Obchody w Sanktuarium Chrystusa Miłosiernego w Zielonce Pasłęckiej rozpoczęły się od uroczystej Mszy św. pod przewodnictwem biskupa elbląskiego Jacka Jezierskiego. – To święto rangi państwowej zostało ustanowiono dla uczczenia mieszkańców polskiej wsi za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej. Mieszkańcy wsi udzielali pomocy uciekinierom, osobom ukrywającym się, wysiedlonym, walczącym w oddziałach partyzanckich – mówił.
– Wieś Polska z racji udzielanej pomocy ponosiła konsekwencje. Mieszkańcy naszych wiosek za swoją postawę i działalność byli rozstrzeliwani, pozbawiani dobytku, trafiali do sowieckich łagrów, niemieckich obozów koncentracyjnych oraz na roboty przymusowe – dodał.
Biskup w homilii nawiązał również do historii miejscowości. W 1945 roku między czerwcem a sierpniem do Zielonki Pasłęckiej przybyli Polacy Wołynia – wśród nich bezpośredni świadkowie Zbrodni Wołyńskiej. Przesiedleńcy przybyli wraz z uratowanymi krzyżami i obrazami. Wiele z nich wciąż znajduje się w sanktuarium.
– Początkowo Polacy z Wołynia nadali miejscowości nazwę Wołyniec. Przynieśli ze sobą nie tylko zwyczaje, pieśni, pamiątki religijne, ale przede wszystkim ból i traumę wynikającą z wojennych przeżyć oraz okoliczności, które zmusiły ich do pozostawienia małej ojczyzny i rodzinnych stron.
– W trakcie tzw. Krwawej Niedzieli nacjonaliści ukraińscy zniszczyli 99 miejscowości, przede wszystkim wsi zamieszkałych przez Polaków – zakończył.
Druga część uroczystości odbyła się przed pomnikiem Pamięci Poległych na Frontach II Wojny Światowej oraz w Partyzantce i Placówkach Samoobrony na Wołyniu. Po odegraniu hymnu państwowego głos zabrali przedstawiciele władz państwowych i samorządowych.
Następnie goście honorowi złożyli kwiaty pod pomnikiem. IPN Oddział w Gdańsku reprezentowała delegacja pracowników na czele z naczelnikiem OBUWiM IPN w Gdańsku Katarzyną Lisiecką.
Uroczystościom towarzyszyło odsłonięcie tablicy edukacyjnej „Genocidium Atrox” informującej o ludobójstwie na ziemiach południowo-wschodnich II RP. Tablica przygotowana została przez OBUWiM IPN Oddział w Gdańsku z okazji 75. rocznicy Krwawej Niedzieli na Wołyniu. Dostępna jest w czterech wersjach językowych tutaj: https://gdansk.ipn.gov.pl/pl2/aktualnosci/54637,Tablica-Ludobojstwo-na-ziemiach-poludniowo-wschodnich-II-Rzeczypospolitej.html.
Obchody z udziałem przedstawicieli IPN Oddział w Gdańsku zostały zorganizowane m.in. przez Sławomira Sadowskiego, wicewojewodę warmińsko-mazurskiego oraz ks. dr. Karola Witolda Dąbrowskiego, proboszcza parafii i kustosza Sanktuarium Chrystusa Miłosiernego w Zielonce Pasłęckiej.
12 lipca 1943 r. niemieccy okupanci rozpoczęli pacyfikację wsi Michniów w woj. świętokrzyskim. Mieszkańcy tej miejscowości za pomoc niesioną partyzantom zostali w ciągu dwóch dni w okrutny sposób wymordowani, a miejscowość została spalona. Datę tych wydarzeń uznano za symboliczny dzień pamięci mieszkańców polskich wsi.
13 października 2017 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę, która ustanowiła nowe święto państwowe – Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. Święto jest obchodzone 12 lipca.
Więcej na ten temat tutaj: https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/55117,Dzien-Walki-i-Meczenstwa-Wsi-Polskiej-12-lipca-2018.html.
Polecamy także portal edukacyjny Martyrologia Wsi Polskich (martyrologiawsipolskich.pl) przygotowany przez IPN i Muzeum Wsi Kieleckiej.