E-KsięgarniaW budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Inowrocławiu 2 marca odsłonięto ufundowane przez Oddział IPN w Gdańsku dwie pamiątkowe tablice „Polsce wierni”. Pierwsza z nich poświęcona jest młodzieżowej organizacji niepodległościowej „Stronnictwo Narodowe”. Druga upamiętnia poległych i pomordowanych przez Niemców w trakcie II wojny światowej nauczycieli i wychowanków szkoły.
– Przeprowadziliśmy kwerendę dotyczącą ponad 100 osób i umieściliśmy je na tablicy, która została nazwana „Polsce wierni”. Upamiętnienia te tworzą swoisty cykl. Rok temu 1 marca odsłanialiśmy tablicę poświęconą organizacji młodzieżowej „Jord-Just” w Starogardzie Gdańskim – wyjaśnia Katarzyna Lisiecka, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Gdańsk.
Uroczystego odsłonięcia tablic dokonał prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk wraz z Wiesławą Pawłowską, starostą inowrocławskim.
Następnie odbyła się sesja popularnonaukowa, podczas której głos zabrał prof. M. Golon. Dyrektor IPN Gdańsk przypomniał o okupacyjnym charakterze obecności Armii Czerwonej w Polsce.
– Represje komunistyczne dotykały m.in. młodzież, jak w przypadku upamiętnionych na tablicy członków organizacji – podkreślił.
Z kolei Edmund Mikołajczak przypomniał o znanych postaciach związanych ze szkołą, a jeden z uczniów przedstawił historię placówki w czasach stalinowskich. Rafał Łaszkiewicz, dyrektor liceum, opowiedział o upamiętnieniach znajdujących się w gmachu, a prof. Stanisław Roszak o pamięci historycznej.
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku reprezentowali dyrektor prof. Mirosław Golon oraz Katarzyna Lisiecka, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Gdańsk wraz z zespołem.
Założona w 1947 r. organizacja „Stronnictwo Narodowe” skupiała ponad 60 osób, w większości uczniów z okolicznych miejscowości. Powstała w Kruszwicy, a koła konspiracyjne funkcjonowały w Gniewkowie, Strzelnie oraz Inowrocławiu. Ich aktywność oparła się przede wszystkim na samokształceniu i oddziaływaniu na społeczeństwo; członkowie kolportowali ulotki, malowali na murach antykomunistyczne napisy oraz przesyłali anonimy do działaczy politycznych. Kolekcjonowali broń z myślą o ewentualnym konflikcie zbrojnym. W pierwszych miesiącach 1950 r. UB aresztował większość członków zrzeszenia.
Główny proces odbył się w dniach 5-9 czerwca 1950 r., wyrok ogłoszono w inowrocławskim hotelu „Bast”. Przed Wojskowym Sądem Rejonowym stanęło wówczas 27 osób. Kilkunastu z nich było uczniami Gimnazjum i Liceum im. Jana Kasprowicza.
Organizacja „Stronnictwo Narodowe” jest przykładem na zaangażowanie młodych ludzi w walkę z opresyjnym systemem komunistycznym. Niektórzy z nich odsiedzieli kilkuletnie wyroki, tracąc bezpowrotnie młodość. Co więcej, jeden z członków „SN”, zaledwie dwudziestoletni Aureliusz Nowacki zmarł w trakcie śledztwa.