Instytut Pamięci Narodowej 40 lat temu, 8 września 1981 r., na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, zostało uchwalone „Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej” - Zajrzyj do archiwum! -

Jego pomysłodawcą był Henryk Siciński, chirurg z Ostrowa Wielkopolskiego, członek Zarządu Regionu Wielkopolska Południowa. Po ostatecznej redakcji dokonanej przez Jana Lityńskiego i Bogusława Śliwę, projekt Posłania został przekazany do Komisji Uchwał i Wniosków. Odczytane przez przewodniczącego Komisji Tadeusza Matuszczyka wywołało powszechny entuzjazm delegatów i, wbrew przyjętym na Zjeździe procedurom, poddane natychmiast pod głosowanie, w którym przeszło zdecydowaną większością głosów.

Posłanie wzbudziło mieszane uczucia nawet wśród uczestników Zjazdu – od entuzjazmu, po uznanie go za polityczny błąd. 10 września na posiedzeniu Biura Politycznego KC Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego sekretarz generalny Leonid Breżniew uznał je za dokument prowokacyjny i niebezpieczny, mówiąc następnego dnia do I sekretarza KC PZPR Stanisława Kani: „Dokument ten zawiera niewiele słów, ale wszystkie one mają ten sam cel. Jego autorzy chcieliby wywołać niepokoje w krajach socjalistycznych, pobudzić grupki różnego rodzaju odszczepieńców”. W następnych dniach w krajach „demokracji ludowej” były organizowane „spontaniczne” wiece potępiające Posłanie.

W zasobie Oddziałowego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej znajdują się materiały dotyczące Posłania do ludzi pracy Europy Wschodniej. W wytworzonych przez Służbę Bezpieczeństwa dokumentach do sprawy obiektowej kryptonim „Sejmik” można znaleźć sprawozdania i meldunki oraz doniesienia tajnych współpracowników odnoszące się do uchwalenia Posłania. W darach od osób prywatnych znajdują się również materiały dotyczące Posłania. Jego treść została zamieszczona m.in. w „Głosie Wolnym” – gazecie wydawanej podczas Zjazdu, oraz w jego anglojęzycznej wersji „Congress Post”, którego egzemplarze zostały nam podarowane m.in. przez Janusza Tołłoczkę. Fakt uchwalenia posłania i jego treść zostały także odnotowane w publikacji Biura Informacji Prasowej KKP NSZZ "Solidarność" (BIPS) pt. „I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność". Serwis Informacyjny. I tura 5-10.IX.1981”, będącym darem Janusza Tołłoczki i Edwarda Müllera. Natomiast w kolekcji przekazanej przez Piotra Płuszewskiego znajduje się ciekawy dokument związany z Posłaniem, a także ze słowami Breżniewa o „grupkach różnego rodzaju odszczepieńców”; jest to Posłanie Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych w ZSRR do I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”.