E-KsięgarniaW gdyńskim Teatrze Muzycznym (Nowa Scena) 2 października odbyła się gala zamknięcia XIII Festiwalu Filmowego NNW.
– Po raz kolejny festiwal NNW odbywa się w gościnnej Gdyni, mieście nowoczesnym, otwartym na kulturę, a przede wszystkim na film. To wielki międzynarodowy projekt filmowy, ale także edukacyjny. Gratuluję wszystkim nagrodzonym i wyróżnionym – mówił Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor festiwalu.
Filmy wyprodukowane samodzielnie lub koprodukowane przez IPN zostały docenione przez festiwalowe jury.
Nagrodę główną w kategorii „Nagroda im. Janusza Krupskiego” otrzymał film IPN „Wybraniec bogów” (reż. Konrad Starczewski, Rafał Pękała, Tomasz Matuszczak, produkcja: Instytut Pamięci Narodowej). Nagrodę odebrał jeden z twórców obrazu – Konrad Starczewski.
– Dziękuję w imieniu producenta filmu, czyli IPN. Dziękuję w imieniu pozostałych twórców. Ale przede wszystkim dziękuję bohaterom „Wybrańca bogów” – fizykom, matematykom, historykom oraz członkom rodzin – mówił.
Nagroda im. Janusza Krupskiego to wyróżnienie, którym honorowani są twórcy za odwagę i trud w poszukiwaniu tematów oraz postaci niepokornych, niezłomnych wyklętych.
Nagroda jest związana z człowiekiem, który przez lata walczył o godne upamiętnienie polskich bohaterów. Robił to wbrew czasom i okolicznościom. Nagrodę im. Janusza Krupskiego wręczyli jego syn Paweł Krupski i Paweł Nowacki, sekretarz kapituły.
„Wybraniec bogów” to pełnometrażowy dokument ukazujący losy wybitnego polskiego matematyka, Józefa Marcinkiewicza, zamordowanego w czasie zbrodni katyńskiej. O jego losach opowiadają wybitni badacze, m.in. historycy, matematycy, nauczyciele. Życie bohatera ilustrują fragmenty fabularyzowane, które pomagają nam wyobrazić sobie, ile każda z ofiar katyńskich mogła nam jeszcze pozostawić, w różnych wymiarach. Gdyby tylko pozwolono im żyć…
W Konkursie Polskich Filmów Dokumentalnych „Złoty Opornik” wyróżnienie otrzymał film „Grudzień nasz i wasz” w reżyserii Joanny Pieciukiewicz, który powstał we współpracy Oddziału IPN w Szczecinie z TVP Szczecin. Obraz opowiada o tragedii Grudnia 1970 w Szczecinie. W filmie wykorzystano oryginalne materiały TVP, SB oraz nagrania z sieci telefonicznej MSW. W powszechnym odbiorze synonimem Czarnego Czwartku jest 17 grudnia 1970 roku w Gdyni, kiedy wojsko zaatakowało robotników idących do pracy w stoczni, a potem ulicami miasta przeszła demonstracja krwawo spacyfikowana przez władzę. Czarny Czwartek to jednak nie tylko Gdynia i do zabitych tam 18 osób należy doliczyć 13 ofiar protestu w Szczecinie.
W kategorii „Międzynarodowy Konkurs Filmów Dokumentalnych im. Witolda Pileckiego” wyróżniono film „1970” Tomasza Wolskiego, koprodukowany przez IPN.
„1970” to wyjątkowy film dokumentalny opowiadający historię protestów i strajków robotniczych, które miały miejsce na Wybrzeżu w grudniu 1970 r., pokazaną z perspektywy komunistycznych oprawców. Dzięki animacjom połączonym z nagraniami rozmów telefonicznych zaglądamy za zamknięte drzwi gabinetów dygnitarzy. Wypalane są setki papierosów. Urywają się telefony. Planowane są strategie rozpędzania protestujących i przyszłych represji. Obmyślane są działania propagandowe. Protesty jednak wymykają się rządzącym spod kontroli. Widzimy strach, pogubienie i brutalność decydentów. Na ulicach w ruch idą milicyjne pałki. Padają strzały. Giną ludzie.
Statuetką „Przyjaciel Festiwalu” wyróżniony został wiceprezes IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk. Nagrodę wręczyli Arkadiusz Gołębiewski i Paweł Nowacki.
– Ten festiwal jest wyjątkowy i szczególny. To miejsce spotkania ludzi, którym nie jest obojętna najnowsza historia Polski – mówił wiceprezes IPN.
W trakcie gali przyznano także nagrody honorowe.
Nagrodę „Drzwi do wolności” Danucie Rojek-Lenkiewicz wręczył wiceprezes IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.
Danuta Rojek-Lenkiewicz urodziła się we Lwowie pod okupacją sowiecką. Jest córką żołnierza Narodowych Sił Zbrojnych. Pani Danuta to żona Antoniego Lenkiewicza, niezłomnego antykomunisty i działacza opozycji, była wraz z nim inwigilowana i prześladowana. W kwietniu 1987 r., po brutalnej rewizji w mieszkaniu, została przez SB wyprowadzona z domu, a następnie była przetrzymana w areszcie. W latach 80. regularnie chodziła na procesy więźniów politycznych i pisała dla solidarnościowego podziemia relacje z rozpraw.
Wiceprezes IPN wręczył także nagrodę honorową „Sygnet niepodległości” rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu. Nagrodę odebrała córka rotmistrza p. Zofia Pilecka-Optułowicz.
Rtm. Witold Pilecki – harcerz, student, konspirator. Ochotnik do Auschwitz, w niemieckim obozie zagłady stworzył ruch oporu, a następnie uciekł, by opowiedzieć światu o piekle, jakiego był świadkiem. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie schwytany przez komunistów, osadzony na Rakowieckiej, poddany brutalnemu śledztwu. Skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 25 maja 1948 r. w Warszawie.
Nagrodę „Drzwi do wolności” Robinowi Barnettowi wręczył redaktor naczelny „Biuletynu IPN” Jan Ruman.
Robin Barnett to były ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce, dyplomata, który pracował w brytyjskiej ambasadzie w Warszawie w trudnym okresie stanu wojennego. Za część swojej misji uważał wspieranie opozycji, a także mówienie na arenie międzynarodowej prawdy o tym, co się w Polsce działo.
Uroczystości towarzyszył wyjątkowy koncert „Moniuszko 200”. Wystąpiła Kasia Moś&AUKSO.
Galę poprowadził dziennikarze Agnieszka Oszczyk i Marcin Wikło.
Partnerem instytucjonalnym festiwalu był Instytut Pamięci Narodowej.