Nawigacja

Archiwalia - Gdańsk

Kolekcje działaczy opozycji

Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 r. i rozwiązaniu NSZZ „Solidarność” jej działacze zeszli do podziemia. W warunkach konspiracji podjęli na nowo działalność wydawniczą, redagując, drukując i kolportując tzw. wydawnictwa drugiego obiegu. Były one tworzone najczęściej techniką sitodruku bądź offsetu. Oprócz biuletynów, broszur i skryptów podziemne struktury NSZZ „Solidarność” i innych organizacji opozycyjnych (m.in. Solidarność Walcząca, Federacja Młodzieży Walczącej, Konfederacja Polski Niepodległej, Polska Partia Niepodległościowa, Ruch „Wolność i Pokój”, Ruch Społeczeństwa Alternatywnego) nagrywały również kasety magnetofonowe z audycjami dziennikarzy, którym władze odmówiły wykonywania zawodu, z własnymi serwisami radiowymi, a nawet próbowały emitować sygnały telewizyjne.

W Oddziałowym Archiwum IPN w Gdańsku znajdują się tego typu materiały podarowane przez p. Romana Jankowskiego, współpracownika TKZ w Gdyńskiej Stoczni Remontowej „Nauta” członka Solidarności Walczącej, współorganizatora Radia „S”, współzałożyciela podziemnej drukarni, kolportera i drukarza podziemnych wydawnictw. Na jego zbiór składają się m.in. znaczki pocztowe sygnowane przez „Solidarność”, ulotki, biuletyny, broszury, plakaty, transparenty (m.in. wykonany w 1985 r. żądający uwolnienia współpracującego z „Solidarnością” kapitana SB Adama Hodysza; wykonany w 1987 r. w związku z wizytą papieża Jana Pawła II w Gdańsku), blaszane matryce offsetowe, fotografie przedstawiające strajki i demonstracje w latach osiemdziesiątych, kasety magnetofonowe z nagraniami strajku studenckiego na Uniwersytecie Gdańskim w 1988 r. (IPN Gd 649).

Zbiór ten uzupełnia dar Mieczysława Cholewy, autora muzyki do „Ballady o Janku Wiśniewskim”, który zawiera kasety z nagraniami posiedzenia Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w dniach 11-12 grudnia 1981 r., „Gazety dźwiękowe” Stefana Bratkowskiego oraz „Dzwonek Niedzielny” z lat 1987-1988 (IPN Gd 749).

do góry