E-KsięgarniaW IPN Gdańsk 16 maja odbyło się spotkanie poświęcone Izydorowi Genczy, w okresie II wojny światowej współzałożycielowi organizacji młodzieżowej „Jaszczurka”, żołnierzowi Armii Krajowej.
Na samym początku głos zabrał Piotr Szubarczyk (OBEN IPN Gdańsk) który w krótkich słowach przedstawił osobę pomysłodawcy i prowadzącego spotkanie – Krzysztofa Filipa – wnuka Izydora Genczy i pracownika OBBH IPN Gdańsk. W kilku słowach opowiedział także o konspiracyjnej organizacji młodzieżowej „Jaszczurka” na Kociewiu (1941-1945) i o jednym z jej najważniejszych uczestników – Zygmuncie Grochockim.
Następnie odbył się pokaz filmu „Idziemy tam, gdzie ostatnia świeci szubienica” wyprodukowanego w 2010 r. przez TV Trwam. Dotyczył on historii „Jaszczurki”, a jego głównym bohaterem był występujący w nim świadek historii Izydor Gencza, współzałożyciel i przywódca tej organizacji.
Po pokazie filmu Krzysztof Filip opowiedział o literaturze przedmiotu dotyczącej „Jaszczurki” oraz osoby Genczy, a następnie przedstawił własne działania badawcze i publikacje z tego zakresu tematycznego. Po tym krótkim wprowadzeniu zaprezentował przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną przedstawiającą życie i działalność Izydora Genczy.
Znalazły się w niej m.in. informacje na temat rozpracowywania Genczy przez starogardzką bezpiekę, oraz jego powojennej roli prelegenta przy Kurii Biskupiej w Gdańsku oraz działacza społecznego i budowlańca działającego na rzecz mieszkańców Gdańska-Nowego Portu.
Ostatnią część spotkania stanowiło wspomnienie o Izydorze Genczy z udziałem jego przyjaciela dr. inż. Kazimierza Koralewskiego (emerytowanego pracownika naukowego i wykładowcy Politechniki Gdańskiej) oraz współpracownika z „Mostostalu” mgr inż. Andrzeja Ruskania.
W spotkaniu uczestniczyli m.in. krewni i przyjaciele Izydora Genczy. Spośród gości znaleźli się działacze patriotyczni, jak: Emilia Maćkowiak (inicjatorka i wieloletnia prezes Gdańskiej Rodziny Katyńskiej), a także Czesław Czyżewski, Wojciech Olejniczak i Jerzy Kowalski (zasłużeni działacze opozycji antykomunistycznej, zwłaszcza podziemnej „Solidarności”).
Spotkanie odbyło się w ramach działalności Klubu Historycznego im. Stefana Roweckiego „Grota” w Trójmieście.
Izydor Gencza – ur. 10 maja 1919 r. w Zelgoszczy (pow. Starogard). Tam w 1941 r. wraz z Pawłem Wyczyńskim i Zygmuntem Bączkowskim założył konspiracyjną organizację młodzieżową „Jaszczurka”, której od 1942 r. przewodził. Uczestnik akcji sabotażowych, wywiadowczych i propagandowych wymierzonych w okupanta. Od 1943 r. żołnierz Armii Krajowej. Konspirował w oddziałach Wehrmachtu na terenie III Rzeszy, skąd zbiegł do Amerykanów. Po wojnie rozpracowywany przez starogardzką i gdańską bezpiekę. Po ukończeniu w 1956 r. Politechniki Gdańskiej pracował jako inżynier budownictwa ogólnego ze specjalnością instruktor budowlany. Zajmował stanowiska kierownicze, m.in. w Wydziale Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Prezydium MRN w Gdańsku, na Politechnice Gdańskiej, w „Mostostalu” i Stoczni Północnej. W 1981 r. przeszedł na emeryturę.
Był działaczem społecznym i katolickim. W okresie 1962‒1979 należał do Komitetu Osiedlowego w Gdańsku-Nowym Porcie, gdzie pomagał mieszkańcom jako specjalista budowlany. Od lat 60-tych działał przy swojej parafii pw. św. Jadwigi Śląskiej w Gdańsku-Nowym Porcie, a w latach 70-tych w zespole prelegentów świeckich Kurii Biskupiej w Gdańsku. W 1973 r. był audytorem II Synodu Gdańskiego. Amatorsko zajmował się zielarstwem i bioenergoterapią. Doczekał się dzieci, wnuków i prawnuków. Wielokrotnie nagradzany, m.in. odznaką „Za zasługi dla Miasta Gdańska” (1973), Krzyżem Armii Krajowej (1995) i medalem „Za zasługi dla Starogardu Gdańskiego” (2016). Laureat nagrody honorowej „Świadek Historii” IPN (2016). Zmarł 8 lutego 2017 r. w Gdańsku. Został pochowany w Kwaterze Kombatantów na gdańskim cmentarzu garnizonowym.