Instytut Pamięci Narodowej Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności – Chełmno, 4 listopada 2022 - Aktualności -

W Chełmnie odbyła się uroczystość wręczenia orderów i odznaczeń państwowych: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyż Wolności i Solidarności działaczom opozycji antykomunistycznej.

To drugi dzień ogólnopolskich obchodów upamiętniajacych 40. rocznicę powstania Wojskowych Obozów Internowania. 

W całym kraju do 13 takich ośrodków trafiło ponad 1700 osób. Byli to głównie niewygodni dla komunistycznej władzy - członkowie „Solidarności”.

Uroczystość poprzedziła msza św oraz złożenie kwiatów pod obeliskiem poświęconym pamięci internowanych. 

Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dr hab. Karol Polejowski wręczył odznaczenia.

Noty biograficzne odznaczonych

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Andrzej Stanisław Adamczyk, ur. 08.05.1950 r.

      Andrzej Adamczyk prowadził działalność antykomunistyczną w latach 1980 - 1989. Dnia 16 sierpnia 1980 r. uczestniczył w strajku w Stoczni Północnej, następnie we wrześniu 1980 r. został członkiem NSZZ "Solidarność" Stoczni Północnej w Gdańsku. W 1981 r. wchodził w skład Rady Pracowniczej Stoczni Północnej oraz był współtwórcą powołanej w styczniu 1982 r. Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej Stoczni Północnej, która niosła pomoc finansową pracownikom stoczni i ich rodzinom w trudnej sytuacji materialnej spowodowanej aresztowaniami, internowaniem oraz wyrokami Kolegiów ds. Wykroczeń. W okresie od 5 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 r. został powołany na ćwiczenia w obozie wojskowym w JW Nr 1636 w Chełmnie n/Wisłą. Rzekome szkolenie wojskowe nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa, podnoszeniem umiejętności żołnierskich, a służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec wcielonych na ćwiczenia wojskowe. Dnia 15 czerwca 1983 r. został aresztowany za utworzenie bez zezwolenia Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej na terenie Stoczni Północnej. Zwolniony z aresztu w dniu 27 lipca 1983 r. Otrzymał zakaz wyjazdów zagranicznych. Współorganizował Bractwo Oblatów św. Brygidy, zasiadał w Kapitule Generalnej i był Bratem Przewodnikiem Domu Gdańskiego. W 1987 r. został inicjatorem przejęcia Rady Pracowniczej Stoczni Północnej przez działaczy "Solidarności" i związania jej z innymi niezależnymi strukturami w Polsce. We współpracy z Lechem Kaczyńskim został twórcą obrony pracowników Stoczni Północnej zwolnionych za udział w strajku sierpniowym 1988 r.

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Tadeusz Stanisław Lipiński, ur. 28.04.1951 r.

Tadeusz Lipiński był członkiem komitetu strajkowego i wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zakładzie Urządzeń Okrętowych w Słupsku. Został oskarżony o redagowanie i produkowanie nielegalnych ulotek oraz o uczestnictwo w zawieszonym związku NSZZ „Solidarność”. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z 14 czerwca 1983 r. skazano go na 1,5 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 2 lata. Był internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku oraz tymczasowo aresztowany w okresie od 31 maja 1982 do 21 lipca 1982 r. W ramach represji powołana go na szkolenie wojskowe rezerwistów w JW. 1636 w Chełmnie n/Wisłą, gdzie przebywał od 5 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 r. Rzekome ćwiczenia rezerwistów w powyższej jednostce nie miały nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a służyły jedynie w walce z opozycją i były dotkliwą represją polityczną wobec powołanych, nie miały również oparcia w obowiązującym wówczas porządku prawnym.

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Władysław Konstanty Etc, ur. 11.03.1949 r.

     Władysław Etc w dniu 5 listopada 1982 r. został powołany na ćwiczenia rezerwistów w obozie wojskowym w JW Nr 1636 w Chełmnie n/Wisłą. Rozkazem nr 228 z dnia 10 listopada 1982 r. został przydzielony do 7 kompanii pontonowej. Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło w walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. Celem powołania rezerwistów na niniejsze ćwiczenia miało być odizolowanie przeciwników politycznych i nie miało oparcia w obowiązującym porządku prawnym. W dniu 3 lutego 1983 r. Władysław Etc został skreślony z ewidencji,  po odbyciu ćwiczeń wojskowych.

