Nawigacja

Aktualności

Dyskusja wokół książki Mateusza Kubickiego „Germanizacja nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie 1939–1945. Wybór źródeł” – Gdańsk, 2 września 2022

Organizatorem wydarzenia był Oddział IPN w Gdańsku. Spotkanie odbyło się z okazji 83. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

W sali konferencyjnej Hotelu Hampton by Hilton Gdańsk odbyła się dyskusja wokół książki Mateusz Kubickiego (pracownika naukowego Oddziału IPN w Gdansku) „Germanizacja nazw miejscowości w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie 1939–1945. Wybór źródeł”. W imieniu gdańskiego IPN spotkanie rozpoczął dr Daniel Czerwiński, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych. W historię epoki wprowadził słuchaczy i poprowadził dyskusję dr hab. Grzegorz Berendt, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. 

Jest to jedyna publikacja na polskim rynku wydawniczym, która pokazuje proces germanizacji nazw miejscowości na Pomorzu i jest to publikacja, która powstała w oparciu o dokumenty niemieckie – zaznaczył Mateusz Kubicki.

Autor podkreślił, że już 10 września 1939 roku wyszło rozporządzenie, by zmienić nazwy polskich miejscowości. Później wyszły kolejne rozporządzenia, dotyczące m.in. zakazu używania języka polskiego. Dodał również, że swoją publikacją próbował – skutecznie – zainteresować ośrodki kultury w mniejszych miejscowościach i spotkał się z pozytywną odpowiedzią wśród lokalnych badaczy historii. Kilkadziesiąt egzemplarzy książki trafiło już do regionalnych większych i mniejszych bibliotek.

Wśród gości wydarzenia byli obecni przedstawiciele świata nauki, m.in. z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni, Uniwersytetu Gdańskiego. Zamku w Sztumie Oddziału Muzeum Zamkowego w Malborku, Instytutu Dziedzictwa Solidarności. W spotkaniu uczestniczyło kilkudziesięciu gości.

 

 

Okupację niemiecką ziem polskich rozpatruje się zazwyczaj przez pryzmat zbrodni, wysiedleń, dyskryminacji gospodarczej i masowych zapisów na niemiecką listę narodowościową. Często odsuwa się przy tym na plan dalszy jej istotny element, czyli depolonizację sfery społecznej i kulturowej, której główny przejaw stanowiło wymazywanie z powszechnego użytku języka polskiego. To właśnie w tę politykę wpisywała się dokonana przez Niemców w 1942 r. zmiana nazw pomorskich miejscowości. Krótko po rozpoczęciu okupacji wrócono do nazewnictwa z okresu pruskiego, by później, całkowicie zrywając z polskimi korzeniami, wprowadzić nową, „nazistowską” nomenklaturę, nawiązującą po części do „germańskich korzeni” Pomorza. Niniejsza publikacja ma za zadanie wskazać skalę tych zmian oraz mechanizm ich wprowadzania. Niemiecka administracja dokonała ingerencji w niemal 3,5 tys. nazw, które autorowi udało się zidentyfikować z ich współczesnymi odpowiednikami.

(fragment wstępu do książki).

W czasie spotkania sprzedaż publikacji prowadził pracownik pionu naukowego Oddziału IPN w Gdańsku Krzysztof Filip. Książka jest dostępna w bieżącej sprzedaży w księgarni Oddziału IPN w Gdańsku (al. Grunwaldzka 216).

 

Fragmenty publikacji

 

 

do góry