E-Księgarnia
W związku z przypadającą w tym roku okrągłą, 40. rocznicą powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” IPN wraz z Radiem Gdańsk postanowili w wyjątkowy sposób upamiętnić to wydarzenie, oddając głos bohaterom tamtych dni, pozwalając im samym opowiedzieć historię tej niespotykanej w dziejach świata, samoorganizującej się siły społecznej jaką była „S”.
Dziennikarze Radia Gdańsk w czerwcu i lipcu realizują notacje upamiętniające 40. rocznicę strajków z sierpnia 1980. W notacjach audio i wideo znajdą się wspomnienia 50 bohaterów, które złożą się na dzieło pt. „Wielka Solidarność”. Projekt zakłada rejestrację co najmniej 100 godz. relacji świadków oraz uczestników strajków odbywających się w Trójmieście i na Pomorzu w 1980 r., ale także w innych częściach kraju.
Na podstawie nagrań powstaną także okolicznościowe audycje historyczne, które mają przybliżyć wydarzenia z tego okresu. Wyemitowane zostaną w lipcu oraz sierpniu na antenie Radia Gdańsk, a część materiałów ukaże się na płycie DVD pt. „#Pamięć. Sierpień 1980”. Notacje zostaną również wykorzystane przez Instytut Pamięci Narodowej do celów edukacyjnych, naukowych i popularyzatorskich.
– Istotą projektu jest zwrócenie uwagi na solidaryzm społeczny, który w rekordowo krótkim czasie (do 10 listopada 1980 r. – rejestracja NSZZ „Solidarność”), przeobraził komitety strajkowe w założycielskie i zdecydował o strukturze Solidarności jako jednego, ogólnokrajowego związku o strukturze regionalnej. Organizacje związkowe powstały wówczas we wszystkich przedsiębiorstwach i instytucjach, licząc niemal 10 mln członków. Do powołania ogniw związku nie dopuszczono jedynie w Ludowym Wojsku Polskim i Milicji Obywatelskiej – mówi jeden z inicjatorów akcji Adam Chmielecki, prezes Zarządu Radia Gdańsk.
– „Nie mam teraz czasu dla ciebie, nie widziała cię długo matka. Jeszcze trochę poczekaj, dorośnij, powiemy ci o tych wypadkach”, śpiewał Maciej Pietrzyk w słynnej „Piosence dla córki”. W poruszający sposób oddał nastrój dni pełnych nadziei, Wielkiego Strajku 1980 roku. Zrodzona wtedy „Solidarność” przyniosła po latach niepodległą Polskę – stwierdza prezes IPN dr Jarosław Szarek.
– Córki słuchające tej pieśni przed 40 laty mają już dorosłe dzieci, a niekiedy wnuki. Dzisiaj to im trzeba opowiadać o tych, którzy wtedy „solidarnie walczyli o dzisiaj i o jutro, także dla ciebie”. Najlepiej uczynią to uczestnicy tego niezwykłego czasu narodzin wolnej Polski latem 1980 roku. Dlatego Radio Gdańsk wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej przygotowało ten projekt – przekonuje.
– Radio Gdańsk ma warunki, aby w pełni profesjonalnie i bezpiecznie, mimo pandemii, zrealizować takie nagrania, które później będą służyły naszym słuchaczom, ale także naszym partnerom z IPN dla celów edukacyjnych, naukowych i popularyzatorskich. Notacje to element tzw. historii mówionej, która zdobywa coraz więcej zwolenników. Zwłaszcza do młodego pokolenia lepiej przemawiają konkretne przykłady wspomnień bohaterów z pokolenia ich ojców lub dziadków niż suche liczy i daty. Natomiast sam fakt podjęcia tematu jest bezdyskusyjny – podkreśla Adam Chmielecki.
– Pokojowe protesty w sierpniu 1980 roku, szybka samoorganizacja polskiego społeczeństwa w wielki związek zawodowy i ruch społeczny w warunkach państwa funkcjonującego w bloku sowieckim, gdy w Polsce stacjonowały tysiące rosyjskich żołnierzy, później działalność „Solidarności”. Wszystko to stanowi jeden z największych sukcesów Polski w XX wieku, a jednocześnie przykład działania, które do dziś może inspirować – dodaje.
Do udziału w nagraniach zostali zaproszeni twórcy „Solidarności” z Komisji Krajowej, z regionów, licznych komisji zakładowych, oraz ówcześni uczniowie, studenci, uczestnicy Duszpasterstw Akademickich i innych struktur opozycyjnych, w tym wydawcy, drukarze i czytelnicy „drugiego” obiegu. Do tej pory swoimi wspomnieniami podzielili się m.in. Andrzej Kołodziej, sygnatariusz Porozumień Sierpniowych i wiceprzewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, Stanisław Fudakowski, w 1981 roku przewodniczący komitetu strajkowego w Stoczni Gdańskiej, Karol Krementowski przewodniczący Komitetu Założycielskiego w Unimorze, Tomasz Moszczak, który w 1981 r. był wiceprzewodniczącym komitetu strajkowego w stoczni Gdańskiej, a także Edward Müller, Magdalena i Marek Czachorowie, Teresa Gosk, Kazimierz Iwaszko, Edward Fortuna, Roman Zwiercan, Krystyna Olszewska, Cezary Godziuk. Efekty do wysłuchania na antenie Radia Gdańsk w już lipcu i sierpniu.
– IPN od początku swojej działalności zajmuje się notacjami, czyli zapisywaniem tego, co świadkowie historii pamiętają. To jest bardzo ważne. II wojna światowa, powstanie warszawskie, Żołnierze Wyklęci, możemy wymieniać kolejne wydarzenia, których świadkowie wciąż żyją. To są niezwykłe postacie, ale jednocześnie takie zwykłe osoby, których nazwisk nie kojarzymy z tą wielką historią. Jednak tak wiele ciekawego mają do powiedzenia, że to jest absolutnie bezcenne. Zresztą w ten sposób zachowujemy pamięć tych ludzi dla potomnych, badaczy, także dla tych, którzy będą się zajmować tą tematyką w przyszłości. Ale też chodzi o to, żeby odtworzyć tamtą rzeczywistość – komentował na antenie Radia Gdańsk dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz.
Szczegółowe informacje tutaj.