Nawigacja

Aktualności

3 maja w Toruniu – Pamięć o Wielkiej Konstytucji sprzed 227 lat i o Wielkich Protestach Społecznych sprzed 36 lat

3 maja 2018 r. na Rynku Staromiejskim w Toruniu odbyły się uroczystości z okazji 227. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

Gdy sto lat temu odradzała się po latach zaborów niepodległa Polska, rocznica Konstytucji 3 Maja stała się od samego początku najważniejszym świętem państwowym, co formalnie zatwierdzono w 1919 r. Przez całe dwudziestolecie to w ten dzień cała Polska organizowała patriotyczne uroczystości, na których przede wszystkim wyrażano radość z odzyskania przez Polskę Niepodległości. Okupanci niemieccy i komunistyczni w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu zabronili obchodów Święta Konstytucji 3 Maja, chociaż w 1946 roku próby obchodów podejmowano w całej Polsce. Narodziny „Solidarności” spowodowały, że w 1981 r. zaczęła się odradzać tradycja trzeciomajowego święta, ale dopiero upadek komunistycznej władzy umożliwił rzeczywiste przywrócenie tego święta i rozpoczęcie trudnej drogi odbudowywania jego pozycji. Dziś można już uznać, że proces ten dokonał się. W całej Polsce, w setkach miast, a nawet w wielu gminach wiejskich czczone są rocznice Konstytucji 3 Maja. W tym upamiętnieniu szczególnie ważna jest powszechna patriotyczna edukacja. Podkreślanie znaczenia mądrego reformowania państwa, wartości jaką jest suwerenność czy zgoda narodowa i przypominanie jak wiele było i jest zagrożeń dla Polski. Wspominanie o złych, groźnych sąsiadach i ogromnej krzywdzie, którą Polsce wyrządzili to zawsze ważny element wykorzystania historii dla potrzeb współczesności.

Uroczystości w Toruniu tradycyjnie obejmowały polową mszę świętą na Rynku Staromiejskim celebrowaną przez Biskupa Toruńskiego Wiesława Śmigla, który wygłosił też homilię podkreślającą wielkie znaczenie i wspaniałe tradycje Święta Matki Boskiej Królowej Polski. W uroczystości wzięli liczny udział parlamentarzyści z Torunia, władze wojewódzkie, oraz samorządowe z miasta i regionu. Oprawę muzyczną tej uroczystej mszy świętej zapewnił chór parafii święta Józefa z bardzo bogatym repertuarem historycznych pieśni. Przed samą mszą świętą odbyła się uroczystość złożenia kwiatów pod tablicą na bocznej ścianie kościoła pw. Świętego Ducha OO. Jezuitów, wokół którego, a także i w nim samym, miały miejsce dramatyczne wydarzenia sprzed 36 lat, gdy komunistyczne władze postanowiły w brutalny sposób rozprawić się z mieszkańcami Torunia, masowo uczestniczącymi w alternatywnych uroczystościach 1 maja, a następnie 3 maja 1982 roku w patriotycznych nabożeństwach. O protestach społecznych w mieście z 1 i 3 maja 1982 r., dowodzących siły i aktywności antykomunistycznej opozycji wspominał m.in. prof. Wojciech Polak, członek Kolegium IPN. Po zakończeniu uroczystej mszy świętej odbyła się uroczysta parada wojskowa z udziałem reprezentacyjnych kompanii innych służb mundurowych (policja, straż pożarna, straż miejska). Orkiestra wojskowa wystąpiła w strojach nawiązujących do tradycji z czasów Księstwa Warszawskiego. Wzruszającym elementem uroczystości były awanse oficerskie dwóch kombatantek walczących o wolność Polski w okresie II wojny światowej. Awans na stopień porucznika otrzymała pani Maria Kowalewska oraz pośmiertnie pani Alfreda Monkiewicz.

Tradycyjnie uroczystościom towarzyszyły też różnorodne wydarzenia dodatkowe, w tym m.in. zaprezentowanie wystawy IPN przygotowanej dla uczczenia roku 1918 – „Ojcowie Niepodległości” która została wystawiona na dziedzińcu jednego z najważniejszych gotyckich zabytków miasta – wspaniałego Ratusza Staromiejskiego. Dziedziniec, otwarty dla wszystkich turystów, zapewnia dogodne warunki prezentacji wystawy dla bardzo licznych zwiedzających i mieszkańców Grodu Kopernika.

Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku – Delegaturę w Bydgoszczy reprezentowała w trakcie uroczystości delegacja na czele z dyrektorem, prof. Mirosławem Golonem.

  • Urząd Marszałkowski w Toruniu przyozdobiony z okazji Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i 227. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
do góry