Nawigacja

Aktualności

Uroczystość odsłonięcia tablicy w hołdzie gdynianom zamordowanym przez Niemców w Piaśnicy – Gdynia, 9 listopada 2023

Tablica pamiątkowa została poświęcona gdynianom – budowniczym miasta i portu Gdynia, którzy 11 listopada 1939 r. zostali zamordowani przez Niemców w lasach piaśnickich. Upamiętnienie zrealizowane przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku.

Tablica usytuowana jest w Gdyni – Redłowie, na Cmentarzu Wojennym Obrońców Wybrzeża. Tu na niewielkim skrawku ziemi pochowani są bohaterowie, którzy oddali życie za wolność i niepodległość naszej ojczyzny. Na tym cmentarzu złożone zostały szczątki nie tylko żołnierzy biorących udział w obronie Wybrzeża we wrześniu 1939 r., lecz także cywili – mieszkańców Gdyni i okolic, budowniczych portu i miasta zamordowanych przez niemieckiego okupanta w lasach piaśnickich 11 listopada 1939 r. To właśnie im oddaliśmy cześć odsłaniając tablicę, aby na zawsze pozostali w naszej pamięci.

W dniu uroczystości zebrały się przy upamiętnieniu liczne delegacje i goście, w tym w imieniu dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku Karola Piskorskiego naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku Katarzyna Lisiecka - fundator upamiętnienia, Prezydent Miasta Gdynia Wojciech Szczurek, Komendant Portu Wojennego Gdynia kmdr. Wojciech Krysiak, przedstawiciel senatora RP Sławomira Rybickiego - Grzegorz Kuleta, przedstawiciel europoseł Anny Fotygi – Marcin Pniewski, przedstawiciele Rady Miasta Gdynia - Zenon Roda i Elżbieta Raczyńska, dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni Tomasz Miegoń, przedstawiciel Stowarzyszenia Rodzina Piaśnicka ks. infułat Daniel Nowak, członek Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy IPN w Gdańsku Beata Kuna, przedstawiciel Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie Dariusz Bąkowski, przedstawiciele Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Oddział Gdynia oraz inicjatorka upamiętnienia red. Małgorzata Sokołowska. Licznie przybyła młodzież z gdyńskich szkół średnich: II Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicz w Gdyni, III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni, I Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Zasłużonych Ludzi Morza w Gdyni oraz Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Magdaleny Abakanowicz w Gdyni.

Wydarzenie zostało uświetnione obecnością Orkiestry i Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej w Gdyni.

11 listopada, za dwa dni, będziemy obchodzić Narodowe Święto Niepodległości. 11 listopada 1939 r., Niemcy, by dodatkowo pognębić i upokorzyć Polaków w Święto Niepodległości zamordowali w Piaśnicy w masowej egzekucji wybitnych Polaków, działaczy z Pomorza. Po wojnie, w listopadzie 1946 r. 30 spośród zidentyfikowanych w czasie ekshumacji Gdynian pochowano na Cmentarzu Wojennym Obrońców Wybrzeża w Gdyni Redłowie. Inicjatywą społeczną gdynian było wydzielenie i szczególne zaznaczenie kwatery, w której znajdują się ich mogiły. – w swojej przemowie wskazała Katarzyna Lisiecka.

Ta szczególna gdyńska nekropolia jest miejscem pamięci ważnych wydarzeń historycznych związanych z naszym miastem. Budowa Gdyni była symbolem Drugiej Rzeczypospolitej, co spowodowało, iż kiedy wybuchła II wojna światowa, niemiecki okupant wkraczając tu z całą determinacją próbował wygrać na polu działań wojennych, a także bardzo świadomie wymierzył swoje ostrze przeciwko elicie związanej z Pomorzem oraz budową i powstaniem Gdyni. […] Te ofiary, które dzisiaj upamiętniamy to bardzo ważka grupa ludzi związanych z powstawaniem i historią naszego miasta, ale także spora część tych, którzy zasłużyli się w budowie wolnej Polski. – podkreślał Wojciech Szczurek

Zbrodnia Pomorska była pierwszą eksterminacją ludności cywilnej dokonana na Pomorzu, w granicach II RP, w 23 powiatach, w przeszło 400 miejscowościach. Wystarczyło być członkiem inteligencji, nauczycielem, duchownym, osobą, która działała społecznie, przedstawicielem służb mundurowych, rolnikiem, członkiem Polskiego Związku Zachodniego by trafić nie tylko do Piaśnicy, ale do innych mniejszych miejsc zbrodni. Sprawcami tej zbrodni byli przede wszystkim funkcjonariusze paramilitarnej organizacji Selbstschutz przy wsparciu bardzo silnym Wehrmachtu i SS, a nadzór nad tym wszystkim sprawowali przedstawiciele dowództwa gestapo zarówno w Gdyni, jak i władze administracyjne poszczególnych miast. Zbrodnia ta trwała od października 1939 r., a zakończyła się w pierwszych miesiącach roku 1940. Jednym z elementów Zbrodni Pomorskiej była zbrodnia popełniona w lasach piaśnickich, niedaleko Wejherowa. Badania polskie mówią, iż zostało tam zamordowanych od 12 tys. do 14 tys.  osób. – wyjaśniła w prelekcji historycznej na temat Zbrodni Pomorskiej dr hab. Monika Tomkiewicz, główny specjalista z Biura Badań Historycznych IPN.

W dalszej części uroczystości nastąpiło odsłonięcie tablicy, a także jej poświęcenie przez proboszcza parafii pw. Chrystusa Miłosiernego w Gdyni Redłowie, ks. kanonika Wiesława Philippa. Delegacje złożyły hołd pod upamiętnieniem w asyście marynarzy z Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej.

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku przygotowało tablicę edukacyjną z rysem historycznym o niemieckiej Zbrodni Pomorskiej oraz krótkimi biogramami i fotografiami zamordowanych w lasach piaśnickich Gdynian. Tablica usytuowana jest na Cmentarzu Wojennym Obrońców Wybrzeża w Gdyni Redłowie obok kwatery upamiętnionych.

Oprac. Natalia Zych-Janukowicz (OBUWIM Gdańsk)

 

do góry