W związku z 75 rocznicą Zbrodni Katyńskiej Instytut Pamięci Narodowej organizuje 6. przegląd filmowy „Echa Katynia”. W jego ramach zostaną pokazane filmy dotyczące mordu katyńskiego i innych represji komunistycznych.
W tym roku pokazy filmowe będą składały się z dwóch bloków programowych: uczniowskiego, skierowanego do młodzieży szkolnej, oraz wieczornego – przeznaczonego dla osób pełnoletnich, ze względu na brutalne sceny w jednym z filmów.
W tegorocznej edycji przeglądu znalazło się 5 filmów, które nawiązują do tragedii sprzed 75 lat, pokazujących jej upamiętnienie w Polsce, a także na świecie, będące jednocześnie refleksją nad systemem komunistycznym. Są to dzieła zarówno reżyserów polskich, jak i zagranicznych.
Gdański przegląd filmowy rozpocznie się 13 kwietnia o godzinie 10.30. Projekcje filmowe, będą poprzedzone krótką prelekcją pracowników IPN, dotyczącą Zbrodni Katyńskiej. Przegląd odbędzie się w Multikinie Gdańsk (al. Zwycięstwa 14).
Bydgoski przegląd filmowy rozpocznie się 14 kwietnia o godzinie 10.00. Odbędzie się w Kinoteatrze Adria (ul. Toruńska 30).
PROGRAM PRZEGLĄDU W GDAŃSKU:
Blok uczniowski:
- 11.00 17 dni września, reż. Józef Gębski, Polska 1997, 22 min.
- 11.25 Czaszka z Katynia (Kraniet fra Katyn), reż. Lisbeth Jessen, Dania 2006, 59 min.
- 12.25 W poszukiwaniu pamięci… Monte Cassino, real. Przemysław Skrzek, Polska 2015, 12 min.
Zgłoszenia klas szkolnych pragnących uczestniczyć w bloku uczniowskim przyjmuje Artur Chomicz artur.chomicz@ipn.gov.pl
Blok wieczorny – tylko dla osób pełnoletnich:
- 18.00 Czekista, reż. Aleksandr Rogożkin, Rosja 1992, 91 min.
- 19.30 Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy, reż. Tomasz Bardorsch, Polska 2013, 40 min.
PROGRAM PRZEGLĄDU W BYDGOSZCZY:
Blok popołudniowy (godz. 10.00-12.00):
1. 17 dni września – reż. Józef Gębski, Polska 1997 (22 min.)
2. Czaszka z Katynia (Kraniet fra Katyn) – reż. Lisbeth Jessen,
Dania 2006 (59 min.)
3. W poszukiwaniu pamięci... Monte Cassino – real. Przemysław Skrzek,
Polska 2015 (12 min.)
Blok wieczorny (godz. 17.00-19.30):
1. Czekista – reż. Aleksandr Rogożkin, Rosja 1992 (91 min.)
UWAGA – film Czekista tylko dla osób pełnoletnich
2. Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy – reż. Tomasz Bardorsch,
Polska 2013 (40 min.)
17 dni września, film Józefa Gębskiego, powstał na podstawie zapisków policjanta zastrzelonego przez NKWD, który spoczywa w Miednoje. Przed śmiercią opisał kilka tygodni swojej tułaczki po kraju tuż po wybuchu II wojny światowej. Zapiski ukrył w bucie.
Czaszka z Katynia jest dziełem duńskiej dziennikarki i pisarki, autorki książki o tym samym tytule. W filmie przedstawiona jest historia czaszki, którą z Katynia wywiózł Helge Tramsen, duński chirurg, jeden z lekarzy międzynarodowej komisji dokonującej w 1943 r. sekcji zwłok zamordowanych polskich oficerów. Czaszkę przewiózł do Instytutu Medycyny Sądowej w Kopenhadze, gdzie w 2005 r. została odnaleziona w jednej z szaf. Pozostawało wyjaśnić, do kogo należała. Jest to najprawdopodobniej jedyny duński film o Zbrodni Katyńskiej.
Śmierć ich połączyła. Kapelani katyńscy w reżyserii Tomasza Bardorscha ukazuje losy kilkudziesięciu żołnierzy duchownych: katolików, prawosławnych, protestantów i żydów, pełniących służbę w Wojsku Polskim w dwudziestoleciu międzywojennym, którzy po wrześniu 1939 r. trafili do niewoli sowieckiej i razem z innymi oficerami zostali zgładzeni.
Czekista w reżyserii Aleksandra Rogożkina to najbardziej brutalny i drastyczny film przeglądu, który kierujemy wyłącznie do widzów pełnoletnich. Ten rosyjski obraz to przerażające studium komunistycznego terroru w latach wojny domowej, pokazujące rozprawianie się z wrogami systemu, co niemal zawsze wyglądało tak samo: przesłuchanie, fikcyjna rozprawa i zawsze ten sam wyrok – rozstrzelanie. Kara śmierci traktowana była przez czekistów jako najlepszy sposób na pozbycie się wrogiej części społeczeństwa.
6. Przegląd filmowy „Echa Katynia” odbędzie się w następujących miejscowościach: Białystok, Bydgoszcz, Ciechanów, Częstochowa, Gdańsk, Katowice, Kielce, Kraków, Krosno, Lublin, Płock, Poznań, Proszowice, Racibórz, Radom, Rzeszów, Sosnowiec, Szczecin, Trzebinia, Warszawa, Wrocław, Zator. W większości miast pokazy odbędą się 13 kwietnia.
Zainicjowany przez IPN przed sześcioma laty przegląd filmów „Echa Katynia”, organizowany corocznie w kwietniu, jest okazją do zaprezentowania filmów zarówno przypominających wydarzenia sprzed 75 lat, jak i pokazujących ich echa i znaczenie dla współczesnego świata.
W marcu 1940 roku władze sowieckie zadecydowały o wymordowaniu tysięcy obywateli polskich – oficerów, żołnierzy, funkcjonariuszy, urzędników, duchownych. W następnym miesiącu rozpoczęto egzekucje w lesie katyńskim. Przez lata prawda o Zbrodni Katyńskiej była fałszowana przez aparat państwa komunistycznego, a szczególną w tym rolę odgrywała cenzura. To urzędnicy tej instytucji dbali o to, by w publicznym przekazie nie pojawiła się informacja o sowieckiej zbrodni. Wiadomości o tym, co zdarzyło się w 1940 roku, były więc przekazywane w relacjach rodzinnych, w nieformalnych grupach czy wydawnictwach – zarówno emigracyjnych, jak i podziemnych. Cenzorzy dbali szczególnie, by prawda o Katyniu nie pojawiła się w przekazie filmowym. Dlatego też pierwszy dokument o zbrodni katyńskiej został nakręcony w Polsce w 1990 roku przez Marcela Łozińskiego („Las Katyński”). Od czasu zniesienia peerelowskiej cenzury powstało wiele filmów dokumentalnych poświęconych Zbrodni Katyńskiej. Realizowane były one nie tylko w Polsce, lecz również za granicą.
Wstęp wolny. zapraszamy.