E-Księgarnia
Konferencja jest pierwszą z cyklu poświęconego historii uczelni wyższych na Wybrzeżu. Rozpoczęła się od przywitania gości i okolicznościowych przemówień wygłoszonych przez przedstawicieli głównych organizatorów: dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego, prof. UG dr. hab. Arkadiusza Janickiego i dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku dr. Pawła Warota.
W pierwszych słowach dyrektor gdańskiego IPN podkreślił wagę współpracy naukowej z Uniwersytetem Gdańskim, a także znaczący wkład Instytutu w rozwój badań naukowych i skalę działalności wydawniczej – IPN to jedno z największych wydawnictw w Polsce.
Tematyka dzisiejszej konferencji jest dla mnie niezwykle ważna. Środowiska akademickie to jest jeden z tych tematów naukowych, które mnie w moich badaniach szczególnie interesuje – mówił przedstawiciel gdańskiego oddziału IPN, odnosząc się do historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie – swojej macierzystej uczelni – i uwikłania politycznego jej kadry dydaktycznej w okresie PRL. Zachęcił także zgromadzonych na sali studentów do podejmowania podobnych, trudnych tematów badawczych.
W konferencji uczestniczyli zaproszeni goście, przedstawiciele mediów oraz studenci. Publikacja pokonferencyjna planowana jest na koniec 2023 roku.
W czasie wydarzenia odbyły się następujące wystąpienia:
Panel I
- Prof. UŚ dr hab. Maciej Fic (Uniwersytet Śląski), Polityka władz Polski „ludowej” wobec humanistycznych środowisk naukowych w latach 1945-1970
- Prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński (Uniwersytet Gdański, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie), Kaszubi i sprawy kaszubskie w środowisku akademickim Trójmiasta (lata 1945-1970)
- Dr Piotr Abryszeński (Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku), Życie studenckie w Trójmieście 1945-1970
- Prof. UG dr hab. Arnold Kłonczyński & Anna Siekierska (Uniwersytet Gdański), Kondycja socjalno-bytowa kadry naukowo-dydaktycznej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku i Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie w okresie powojennym
Panel II
- Barbara Ząbczyk-Chmielewska (Politechnika Gdańska), Tradycje kresowe Politechniki Gdańskiej
- Dr Jacek Halasz (Gdański Uniwersytet Medyczny), Początki i organizacja Akademii Lekarskiej w Gdańsku oraz jej wileńskie korzenie
- Przemysław Namsołek (Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku), Pracownicy naukowi Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej o rodowodzie wileńskim i ich rola w odbudowie i rozbudowie Pomorza Gdańskiego po 1945 roku
- Dominik Bień (Uniwersytet Gdański), Geneza powołania Uniwersytetu Gdańskiego
- Bartosz Gondek (Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku), Od TWF do WSWF, czyli od sportowego technikum do wyższej uczelni w Trójmieście
Panel III
- Prof. AMW dr hab. Piotr Semków (Akademia Marynarki Wojennej), Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej 1946-1955
- Prof. dr hab. Bogdan Chrzanowski (Uniwersytet Gdański), Prof. zw. dr hab. Bogusław Drewniak – wybitny naukowiec i dydaktyk
- Dr Krzysztof Prętki (Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu), Jarosław Iwaszkiewicz (1906-1985). Profesor nauk medycznych. Twórca gdańskiej otolaryngologii. Doktor honoris causa Akademii Medycznej w Gdańsku
- Łukasz Bień (Uniwersytet Gdański), Roman Czernecki – osiągnięcia, kontrowersje, opinie
- Dr Adrian Watkowski (Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku), Pułkownik Gereon Grzenia-Romanowski jako szef Studium Wojskowego Politechniki Gdańskiej w latach 1949-1956
Panel IV
- Dr Monika Płuciennik (Uniwersytet Gdański), Źródła do badań nad historią szkolnictwa wyższego w latach 1945-1970 w archiwach uczelni zrzeszonych w Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita (FarU)
- Piotr Syczak (Uniwersytet Gdański), Trójmiejskie uczelnie wyższe w kontrolach NIK i MKP (lata 1945-1970)
- Krzysztof Filip (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku), Wielki wiec na Politechnice Gdańskiej w październiku 1956 r.
- Klaudiusz Grabowski (Muzeum Gdańska), Cmentarze w „dzielnicy akademickiej” – stare nekropolie jako teren rozwojowy gdańskich uczelni i udział studentów w ich likwidacji
Odbudowa i rozwój miasta zależały nie tylko od zaangażowania społecznego, ale także dobrze przygotowanych kadr, których dostarczały uczelnie. Jeszcze w 1945 r. utworzono w Gdańsku m.in. Politechnikę oraz Akademię Lekarską. Część trójmiejskich uczelni odegrała nie tylko istotną rolę w życiu naukowym kraju, ale również pełniła funkcję ważnych ośrodków kulturotwórczych. Na funkcjonowaniu uczelni silne piętno odcisnęła atmosfera polityczna, wywierając wpływ na postawy kadry naukowej i studentów.
Uczestnicy konferencji przyglądali się początkom i organizacji trójmiejskich uczelni w pierwszym ćwierćwieczu po II wojnie światowej, a także roli pracowników naukowych w tworzeniu nauki. Swoje wystąpienia prezentowali przedstawiciele instytucji i ośrodków akademickich Trójmiasta oraz goście z innych krajowych placówek, a także grono historyków Instytutu Pamięci Narodowej.
