Oddział gdański reprezentował dyrektor, prof. Mirosław Golon. Dominująca część referatów przedstawiała ogromny wkład Kościoła katolickiego w proces odzyskiwania Niepodległości i w działania zmierzające do jej utrzymania. Szczególnie mocno wskazano jak wielkie było poświęcenie polskiego duchowieństwa dla Polski i gotowość do poświęcenia dla Ojczyzny nawet własnego życia. Szczególnie warto podkreślić referat Aleksandry Pietrowicz z Oddziału IPN Poznań, poświęcony sylwetce jednego z Wielkopolskich Ojców Niepodległości, pochodzącym z podbydgoskiego Żołędowa księdzu infułacie Józefie Prądzyńskim, który zasłynął aktywnością patriotyczną jeszcze podczas nauki w gimnazjum w Chełmie na przełomie stuleci, za co był represjonowany przez pruskiego zaborcę. Ogromne zasługi miał także w okresie odzyskiwania Niepodległości m.in. jako jeden z najważniejszych kapelanów wojskowych Powstania Wielkopolskiego.
PROGRAM KONFERENCJI:
22 maja
godz. 12.00
- otwarcie konferencji – dr hab. Piotr Kardela, dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku
- wykład inaugurujący – prof. dr hab. Wiesław Jan Wysocki, Religijność Marszałka Józefa Piłsudskiego
I sesja – godz. 12.30–13.30
- dr hab. Agata Mirek (KUL) – Honorat Koźmiński OFM Cap – architekt niepodległej Polski
- prof. dr hab. Jolanta M. Marszalska (UKSW) – Rok 1918 w Berdyczowie w świetle relacji karmelity bosego o. Bertolda od Najświętszego Serca Jezusa (Jana Kozłowskiego)
- ks. prof. Waldemar Graczyk (UKSW) – Listopadowe dni 1918 roku w Płocku w świetle Pamiętnika Płocczanki – Marii Macieszyny
- Marcin Wozikowski (doktorant UKW w Bydgoszczy) – Księża – Filomaci Pomorscy dla niepodległości. Wybrane biografie wychowanków Królewskiego Gimnazjum Katolickiego w Chojnicach
godz. 13.30 – dyskusja
II sesja – godz. 14.00–15.00
- Łukasz Faszcza (IPN Białystok) – Duchowni katoliccy Suwalszczyzny wobec niepodległości państwa polskiego 1918–1921
- Andrzej Albiniak (badacz niezależny) – „Górny Śląsk za wszelką cenę musi być nasz!” Działalność błogosławionego księdza Stefana Grelewskiego na rzecz przywrócenia Górnego Śląska Polsce
- dr Diana Maksimiuk (IPN Białystok) – Ks. Wiktor Szyłkiewicz i Jego służba Niepodległej
- dr Edyta Chomentowska (KUL) – Duchowieństwo diecezji przemyskiej wobec Niepodległej Rzeczypospolitej w świetle „Kroniki Diecezji Przemyskiej” oraz wybranej prasy regionalnej w latach 1918–1939
godz. 15.00 – dyskusja
III sesja – godz. 16.45–17.30
- dr hab. Karol Sacewicz (IPN Olsztyn) – Księża antykomuniści w II RP
- dr Krzysztof Langowski (IPN Warszawa) – Ksiądz Franciszek Tyczkowski i jego walka o Wielką Polskę
- dr hab. Elżbieta Wojcieszyk (IPN Poznań), Duszpasterz trudnych czasów. Abp. Walenty Dymek (1888–1956)
godz. 17.30 – dyskusja, podsumowanie I dnia obrad
23 maja
I sesja – godz. 9.00–10.15
- dr Anna Czocher (IPN Kraków) – „Wierni nasi, jeśli kiedy, to dziś potrzebują i wyglądają naszej pomocy, opieki i duszpasterskiej pracy”. Działania duchownych w Krakowie na rzecz społeczeństwa polskiego w okresie okupacji niemieckiej 1939–1945
- Jarosław Wasilewski (IPN Białystok) – Okupacyjna codzienność administratora parafii wiżajńskiej w okresie II wojny światowej
- dr Dominika Pasich (IPN Kraków) – Ksiądz Stanisław Ryńca – kapelan AK i WiN na ziemi olkusko–miechowskiej
- Aleksandra Pietrowicz (IPN Poznań) – Ks. inf. Józef Prądzyński, „jedna z najpiękniejszych postaci Ziem Zachodnich”
- Wojciech Miklaszewski (doktorant UKW w Bydgoszczy) – Kapelan lotników i harcerzy. Ks. płk pilot Rafał Gogoliński-Elston (1902–1982)
- godz. 10.15 – dyskusja
II sesja – godz. 10.30–11.30
- dr Rafał Łatka (BBH IPN) – Patriotyzm Prymasa Stefana Wyszyńskiego
- dr hab. Ryszard Gryz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) – Ordynariusz kielecki biskup Czesław Kaczmarek na rzecz niepodległej Polski (1938–1963)
- dr hab. Krzysztof Sychowicz (IPN Białystok) – Biskup Mikołaj Sasinowski opiekun pamięci o weteranach wojennych
- dr Łucja Marek (IPN Kraków) – Działalność księdza Franciszka Blachnickiego na rzecz wolności narodu
godz. 11.30 – dyskusja
III sesja – godz. 12.00–13.00
- Emilia Świętochowska (IPN Białystok) – Kazania księży archidiecezji wileńskiej a początek powojennej rzeczywistości w województwie białostockim
- dr Paweł Warot (IPN Białystok) – Aparat represji wobec duchowieństwa diecezji warmińskiej w latach 1945–1956
- Krzysztof Kierski (IPN Olsztyn) – Działalność ks. Wojciecha Zinka na rzecz suwerenności diecezji warmińskiej
- dr hab. Bartosz Korzeniewski (UAM), Księża wobec Solidarności w Poznaniu w pamięci społecznej Wielkopolan
godz. 13.00 – dyskusja i podsumowanie konferencji
Więcej informacji o konferencji dostępnych jest na stronie Oddziału IPN w Białymstoku.