Sławoj Michał Kigina, ur. 25.09.1950 r.

Sławoj Kigina w latach 1967 – 1970 był pracownikiem Przedsiębiorstwa Robót Inwestycyjno – Montażowych Budownictwa Rolniczego w Legnicy, a w latach 1972 – 1984 Kombinatu Budowlanego w Kołobrzegu. Był współorganizatorem Komitetu Założycielskiego, a następnie wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Kombinacie Budowlanym w Kołobrzegu. W październiku 1980 r. był sygnatariuszem porozumień płacowych z ministrem budownictwa w Gdańsku. W 1981 r. zasiadał jako członek w Komisji Budownictwa przy Komisji Krajowej „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w nielegalnych strukturach NSZZ „Solidarność”. W maju 1982 r. został zatrzymany na 48 godzin. W dniu 5 listopada 1982 r. powołany na ćwiczenia wojskowe do JW. Nr 1636 w Chełmnie n/Wisłą.  Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło w walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia.

Wiesław Jan Rybicki, ur. 15.06.1950 r.

Wiesław Rybicki był pracownikiem Koszalińskich Zakładów Przemysłu Elektronicznego „Kazel” i członkiem NSZZ „Solidarność”. W związku pełnił funkcję członka Komisji Zakładowej. Byłe delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Pobrzeże. Inwigilowany i wzywany na rozmowy profilaktyczne. W związku z działalnością opozycyjną w dniu 5 listopada 1982 r. został powołany na ćwiczenia wojskowe do JW. Nr 1636 w Chwłmie n/Wisłą i rozkazem nr 228 z dnia 10 listopada 1982 r. przydzielony do kompanii reklamowej. Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło w walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. W dniu 16 lutego 1983 r. został zwolniony, po odbyciu ćwiczeń wojskowych.

Krzyż Wolności i Solidarności

Kazimierz Bocheński, ur. 03.03.1952 r.

      Kazimierz Bocheński został skierowany na ćwiczenia rezerwy do obozu wojskowego w Chełmnie n/Wisłą gdzie przebywał od 10 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 r. Trzeba podkreślić, iż na terenie obozu panowały dramatyczne warunki mieszkalne rezerwistów, w środku zimy rozkazano spać żołnierzom pod namiotami. Rzekome szkolenie wojskowe nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa, podnoszeniem umiejętności żołnierskich, a służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec wcielonych na ćwiczenia wojskowe.

Leszek Mirosław Głaszcz, ur. 06.02.1957 r.

      Leszek Głaszcz, pracownik Słupskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego w Słupsku, członek  NSZZ „Solidarność”, w okresie od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. został powołany do odbycia ćwiczeń rezerwy w obozie wojskowym w Chełmnie n/Wisłą. Rzekome szkolenie wojskowe nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa oraz podnoszeniem umiejętności żołnierskich, a służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec wcielonych na ćwiczenia.

Zdzisław Stanisław Grajżul, ur. 11.03.1953 r.

    Zdzisław Grajżul pracował w Olsztyńskich Zakładach Opon Samochodowych „Stomil” w Olsztynie. Należał do NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego brał udział w zbiórkach pieniędzy dla rodzin internowanych i aresztowanych działaczy. W związku z prowadzoną działalnością, w okresie od 5 listopada 1982 r. do 2 lutego 1983 r. odbywał ćwiczenia wojskowe w JW Nr 3466 w Czerwonym Borze. Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. Celem powołania rezerwistów na szkolenie miało być odizolowanie przeciwników politycznych i nie miało oparcia w obowiązującym porządku prawnym.

Jerzy Józef Jagoda, ur. 24.11.1950 r.

