E-Księgarnia
Operacja antypolska NKWD była jedną ze zbrodniczych akcji przeprowadzonych w ZSRS według kryteriów narodowościowych w okresie Wielkiego Terroru lat 30. Represjami objęto Polaków mieszkających w Związku Sowieckim.
Operacja rozpoczęta została rozkazem nr 00485 Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa z 11 sierpnia 1937 r. Zaplanowana została na 3 miesiące, jednak masowe represje wymierzone w „polskich szpiegów” trwały niemal do końca 1938 r.
Wciąż nie znamy ostatecznej liczby ofiar. Szacuje się, że represje objęły co najmniej 139 835 osób, z czego zamordowano nie mniej niż 111 091 osób (najczęściej strzałem w tył głowy), a kolejne 28 744 osoby skazano, m.in. na pobyt w łagrze. Działaniom tym towarzyszyły masowe deportacje rodzin ofiar.
IPN Oddział w Gdańsku postanowił uczcić ofiary operacji antypolskiej NKWD organizując następujące wydarzenia:
1) 8 sierpnia w siedzibie Stowarzyszenia Odnowy Chrześcijańskiej „Pamięć i Tożsamość” w Działdowie (Plac Biedrawy 1) Artur Chomicz z IPN Gdańsk wygłosił prelekcję pt. „Operacja (anty)polska NWKD 1937-1938. Zapomniane ludobójstwo Stalina”.
– Jak obliczył Nikołaj Iwanow, w okresie Wielkiego Terroru i będącej jego częścią operacji antypolskiej NKWD, Polacy stawali przed plutonami egzekucyjnymi 36 razy częściej niż obywatele ZSRS innych narodowości – mówił historyk.
Po prelekcji odbył się pokaz filmu „Ojcu”. To historia Kresowianina Adama Bandrowskiego, nauczyciela z Winnicy, widziana oczyma jego trzyletniej córki Aliny. Bandrowski był jedną z ponad 100 tys. ofiar ludobójczej „operacji polskiej” NKWD 1937–1938.
Organizatorem spotkania było Stowarzyszenie Odnowy Chrześcijańskiej „Pamięć i Tożsamość” w Działdowie.
2) 11-31 sierpnia zapraszamy wszystkich do obejrzenia wystawy „Ofiary zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937-1938” w Nakle nad Notecią. Ekspozycja będzie prezentowana na Starym Rynku. Wernisaż został przygotowany przy współpracy Delegatury IPN w Bydgoszczy oraz Muzeum Ziemi Krajeńskiej.
3) Jan Hlebowicz z IPN Gdańsk 11 sierpnia złożył kwiaty u stóp nowo odsłoniętego pomnika „Ofiarom »operacji polskiej« NKWD 1937-1938” na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku. Uroczystości towarzyszyła modlitwa w intencji wszystkich Polaków wymordowanych na terenie Związku Sowieckiego na mocy rozkazu operacyjnego nr 00485 szefa NKWD Nikołaja Jeżowa z 11 sierpnia 1937 roku.