Nawigacja

Konferencje naukowe

Informacja

Strona posiada nowszą wersję

Kliknij tutaj, aby przejść dalej

Międzynarodowa konferencja naukowa „Dąbrowszczacy w trzech odsłonach: wojna domowa, II wojna światowa, PRL” – Gdańsk, 26–28 czerwca 2018

Zapraszamy do udziału w trzydniowej Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Dąbrowszczacy w trzech odsłonach: wojna domowa, II wojna światowa, PRL”, która odbędzie się w dniach 26, 27 i 28 czerwca br. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Weźmie w niej udział ponad trzydziestu pracowników naukowych, w tym z Hiszpanii i Rosji.

Zapewniamy Was, Obywatelu Prezydencie, że Dąbrowszczacy,
którzy byli wczoraj pierwszym zbrojnym oddziałem
Polski Ludowej w walce z faszyzmem, dziś ze wszystkich sił
starają się być świadomymi obywatelami Polski Ludowej,
gotowymi na najwyższe ofiary w obronie Polski i Demokracji.

– List II Zjazdu Dąbrowszczaków
do Bolesława Bieruta 1947 r.

Kim byli Dąbrowszczacy? Pytanie to w kontekście ustawy dekomunizacyjnej wydaje się bardzo zasadne. Zapraszamy do dyskusji nad tym zagadnieniem. Chcemy pokazać wojnę domową w Hiszpanii w szerokim kontekście, nie uciekając od tematów trudnych, skupiając się jednak przede wszystkim na udziale w niej Polaków. Chcemy porozmawiać o tym, jak przebiegało werbowanie do Brygad Międzynarodowych, jaki wpływ miała na to komunistyczna propaganda oraz o tym, skąd wywodzili się polscy ochotnicy.

Historia dąbrowszczaków to jednak nie tylko lata 1936–1939 – ich dalsze losy także są niezwykle ważne. W czasie konferencji zostaną zaprezentowane kwestie związane z internowaniem byłych ochotników we Francji, ich udziałem w II wojnie światowej, a także ich wkładem w budowę nowej, komunistycznej rzeczywistości powojennej Polski. Wokół tych i wielu innych zagadnień przez lata narosło sporo mitów, niejasności i przemilczeń. Zapraszamy wszystkich chętnych do udziału w obradach oraz dyskusji.

Relacja na żywo dostępna jest kanale IPNtv Konferencje

 

PROGRAM KONFERENCJI 

26 VI 2018

Otwarcie konferencji, powitanie zgromadzonych gości – przedstawiciele Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku oraz Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku  [9.00–9.30]  

I. Wojna domowa w Hiszpanii – aspekty międzynarodowe

  1. dr Pablo de la Fuente de Pablo (Katolicki Uniwersytet Lubelski) – Droga do wojny. II republika hiszpańska 1931-1936 [referat w języku angielskim] (9.30–9.50)
  2. prof. Adam Wielomski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) – Heterogeniczność obozu narodowego (9.50–10.10)
  3. dr hab. Tadeusz Miłkowski (Uniwersytet Warszawski) - Frankistowskie prześladowanie kleru i polityków katolickich podczas wojny domowej i bezpośrednio po niej na tle prześladowań religijnych tego okresu (10.10–10.30)
  4. dr Bartosz Kaczorowski (Uniwersytet Łódzki) – "Przyjazna, ale podejrzliwa". Portugalia Antónia de Oliveiry Salazara wobec Hiszpanii narodowej w latach 1936-1939 (10.30–10.50)

10.50–11.30 – dyskusja

11.30–12.00 – przerwa kawowa

II. Organizacja Brygad Międzynarodowych cz.1

  1. dr Mariusz Krzysztofiński (OBBH IPN Rzeszów) – Front ludowy jako nowa metoda działania Kominternu (12.00–12.20)
  2. dr hab. Paweł Skibiński (Uniwersytet Warszawski) – Brygady Międzynarodowe i ich znaczenie na tle hiszpańskiej wojny domowej (12.20–12.40)
  3. Mikołaj Kwiatkowski (Uniwersytet Warszawski/Archiwum Archidiecezji Warszawskiej) – Prozopografia środowiska dąbrowszczaków w świetle akt AAN (12.40–13.00)

