E-KsięgarniaW Parku Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 3 października odbyła się druga część toruńskich uroczystości upamiętniających ofiary Zbrodni Pomorskiej 1939. W sobotę upamiętniono nauczycieli zamordowanych na początku II wojny światowej. Obchody rozpoczęły się od odsłonięcia dwóch tablic, które mają przypominać o bohaterach sprzed lat.
– Ginęli zarówno starsi, doświadczeni pedagodzy, często działacze społeczni, polityczni, ginęły także młode nauczycielki czy nauczyciele na przykład za to, że byli działaczami harcerskimi. Przykładem takich działaczy były Wanda Palenica i Stanisława Jaworska – mówił prof. Mirosław Golon, dyrektor oddziału IPN w Gdańsku.
– W całym przedwojennym województwie pomorskim nie było ani jednej polskiej placówki oświatowej, której kadra nie padłaby ofiarą szykan i represji. W kilkuset wypadkach najbardziej zbrodniczych, czyli morderstw. Ważnym elementem towarzyszącym uroczystości było przypomnienie nazwisk wszystkich ofiar – pomorskich nauczycieli zabitych przez Niemców, często przez sąsiadów za to, że byli dobrymi Polakami, dobrymi pedagogami i wychowawcami – dodał.
– W Świerczynkach kierownikiem szkoły był Leon Filcek. Jedna z ofiar, która została zamordowana, w zbiorowym grobie spoczywa po dziś dzień na Barbarce. To moja rodzina – opowiadał Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.
– Dzisiejsze spotkanie jest odpowiedzią na przesłanie księdza Jana Twardowskiego, który mówił by czas nie zaćmił i ich w niepamięć obrócił i dlatego się tutaj spotykamy i oddajemy hołd wszystkim tym, którzy oddali swe życie za naszą ojczyznę – stwierdził Jacek Kempski, prezes Kujawsko-Pomorskiego ZNP w Bydgoszczy.
W czasie uroczystości medalami 100-lecia ZNP uhonorowano m.in marszałka województwa, prezesa Związku Nauczycieli Polskich i harcerzy, nauczycieli i harcerzy. W wydarzeniu wzięli udział również uczniowie z regionu i harcerze.
Jesienią 1939 roku, wkrótce po napaści Niemiec na Polskę, okupanci rozpoczęli na Pomorzu masowe mordy miejscowej ludności. M.in. eksterminacja polskiej inteligencji, w tym także nauczycieli, zaplanowana była jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzana według wcześniej przygotowanych list. Tylko na terenie dzisiejszego województwa kujawsko-pomorskiego zginęło ponad 700 pedagogów.
