E-Księgarnia
W 17. rocznicę śmierci upamiętniliśmy generała Ryszarda Kuklińskiego. Pod tablicą Jemu dedykowaną, umieszczoną w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, kwiaty złożyli dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon oraz dyrektor Oddziału Okręgowego NBP w Gdańsku Wiktor Kamiński.
Prof. Mirosław Golon złożył kwiaty także przed gdyńskim pomnikiem Ryszarda Kuklińskiego. Oba upamiętnienia powstały dzięki inicjatywie Stowarzyszenia „Godność”.
***
Ryszard Kukliński urodził się 30 czerwca 1930 r. w Warszawie. Jego ojciec zginął w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen w 1943 r., a on wraz z matką został prawdopodobnie wywieziony do Rzeszy. Po wojnie zamieszkał we Wrocławiu. W 1946 r. wstąpił do PPR, a rok później do Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 we Wrocławiu. W 1947 r., ze względu na podejrzenia o przynależność w czasie okupacji niemieckiej do konspiracyjnej grupy „Miecz i Pług”, został wydalony z OSP, wkrótce jednak przywrócony w poczet uczniów. Szkołę ukończył w 1950 r. w stopniu chorążego.
W kolejnych latach regularnie awansował (1951 – podporucznik, 1952 – porucznik, 1955 – kapitan) oraz odbywał kolejne kursy. Od 1953 r. związany był z Kołobrzegiem, służąc w 3. Brygadzie Przeciwdesantowej, 5. Kołobrzeskim Pułku Piechoty i 3. Brygadzie Obrony Wybrzeża. W Kołobrzegu zaangażował się w działalność klubu jachtowego. W 1960 r. zdał maturę w I Liceum im. Mikołaja Kopernika w Kołobrzegu.
W 1961 r. rozpoczął studia w Akademii Sztabu Generalnego WP, a w 1962 r. podjął współpracę agenturalną z Wojskową Służbą Wewnętrzną. W 1964 r. ukończył studia, został awansowany do stopnia majora i przeniesiony do Warszawy, gdzie służył jako oficer sztabowy w Sztabie Generalnym.
W latach 1967–1968 pełnił służbę w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru Układów Genewskich w Wietnamie. Po powrocie do Polski przygotowywał m.in. ćwiczenia i plany inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Od końca lat sześćdziesiątych do 1977 r., współpracując z polskim wywiadem wojskowym, podczas turystycznych rejsów żeglarskich wykonywał zadania rozpoznawcze. W 1972 r. został awansowany do stopnia pułkownika.
W maju 1974 r. Kukliński został zapoznany z projektem o kryptonimie „Albatros”, który zakładał wybudowanie trzech podziemnych schronów atomowych dla przedstawicieli dowództwa Układu Warszawskiego na wypadek konfliktu zbrojnego. W 1975 r. odbył dwumiesięczny kurs w Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRS w Moskwie (w tym samym kursie brał udział gen. Czesław Kiszczak).
Po masakrze w Grudniu ’70 Kukliński napisał obszerne studium strategiczno-analityczne dotyczące roli Wojska Polskiego w ewentualnej przyszłej wojnie. Był to wstępny krok do nawiązania współpracy z wywiadem amerykańskim. Pierwsze spotkanie z Amerykanami nastąpiło 18 sierpnia 1972 r. w Hadze, podczas rejsu polskich oficerów jachtu „Legia” po Bałtyku i Morzu Północnym. Kukliński podjął wówczas współpracę z CIA, w trakcie której posługiwał się pseudonimem „Jack Strong”. W latach 1971–1981 przekazał Amerykanom ponad 40 tys. stron dokumentów dotyczących PRL, ZSRS i Układu Warszawskiego. Od wiosny 1981 r. był szefem zespołu, który planował wprowadzenie w Polsce stanu wojennego.
W nocy z 7 na 8 listopada 1981 r. Ryszard Kukliński wraz z żoną i dwoma synami został ewakuowany z Polski przez funkcjonariuszy CIA.
W 1984 r. Kukliński został zaocznie skazany przez Sąd Wojskowy w Warszawie na karę śmierci. W 1995 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok. W tym roku podjęto też śledztwo w jego sprawie, umorzone w 1997 r. 2 września 2016 r. prezydent RP Andrzej Duda mianował pośmiertnie Ryszarda Kuklińskiego na stopień generała brygady.
Płk Kukliński zmarł 11 lutego 2004 r. w wieku 73 lat w szpitalu w Tampa na Florydzie. Przyczyną śmierci był udar mózgu. 19 czerwca 2004 r. urna z prochami płk. Kuklińskiego została złożona w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Biografia Ryszarda Kuklińskiego stawia badaczy przed wieloma trudnymi pytaniami – o lojalność i cenę własnych wyborów, a także o konkretne fakty z jego życia: o okres okupacji i losy powojenne, o naturę jego relacji z kręgiem najwyższych dowódców polskich i sowieckich, o życie prywatne. W 1994 r. w odstępie kilku miesięcy zginęli obaj jego synowie: Bogdan i Waldemar. Okoliczności tych śmierci do dziś pozostają niejasne.
Ryszard Kukliński jako pierwszy cudzoziemiec, nie będący obywatelem USA, został uhonorowany wysokim odznaczeniem CIA Distinguished Intelligence Medal. Upamiętniają go tablice, skwery i pomniki. Gdyński pomnik, postawiony dzięki prywatnemu fundatorowi i odsłonięty w 2015 r., znajduje się niedaleko zbiegu ulic Józefa Bema i Żołnierzy I Armii Wojska Polskiego. Ukazuje on kroczącą postać naturalnej wielkości, emanującą wielką energią.