Instytut Pamięci Narodowej Koncert „Ewangelia według Romana Brandstaettera” – Gdańsk, 17 marca 2024 - Aktualności -

Koncert zespołu NeoKlez w hołdzie Janowi Pawłowi II otworzył Krystian Iwanow – dyrektor Biura Wydarzeń Kulturalnych Instytutu Pamięci Narodowej oraz Mateusz Kotecki – dyrektor Biura Kadr Instytutu Pamięci Narodowej, który w imieniu prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego przywitał przybyłych i wspomniał o wielkiej roli kultury w budowaniu tożsamości narodowej i patriotycznej.

***

Koncert „Ewangelia według Romana Branstaettera” to autorski projekt zespołu NeoKlez oraz aktora Przemysława Buksińskiego. Kompozycje klezmerskie NeoKlez stanowią kanwę do recytowanych tekstów Romana Bradstaettera.

Roman Brandstaetter – Polak, Żyd, katolik – zostawił nam w spadku m.in. wyjątkową powieść „Jezus z Nazarethu” (1967-1973), która łączy cztery ewangelie w jedną księgę. Dzieło to nieustannie zachwyca bogactwem wiedzy biblijnej, wyjątkowym kunsztem literackim oraz głęboką refleksją i świadomością religijną. Twórczość tego urodzonego w 1906 r. dramatopisarza, poety i tłumacza była zsuwana w cień przez polskie władze komunistyczne, wobec których Roman Brandtstaetter miał negatywny stosunek i odrzucił możliwość jakiejkolwiek współpracy.

Brandstaetter pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej, ocalał z Zagłady i w dorosłym życiu przyjął chrzest, jednak nie nazywał tego nigdy nawróceniem: „Ja nie byłem poganinem, żebym miał się nawracać. Po prostu uznałem Nowy Testament za całkowite wypełnienie Obietnicy Pańskiej zawartej w Starym Testamencie. I na tym koniec. Cała reszta była dla mnie logiczną konsekwencją tego faktu”. Biblia stanowiła dla niego pomost między judaizmem a katolicyzmem, fundament jego literackiej twórczości:

Biblio, ojczyzno moja, / Biblio, moja ziemio polska, / Galilejska / I franciszkańska, / O wy, Księgi
mojego dzieciństwa, / Pisane dwujęzyczną mową, / Polską hebrajszczyzną, / Hebrajską polszczyzną, /
Dwumową / Świętą / I jedyną.

Cel, jaki stawiał sobie Brandstaetter, by ewangelizować za pomocą poezji, dramatu, powieści, wpisywał się we wrażliwość duchową i artystyczną innego poety – Karola Wojtyły, a później papieża Jana Pawła II, głęboko przekonanego o bezcennej wartości docierania z wiarą do głębi serca poprzez sztukę i kulturę, której Kościół był mecenasem. Roman Brandstaetter pisał: „Dożyliśmy (…) czasów, kiedy głową Kościoła katolickiego został były aktor i do końca poeta – Karol Wojtyła – Jan Paweł II”.

Papież bardzo doceniał zasługi i twórczość pisarza. Po śmierci Brandstaettera przesłał telegram, w którym pisał: „(…) Od chwili spotkania Jezusa z Nazarethu całe jego życie i twórczość koncentrowały się wokół osoby Boga Wcielonego, oczekiwanego przez naród Mesjasza, wyrażały się pieśnią. (…) Pisarstwo Romana Brandstaettera było w całości wyrazem biblijnej i Bożej nadziei. Owej mocy duchowej, która wyróżnia prawdziwych chrześcijan. (…) Roman Brandstaetter tak dźwigał nie tylko siebie. Dźwigał nas wszystkich, swoich czytelników. Przez całe życie pielgrzymował i szukał dla siebie miejsca w Kościele, w literaturze, w środowisku, w świecie. Znajomość Tradycji, ojczyzny Chrystusa, a przede wszystkim świadoma przynależność do narodu wybranego pozwalały mu tworzyć w oparciu o realia wcielenia się Boga”.

Artyści:

• NeoKlez – muzyka
• Paweł Buksiński – słowo

Skład instrumentalny:

• Stanisław Leszczyński – skrzypce
• Damian Szymczak – klarnet
• Piotr Tomala – akordeon
• Kacper Bardzki – gitara basowa
• Kamil Wróblewski – perkusja