Zorganizowane przez IPN Gdańsk obchody 97. rocznicy powstania Klubu Sportowego Gedania 16 września rozpoczęły się od uroczystego złożenia kwiatów pod pomnikiem KS Gedania (ul. Kościuszki 49 w Gdańsku).
W obchodach uczestniczyła młodzież ze Szkoły Mistrzostwa Sportowego Gedania 1922 oraz Szkoły Muzycznej z Gdańska, a także członkowie Klubu Sportowego Gedania 1922. Nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych i państwowych oraz działaczy społecznych na rzecz Gedanii.
Licznie zebranych gości przywitała Katarzyna Lisiecka, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Gdańsku. Następnie głos zabrał prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.
– Wśród Gedanistów byli lekarze, nauczyciele, kolejarze, pocztowcy, urzędnicy. Przedstawiciele właściwie wszystkich zawodów. Łączyła ich miłość do Polski i miłość do sportu. Za swój patriotyzm zapłacili najwyższą cenę. Największa grupa Gedanistów została zamordowana w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof.
– Czcimy dzisiaj członków wyjątkowego klubu sportowego. Klubu, który przed wojną znaczył Polska. To właśnie tutaj skupiał się cały polski żywioł w Wolnym Mieście Gdańsku – zwrócił się do młodych ludzi dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
– Cieszę się z dzisiejszej, tak licznej obecności młodzieży. To ważne, by pamięć o Gedanistach, o tych pięknych polskich biografiach, przetrwała i zakorzeniła się w świadomości kolejnych pokoleń Polaków – mówił Kacper Płażyński.
Następnie uczestnicy obchodów przeszli w uroczystym pochodzie na Cmentarz Ofiar Hitleryzmu, gdzie nastąpiło zapalenie zniczy na grobach Gedanistów. Modlitwę w intencji zamordowanych odmówił ks. Zbigniew Cichon, proboszcz parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika.
Głos zabrał dyrektor IPN Gdańsk.
– Dla Gdańska ranga Cmentarza Ofiar Hitleryzmu na Zaspie i bardzo związanego z nim pobliskiego pomnika na boisku Gedanii, jest niezwykle ważna. Obok Westerplatte i Poczty Polskiej to najważniejsze dla strasznego czasu II wojny światowej miejsce pamięci o Polakach, którzy za swoją polskość zapłacili najwyższą cenę.
Na cmentarzu na Zaspie zostało pochowanych co najmniej czterdziestu Gedanistów. Dwudziestu z nich zostało zamordowanych w KL Stutthof w masowych egzekucjach Polaków szczególnie zasłużonych w krzewieniu polskości w Wolnym Mieście Gdańsku (w dniach 11 stycznia i 22 marca 1940 r.). Kolejne pięć osób to zamordowani kolejarze z Szymankowa, a czterech brało udział w obronie Poczty Polskiej w Gdańsku. Jedenastu wśród pomordowanych spoczywa w Alei Wybitnych Polaków.
Z okazji obchodów Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Gdańsku przygotowało folder z biogramami 40 Gedanistów upamiętnionych symbolicznie na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na Zaspie, który został rozdany uczestnikom uroczystości. Zachęcamy do zapoznania się z tymi niezwykłymi biografiami.
Obchody 97. rocznicy powstania Klubu Sportowego Gedania mijają dokładnie 15 września.