     Jerzy Jagoda, zatrudniony jako szlifierz w Oddziale Napraw Ciężkich Maszyn Torowych w Gdańsku, był współorganizatorem strajku w sierpniu 1980 r. w swoim zakładzie pracy. We wrześniu 1980 r. został członkiem NSZZ „Solidarność”. Z uwagi na swoją działalność opozycyjną, w okresie od 16 grudnia 1981 r. do 4 stycznia 1982 r. był internowany w Zakładzie Karnym w Iławie. Ponadto, w dniu 5 listopada 1982 r. został powołany na ćwiczenia wojskowe w 9 Pomorskim Pułku Pontonowym w Chełmnie n/Wisłą. Rzekome szkolenie nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa lub podnoszeniem umiejętności wojskowych, a służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia osób. Dnia 2 lutego 1983 r. Jerzy Jagoda został zwolniony z jednostki wojskowej.

Marek Bogdan Karolak, ur. 14.10.1963 r.

     Marek Karolak w okresie od 5 listopada 1982 r. do 10 stycznia 1983 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową w 40 Pułku Artylerii w Jarosławiu. Szkolenie wojskowe w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. Celem powołania do zasadniczej służby wojskowej miało być odizolowanie przeciwników politycznych i nie miało oparcia w obowiązującym porządku prawnym.

Sławomir Piątkowski, ur. 26.05.1960 r.

    Sławomir Piątkowski został powołany na ćwiczenia wojskowe do JW Nr 1636 w Chełmnie w dniu 8 listopada 1982 r. Rozkazem nr 228 z dnia 10 listopada 1982 r. został przydzielony do kompanii inżynieryjno-drogowej. Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. Celem powołania rezerwistów na niniejsze ćwiczenia miało być odizolowanie przeciwników politycznych i nie miało oparcia w obowiązującym porządku prawnym. Dnia 2 lutego 1983 r. Sławomir Piątkowski został skreślony z ewidencji, po odbyciu ćwiczeń wojskowych.

Stanisław Pituła, ur. 12.11.1958 r.

    Stanisław Pituła w okresie od 5 listopada 1982 r. do 10 stycznia 1983 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową w 40 Pułku Artylerii w Jarosławiu. Szkolenie wojskowe w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a jedynie służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec powołanych na ćwiczenia. Celem powołania do zasadniczej służby wojskowej miało być odizolowanie przeciwników politycznych i nie miało oparcia w obowiązującym porządku prawnym.  

Marek Wojtasik, ur. 12.05.1956 r.

      Marek Wojtasik był pracownikiem Przędzalni Czesankowej Anilany „Polanil” w Łodzi. Dnia 5 listopada 1982 r. został internowany w obozie wojskowym w Chełmnie n/Wisłą. Przydzielono go do 5 kompanii pontonowej. Rzekome szkolenie wojskowe rezerwistów nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa, podnoszeniem umiejętności żołnierskich, a jedynie służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec wcielonych na ćwiczenia.  Dnia 2 lutego 1983 r. został zwolniony do rezerwy.

Mariusz Gerard Wojtowicz, ur. 04.06.1963 r.

     Mariusz Wojtowicz z powodu swojej działalności o charakterze opozycyjnym w dniu 5 listopada 1982 r. został powołany na ćwiczenia wojskowe do JW Nr 2376 w Jarosławiu. Rzekome ćwiczenia nie miały nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa lub podnoszeniem umiejętności wojskowych, a były środkiem w walce z opozycją i dotkliwą represją polityczną. Osoby powołane na ćwiczenia wojskowe były poddawane przesłuchaniom, rewizjom i innym szykanom, były też zmuszane do ciężkiej i często bezsensownej pracy. Poddawano ich ponadto (podobnie jak osadzonych w ośrodkach internowania) indoktrynacji politycznej, prowadzonej przez wojskowy aparat polityczno-wychowawczy. Mariusz Wojtowicz został zwolniony z ćwiczeń w dniu 10 stycznia 1983 r.

Piotr Zygmunt Wołoszczak, ur. 21.01.1957 r.

     Piotr Wołoszczak został skierowany na ćwiczenia rezerwy do obozu wojskowego w Chełmnie n/Wisłą gdzie przebywał od 5 listopada 1982 r. do 3 lutego 1983 r. Trzeba podkreślić, iż na terenie obozu panowały dramatyczne warunki mieszkalne rezerwistów, w środku zimy rozkazano spać żołnierzom pod namiotami. Rzekome szkolenie wojskowe nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością państwa, podnoszeniem umiejętności żołnierskich, a służyło walce z opozycją i było dotkliwą represją polityczną wobec wcielonych na ćwiczenia wojskowe.