Obchody odbyły się przy Skwerze Ofiar Sprawy Elbląskiej w rocznicę pożaru hali nr 20 Zakładów Mechanicznych Zamech w Elblągu, która spłonęła w nocy 16 na 17 lipca 1949 r.
O spowodowanie pożaru oraz zorganizowane „siatki szpiegowskiej” oskarżono grupę reemigrantów z Francji. Aresztowania pod nieprawdziwym zarzutem sabotażu i działania na rzecz obcego wywiadu objęły łącznie ponad 200 osób, w rzeczywistości niezwiązanych w żaden z sposób ze zniszczoną halą.
Po brutalnym śledztwie i sfingowanym procesie zapadły surowe wyroki. W głównym, który odbył się w dniach 18–22 lutego 1952 r. w Gdańsku, oskarżono dziewięć osób. Sprawie przewodniczył sędzia z Warszawy – Jan Widaj. Trzy osoby (Jean Bastard, Andrzej Skrzesiński i Alojzy Janasiewicz) skazano na karę śmierci. Pozostali otrzymali długoletnie wyroki (najniższy – 11 lat).