Uroczystości rozpoczęły się od nabożeństwa w bazylice św. Brygidy, które koncelebrował arcybiskup metropolita gdański Tadeusz Wojda SAC. Wśród uczestników Mszy świętej obecny był prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej dr hab. Grzegorz Berendt, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego dr Sławomir Cenckiewicz, wojewoda pomorski Dariusz Drelich, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, przewodniczący Kolegium IPN prof. Tadeusz Wolsza, dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku dr Paweł Warot, przedstawiciele samorządu, służb mundurowych, kombatanci i zaproszeni goście. Uroczystość odbyła się w pięknej oprawie wojskowej, przy udziale licznych pocztów sztandarowych.
W świątyni wystawione zostały trumny ze szczątkami obrońców Westerplatte, przykryte biało-czerwonymi flagami. Mieszkańcy Gdańska mogli pożegnać bohaterów także dzień wcześniej – 3 września.
– Żołnierze Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte zasługują na miano najlepszych synów Rzeczpospolitej. Oddajemy im dzisiaj należny hołd i złożymy ich ciała w ziemi, na której bohatersko walczyli o wolność i niepodległość naszej ojczyzny – zaznaczył w czasie homilii ordynariusz polowy Wojska Polskiego bp. Wiesław Lechowicz.
Po Mszy świętej odczytane zostały okolicznościowe listy: list od marszałek sejmu Elżbiety Witek odczytał prof. Tadeusz Wolsza, a od premiera RP Mateusza Morawieckiego Dariusz Drelich. Po Mszy trumny zostały umieszczone na wojskowych samochodach Ford Ranger, po czym kondukt pogrzebowy ulicami Gdańska udał się w kierunku Westerplatte.
Na nowym Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego okolicznościowe przemówienie wygłosił minister Jarosław Sellin (sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu). Modlitwę odprawił biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lachowicz. Następnie do zebranych przemówił prezydent RP Andrzej Duda:
– To niezwykła chwila i miejsce – symbol walki o wolność, miejsce, w którym rozpoczęła się II wojna światowa. (…) To miejsce odzyskuje wymiar taki, jaki powinien mieć dla polskiej historii, dla obrońców Westerplatte, dla następnych pokoleń – mówił prezydent Duda. – Polscy żołnierze, ich najbliżsi, ci tu i teraz, którzy służą i będą służyli w Wojsku Polskim muszą wiedzieć, że Polacy i Polska podnoszą się jak trawa, że Polska przychodzi po swoich poległych, oddaje im hołd, zwraca najbliższym.
Pochowani zostali: mjr. Henryk Sucharski, plutonowy Adolf Petzelt, kapral Bronisław Perucki, kapral Jan Gębura, starszy strzelec Władysław Okrasa (Okraszewski), legionista Józef Kita, starszy legionista Ignacy Zatorski, starszy legionista Zygmunt Zięba oraz dwóch niezidentyfikowanych obrońców Westerplatte.
Po uroczystym pogrzebie prezydent Andrzej Duda przekazał flagi państwowe okrywające trumny bohaterów ich krewnym oraz prezesowi IPN i dyrektorowi Muzeum II Wojny światowej. Oddano salwę honorową, a przy grobach poległych złożono wieniec od Narodu. Wieńce złożyła także delegacja Instytutu Pamięci Narodowej.
Wydarzenie było współorganizowane przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Instytut Pamięci Narodowej, Ministerstwo Obrony Narodowej. Budowę cmentarza dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Fot.: Mikołaj Bułkak (IPN), Marcin Węgliński, Anna Jagielska (IPN Gdańsk).
***
W 2019 roku roku prokuratorzy IPN rozpoczęli śledztwo w sprawie zbrodni wojennej i zbrodni przeciwko ludzkości, polegającej na dokonaniu przez żołnierzy oddziałów niemieckich w pierwszych dniach września 1939 roku zabójstw żołnierzy Wojska Polskiego na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte. W oparciu o zgromadzony w toku śledztwa materiał porównawczy, pobrany przez prokuratora IPN od żyjących krewnych poległych żołnierzy Westerplatte, w wyniku prac zespołu biegłych genetyków sądowych pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Ossowskiego udało się zidentyfikować siedmiu żołnierzy poległych na Polu Bitewnym Westerplatte.
Przeprowadzone w tej sprawie czynności doprowadziły do identyfikacji siedmiu żołnierzy, których szczątki odkryto w 2019 roku w czasie prac archeologicznych prowadzonych na terenie Westerplatte przez pracowników Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, a następnie ekshumowano w śledztwie i poddano porównawczym badaniom genetycznym.
W oparciu o zgromadzony w toku śledztwa materiał porównawczy pobrany przez prokuratora IPN od żyjących krewnych poległych żołnierzy Westerplatte, w wyniku prac zespołu biegłych genetyków sądowych pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Ossowskiego udało się zidentyfikować żołnierzy poległych na Polu Bitewnym Westerplatte:
- Plutonowy Adolf Petzelt, ur. 17. listopada 1906 r. w Kałuszu. Syn Edwarda i Marianny z domu Płoskonka.
- Kapral Bronisław Perucki, ur. w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) najprawdopodobniej we wsi Rączki w świętokrzyskim. Syn Kacpra i Katarzyny z domu Gaj.
- Kapral Jan Gębura, ur. 20. czerwca 1915 r. w Połągwi. Syn Józefa i Walerii z domu Klepacz.
- Starszy strzelec Władysław Okrasa, urodzony 2. października 1916 r. w Skolimowie pod Warszawą. Syn Tomasza i Sabiny z domu Munch.
- Legionista Józef Kita, ur. w 1915 r. (dokładna data nie jest znana) w Sędziszowie, pow. Jędrzejów. Syn Andrzeja i Marianny.
- Starszy legionista Ignacy Zatorski, ur. 25 lipca 1915 r. we wsi Baranów (obecnie Suchedniów, mieszkał w Bugaju gm. Suchedniów, woj. świętokrzyskie). Syn Andrzeja i Marianny z domu Mendakiewicz.
- Starszy legionista Zygmunt Zięba, ur. w 1914 r.
Pochowani zostali również dwaj niezidentyfikowani żołnierze oraz ich dowódca mjr Henryk Sucharski.. Rozbudowane biogramy Westerplattczyków można znaleźć na stronie internetowej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.