13.00–13.30 – dyskusja

13.30 – 14.30 – przerwa obiadowa

III. Organizacja Brygad Międzynarodowych cz. 2

  1. dr Paweł Libera (BBH IPN) – Funkcjonariusze Komunistycznej Partii Polski w Hiszpanii (14.30–14.50)
  2.  Anna Kanarska (Instytut Słowianoznawstwa Rosyjskiej Akademii Nauk) – Sytuacja w międzynarodowych oddziałach armii republikańskiej w świetle doniesień kierowanych do Moskwy przez polskich interbrygadzistów [referat w języku rosyjskim] (14.50–15.10)
  3.  Magdalena Gibiec (Uniwersytet Wrocławski) – Ukraińscy ochotnicy w szeregach dąbrowszczaków – Kompania im. Tarasa Szewczenki w świetle dotychczasowych badań (15.10–15.30)
  4.  dr hab. Dariusz Jeziorny (Uniwersytet Łódzki) – Hiszpańska wojna domowa widziana oczami brytyjskich ochotników (1936-1939) (15.30-15.50)

15.50–16.10 – dyskusja

16.10–16.30 – przerwa kawowa

IV. Wojna domowa w Hiszpanii w prasie i publicystyce  

  1. Dawid Zagził (Delegatura IPN Olsztyn) – Polskojęzyczna prasa Brygad Międzynarodowych. Wybrane aspekty (16.30–16.50)
  2. dr hab. Grzegorz Berendt (Muzeum II Wojny Światowej/Uniwersytet Gdański) – Żydowscy narodowcy o rodakach w brygadach międzynarodowych na łamach pisma >Hajnt< (1936-1939) (16.50–17.10)
  3. dr hab. Karol Sacewicz (Delegatura IPN Olsztyn) – Wojna  domowa w Hiszpanii i działalność Brygad Międzynarodowych w świetle publicystyki antykomunistycznej w II RP (17.10–17.30)
  4. dr Maciej Korkuć (OBUWiM IPN Kraków) – Oblicze polityczne XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego w świetle pisma "Dąbrowszczak" (17.30–17.50)

17.50–18.30 – dyskusja i zamknięcie pierwszego dnia konferencji

 

27 VI 2018

V. II Rzeczpospolita a wojna domowa w Hiszpanii

  1. dr Jan Stanisław Ciechanowski (Wydział Artes Liberales Uniwersytet Warszawski) – Władze Rzeczypospolitej Polskiej wobec hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939) i udziału w niej »dąbrowszczaków« (9.00–9.20)
  2. dr hab. Robert Majzner (Akademia Jana Długosza w Częstochowie) – Wojna domowa w Hiszpanii a bezpieczeństwo Rzeczypospolitej w analizach Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego (9.20–9.40)
  3. Wojciech Grott (Muzeum II Wojny Światowej) – Obraz hiszpańskiej wojny domowej w przedwojennej prasie pomorskiej (9.40–10.00)
  4. Maciej Żuczkowski (BBH IPN) – Polska Partia Socjalistyczna a wojna domowa w Hiszpanii (10.00–10.20)

10.20–11.00 dyskusja

11.00-11.30 – przerwa kawowa

VI. Polscy ochotnicy po zakończeniu wojny domowej

  1. dr Carles Braso Broggi (Otwarty Uniwersytet Katalonii), dr Olga Glondys (Uniwersytet Autonomiczny w Barcelonie) – Polscy interbrygadziści i koniec wojny domowej w Hiszpanii w świetle relacji dr. Samuela Flato [referat w języku angielskim] (11.30–11.50)
  2. dr Aneta Nisiobęcka (Archiwum IPN) – Francja wobec problemu uchodźców hiszpańskich w latach 1938 – 1940 r. (referat na podstawie materiałów z archiwów departamentalnych Francji) (11.50–12.10)
  3. dr hab. Janusz Wróbel (OBBH IPN Łódź) – Dąbrowszczacy w Chinach 1939-1945 (12.10–12.30)
  4. prof. Mikołaj Iwanow (Uniwersytet Opolski) – Bolesław Mołojec – zaufany człowiek Stalina? (12.30–12.50)

