19 czerwca 2021 r. (sobota)
Mirachowo-Bącz
- g. 11.00 – uroczysta Msza święta w Kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Mirachowie w intencji Ojczyzny oraz o łaskę nieba dla żołnierzy 2. szwadrony 5. Wileńskiej Brygady AK (ul. Kartuska 5, Mirachowo),
- g. 12.00 – uroczyste przywitanie przybyłych gości,
- g. 12.45 – odsłonięcie pamiątkowej tablicy na budynku Szkoły Podstawowej w Bączu (83-329, Bącz 2),
- g. 13.00 – wystąpienia zaproszonych gości,
- g. 13.15 – zakończenie uroczystości.
Organizatorzy uroczystości:
- Sołtys z radą sołecką wsi Bącz,
- Towarzystwo Upiększania Miasta Kartuz.
W uroczystości weźmie udział delegacja Oddziału IPN w Gdańsku, na czele z dyrektorem prof. Mirosławem Golonem. Tablica pamiątkowa została przygotowana i ufundowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa z inicjatywy prezesa Zarządu Towarzystwa Upiększania Kartuz Kazimierza Sochy-Borzestowskiego.
Fotorelacja z montażu tablicy w Bączu
75 lat temu, 28 czerwca 1946 r., w walce o wolną Ojczyznę oddał życie porucznik Zdzisław Badocha „Żelazny” (1923–1946). Był w gronie najlepszych żołnierzy majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. To dzięki takim jak „Żelazny” przetrwało w Polakach niezłomne pragnienie wolności. To dzięki ofierze życia tysięcy żołnierzy antykomunistycznej konspiracji niepodległościowej zapisany został tragiczny, ale niezwykle ważny testament Polski Podziemnej: zobowiązania do dalszej walki.
Należy podkreślić, że bohaterscy żołnierze, tacy jak „Żelazny”, wcześniej zapisali piękną kartę walki także z okupantem niemieckim i innymi wrogami Polski, jak np. nacjonaliści ukraińscy czy litewscy. Komuniści zamiast uznania tych zasług zgotowali im śmierć lub więzienie. Po śmierci wielu z nich skazano na całkowite zapomnienie aż po ukrycie miejsca ich pochówku. Porucznik Zdzisław Badocha nadal nie ma grobu. Po śmierci w Czerminie pod Sztumem Jego ciało funkcjonariusze UB ukryli tak skutecznie, że mimo kilku lat poszukiwań nadal nie możemy odnaleźć grobu. To właśnie ten niezwykle ważny aspekt historii dzielnego żołnierza, bohatera walki o wolną Polskę najwyższej próby, nadaje szczególną rangę tegorocznym obchodom rocznicy Jego śmierci. To kolejne po Czerninie, Podjazach oraz w Dąbrowie Górniczej (z 2019 r.) znaczące upamiętnienie porucznika Badochy to zarówno nasz hołd współczesnych oddany Bohaterowi, a jednocześnie apel do wszystkich: ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie, prosimy o pomoc w poszukiwaniach.
Słowo wstępne prof. Krzysztofa Szwagrzyka do albumu IPN pt. „«Żelazny» od «Łupaszki»” Łukasza Borkowskiego