E-Księgarnia-
#1
Autor: Krzysztof Drażba
Recenzja: dr Kamila Churska-Wołoszczak
Redakcja i korekta językowa: Anna Świtalska-Jopek
Projekt graficzny: Mateusz Zajder
Materiały ze zbiorów: Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN), Archiwum IPN (AIPN), Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC), Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie (MHPRL), Muzeum Gdańska, Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej (PAN BG), Zakładu Historii Ruchu Ludowego w Warszawie (ZHRL), domeny publicznej oraz zbiorów autora.
Wystawa odsłania kulisy i mechanizm fałszerstw wyborczych komunistów podczas tzw. referendum ludowego 30 czerwca 1946 r. oraz wpływ propagandy na postawy wyborców. Przybliża nastroje społeczeństwa oraz atmosferę życia w Polsce pierwszych lat powojennych. Na wystawie zobaczyć można m.in. plakaty i hasła propagandowe z okresu tzw. kampanii przedreferendalnej, a także dowody fałszerstw dokonanych przez komunistów.
Referendum pokazało, jak nierealne były kalkulacje opozycji, a zwłaszcza Stanisława Mikołajczyka, który miał nadzieję na powstrzymanie PPR za pomocą demokratycznych procedur. Obnażyło też z całą jaskrawością niemoc mocarstw zachodnich, które znając skalę oszustwa, uznały, że nie biorą odpowiedzialności za referendum. Kapitulancka postawa Anglosasów wobec oczywistych fałszerstw podczas głosowania potwierdzała też wyrażoną przez nich w Jałcie zgodę na oddanie Polski w strefę wpływów sowieckich, a także dowodziła ich naiwności do zamiarów Stalina.
Prawda o sfałszowanym referendum przez pół wieku była skrzętnie skrywana i wyszła na jaw dopiero po zmianach ustrojowych w Polsce w 1989 r. Choć nie są znane wszystkie okoliczności i szczegóły oszustwa ani ostateczne rzeczywiste wyniki głosowania, to jednak dzięki zachowanym dokumentom udało się odkłamać zafałszowaną przez komunistów historię tego okresu.
(fragmenty wystawy)