E-Księgarnia
Uroczystość odbyła się w historycznej Sali BHP w Gdańsku. Jej termin zbiegł się z obchodami rocznicy Grudnia '70. Historyczne znaczenie tej rocznicy podkreślał prezes IPN dr Jarosław Szarek:
Wspominamy 16 grudnia jako dzień, kiedy próbowano zabić naszą Niepodległość. 1952 rok – mordowanie komandorów Marynarki Wojennej, 1970 rok – kilkadziesiąt metrów stąd padły ofiary Grudnia '70 roku, a później z tego miejsca, miejsca gdzie narodziła się nasza wolność, przenosimy się na Górny Śląsk – Kopalnia „Wujek”, znów padły strzały [16 grudnia 1981 r.] Jutro będziemy wspominać pierwszą ofiarę stanu wojennego w Gdańsku Antoniego Browarczyka. Droga do wolnej, niepodległej Polski, to droga na której wiele było krwi. To z tej krwi przyszła nasza wolność i niepodległość. To w tym miejscu rodziła się „Solidarność”. Ten ruch, który upomniał się o godność, sprawiedliwość i o prawo zwyciężył dzięki Państwu – mówił prezes IPN zwracając się do odznaczonych.
Wątek przemówienia prezes IPN poświęcił dwóm osobom odznaczonym: Adamowi Hodyszowi i ks. Stanisławowi Bogdanowiczowi.
To on tworzył azyl wolności [dla ludzi „Solidarności”] w Bazylice Mariackiej – mówił w odniesieniu do ks. Stanisława Bogdanowicza.
Natomiast w odniesieniu do Adama Hodysza, funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa współpracującego z opozycję antykomunistyczną, prezes IPN podkreślił, że za swoją postawę Adam Hodysz skazany został na wieloletnie więzienie. Zaznaczył przy tym, że SB była strukturą nastawioną na bezwzględną walkę z ludźmi wiernymi Polsce, która pozostawiła po sobie wiele cierpienia.
Wagę rocznicy Grudnia '70 podkreślał także dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon, prowadzący uroczystość:
16 grudnia zajmuje w polskim kalendarzu historycznym bardzo ważne miejsce. Pomnik [Poległych Stoczniowców 1970, odsłonięty w grudniu 1980 roku] był świadectwem, że „Solidarność” wygrywa. [...] Grudzień '70 miał też elementy zwycięstwa, bo ta wielka fala rozlanej wówczas krwi spowodowała, że władza musiała liczyć się z oporem ludności.
Odznaczenia otrzymały 24 osoby (w tym 5 pośmiertnie). W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy Krzyże Wolności i Solidarności wręczył dr Jarosław Szarek. Poniżej prezentujemy listę wyróżnionych (z wyłączeniem osób, które nie przysłały oświadczeń RODO):
- Jerzy Adamczyk
- Jan Józef Dąbrowski
- Bogumił Fąkowicz
- Ewa Joanna Glinka
- Andrzej Aleksy Hofman
- Jacek Ryszard Jancelewicz
- Danuta Maria Jasik
- Andrzej Kowalski
- Marek Kazimierz Piwoński
- Elżbieta Maria Połeć
- Tadeusz Mirosław Sadowski
- Tadeusz Zarembski
- Jerzy Bogdan Żuchowski
- Mieczysław Żuk
Pośmiertnie:
- Szczepan Karol Stanisław Baum (odznaczenie odebrała żona Barbara Baum),
- Ksiądz Stanisław Bogdanowicz (odznaczenie odebrał brat Antoni Bogdanowicz oraz Anna Kołakowska)
- Romuald Dominik Kulig
- Józef Raszewski odznaczenie (odebrał syn Jarosław Raszewski)
- Andrzej Bogumił Trzaska (odznaczenie odebrał wnuk Stanisław Borawski)
Pełną listę odznaczonych opublikujemy po otrzymaniu zgód na przetwarzanie danych osobowych.
W końcowej części uroczystości głos zabrali również Piotr Duda (przewodniczący NSZZ „Solidarność”), który zapowiedział obchody 40. rocznicy utworzenia „Solidarności” przypadające w 2020 r. oraz Anna Kołakowska, już wcześniej odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności.
Dzisiejsza odznaczenie świadczy, że Rzeczpospolita Polska pamięta o Państwa zasługach – zaznaczyła.
Uczestnikom i gościom wydarzenia przekazaliśmy bezpłatne publikacje wydane przez IPN, w tym albumy o Annie Walentynowicz. Uroczystość relacjonowali przedstawiciele mediów zarówno regionalnych jak i ogólnopolskich.
***
16 grudnia prezes IPN oddał również hołd Annie Walentynowicz.
***
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II Rzeczypospolitej.
BIOGRAMY ODZNACZONYCH