12.50–13.30 – dyskusja

13.30 – 14.30 – przerwa obiadowa

VII. Dąbrowszczacy w Polsce Ludowej.

Cz. 1. W służbie partii i bezpieki

  1. dr hab. Mirosław Szumiło (BBH IPN/Uniwersytet im. Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie) – Dąbrowszczacy w elicie PPR i PZPR (14.30–14.50)
  2. dr Daniel Czerwiński (OBBH IPN Gdańsk) – Dąbrowszczacy w aparacie bezpieczeństwa Polski Ludowej. Próba wstępnego ujęcia zjawiska (14.50–15.10)
  3. prof. Mirosław Golon (IPN Gdańsk/Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) – Henryk Toruńczyk (1906-1966): komunista, dąbrowszczak, funkcjonariusz. Zarys biografii z lat 1944–1950. W komunistycznych organach bezpieczeństwa, w partii i administracji Polski Ludowej (15.10–15.30)
  4.  dr Witold Bagieński (Archiwum IPN) – Wacław Komar - jeden z liderów środowiska dąbrowszczaków (15.30–15.50)

15.50–16.20 – dyskusja

16.20 – 17.00 – przerwa kawowa

VIII. Panel dyskusyjny „Miejsce dąbrowszczaków w historii Polski” (17.00–19.00)

- prowadzenie: prof. Mirosław Golon

- udział: dr Jan S. Ciechanowski, dr Maciej Korkuć

 

28 VI 2018

IX. Dąbrowszczacy w Polsce Ludowej

Cz. 2 Studia przypadku

  1. Paweł Sztama (BBH IPN/Uniwersytet im. Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie) – Dąbrowszczak w Głównym Zarządzie Informacji Wojska Polskiego – płk Jan Rutkowski  (9.00–9.20)
  2. Grzegorz Wołk (BBH IPN) – „Dobry” komunista wart upamiętnienia? Przypadek Mieczysława Broniatowskiego (9.20–9.40)
  3. Bartosz Kapuściak (OBBH IPN Katowice) – Michał Bron – oficer wywiadu wojskowego rozpracowywany przez kontrwywiad Sił Zbrojnych PRL (9.40–10.00)
  4. dr hab. Jacek Romanek (OBBH IPN Lublin) – Bolesław Maślankiewicz i Ignacy Borkowski – dwaj komendanci wojewódzcy MO w Lublinie o „dąbrowszczackich korzeniach” (10.00–10.20)
  5. dr Robert Spałek (OBBH IPN Warszawa) – Kilanowicz-Korczyński-Komar – więźniowie Bieruta (10.20–10.40)

10.40–11.00 dyskusja

11.00–11.30 – przerwa

X. Dąbrowszczacy w historiografii, literaturze i muzeum

  1. dr hab. Monika Bednarczuk (Uniwersytet w Bochum) – Pisanie siebie, pisanie Hiszpanii: O potędze ideologii i potrzebie identyfikacji grupowej w poezji i wspomnieniach interbrygadzistów (11.30–11.50)
  2. Marcin Kłodziński (Muzeum II Wojny Światowej) – Legenda osierocona. Początki tworzenia mitu dąbrowszczaków w tzw. Polsce Ludowej (11.50–12.10)
  3. dr hab. Tadeusz Rutkowski (Uniwersytet Warszawski) – Dąbrowszczacy w historiografii PRL (12.10–12.30)
  4. dr Daniel Koreś (Archiwum Wojskowe w Oleśnicy/OBEN IPN Wrocław) –  Dąbrowszczacy i wojna domowa w Hiszpanii z perspektywy publikacji Lecha Wyszczelskiego (12.30–12.50)
  5. dr Marek Szymaniak (Muzeum II Wojny Światowej) – Obraz wojny domowej w Hiszpanii na wystawie głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (12.50–13.10)

13.10–13.30 dyskusja i zamknięcie konferencji

13.30 – obiad


Data: 26, 27, 28 czerwca 2018
Miejsce: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Sala Konferencyjna / Poziom -3

Organizatorzy: Muzeum II Wojny Światowej, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku

Patroni medialni: TVP3 Gdańsk, Radio Gdańsk, Polska Zbrojna, Polska Zbrojna Historia, Historia Do Rzeczy, Gość Gdański, Gdańsk Strefa Prestiżu

Wstęp wolny.

Podczas wydarzenia będą wykonywane zdjęcia oraz filmy, które mogą być wykorzystane na: gdansk.ipn.gov.pltwitter.com/IPNGdansk oraz www.facebook.com/IPN.Gdansk, www.youtube.com/user/IPNtvPL.

do góry