E-Księgarnia-
Widok na zrujnowane Długie Pobrzeże w 1945 r. W tle kościół Mariacki. Fot. Archiwum IPN -
30 marca br. w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku odbyło się spotkanie pt.: „Gdańsk – marzec 1945. Koniec/początek miasta”. Spotkanie otworzył dr Karol Nawrocki, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku. Wstęp historyczny poświęcony 70. rocznicy zdobycia Gdańska przez Armię Czerwoną wygłosił pracownik pionu naukowego IPN w Gdańsku, prof. UG Grzegorz Berendt. Następnie fragmenty czternastu publikacji historycznych poświęconych wydarzeniu (m.in. książki Macieja Żakiewicza Gdańsk 1945. Kronika wojennej burzy) zaprezentował w formie artystycznej Zbigniew Jankowski, aktor Teatru Miejskiego w Gdyni. Recytacji towarzyszyły historyczne zdjęcia i filmy zniszczonego miasta.
W spotkaniu wzięło udział ok. 60 osób. Po wydarzeniu wielu ze zgromadzonych gości zdecydowało się podzielić wspomnieniami z powojennej historii miasta.
Organizatorem spotkania był Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku.
***
W ostatniej dekadzie marca 1945 r. oddziały Armii Czerwonej i niewielkie siły „ludowego” Wojska Polskiego przystąpiły do szturmu na Gdańsk, już wcześniej wielokrotnie bombardowany przez alianckie lotnictwo. Niemieckie siły zbrojne zażarcie broniły niemal każdej ulicy i każdego domu w mieście traktowanym przez nie jako integralna część Rzeszy Niemieckiej. Gwałtowność walk doprowadziła do wielu tysięcy ofiar śmiertelnych, niemal całkowitego unicestwienia Śródmieścia i poważnych strat materialnych w innych dzielnicach. Koniec walk w mieście nie oznaczał, że ludność mogła się czuć bezpieczna. Nie tylko dominujący liczebnie Niemcy, lecz również nieliczni pozostawieni na miejscu Polacy w następnych dniach padali ofiarą przemocy ze strony sowieckich żołnierzy. Wszyscy mieszkańcy zapłacili straszliwą cenę za poparcie udzielone przez dziesiątki tysięcy gdańszczan Adolfowi Hitlerowi.
Jednocześnie na zgliszczach zaczęło kiełkować polskie życie, które rozwijało się tak błyskawicznie, że już po roku Gdańsk nie tylko był częścią państwa polskiego, lecz także po raz pierwszy w swoich dziejach stał się bezdyskusyjnie miastem polskim w wymiarze narodowym i kulturowym.