robert Chrzanowski