29 kwietnia 2018 r. (w niedzielę) delegacja Oddziału IPN w Gdańsku, na czele z dyrektorem, prof. Mirosławem Golonem, złożyła kwiaty w Kaplicy Zamęczonego 23 lutego 1945 r. w Dachau, Wielkiego Patrona Diecezji Toruńskiej, a także toruńskiej Parafii przy ul. Szubińskiej nr 15 – Błogosławionego Księdza Stefana Wincentego Frelichowskiego. To jeden z 800 polskich Kapłanów Męczenników zamordowanych w niemieckim obozie w Dachau w czasie II wojny światowej. To straszliwe miejsce zbrodni niemieckich ludobójców pochłonęło ponad trzydzieści tysięcy zamordowanych. Łącznie zarówno w tym położonym tuż obok Monachium obozie jak i jego filiach więziono okolo dwustu tysięcy obywateli wielu krajów w okrutnych warunkach. Spośród prawie 2800 kapłanów więzionych w tym obozie prawie 1800 pochodziło z Polski. 1034 duchownych zmarło, w tym 800 z Polski. Jednym z zamordowanych przez Niemców kapłanów był Wielki Syn Ziemi Toruńskiej i Patron Diecezji Błogosławiony Ksiądz Stefan Wincenty Frelichowski.
Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego został decyzją Episkopatu Polski ustanowiony w 2002 r. z inicjatywy więźnia Dachau, Ks. Kardynała Ignacego Jeża (zm. 2007 r.), jako kontynuacja istniejącej od 29 kwietnia 1948 r. pięknej tradycji dorocznych spotkań Kapłanów ocalałych z Dachau w kaliskiej Parafii św. Jozefa. Także w tym roku dziś w Bazylice Św. Józefa w Kaliszu odbędą się uroczystości. Jednak już nie biorą w nich udziału kapłani więzieni w Dachau. Ostatni z nich Ks. Leon Stępniak zmarł w 2013 r. Teraz juz wyłącznie naszym obowiązkiem jest kultywowanie Pamięci o Kapłanach pomordowanych w czasie II wojny światowej. W Toruniu jest takich miejsc pamięci kilka:
- Wspomniana już Parafia przy ul. Szubińskiej,
- Jedna z najpiękniejszych w gotyckim starym mieście Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i Błogosławionego Ks. Stefana Frelichowskiego,
- Fort VII im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Okrężnej, skąd w październiku 1939 r. rozpoczynała się męczeńska droga tysięcy mieszkańców Torunia i okolic, w tym kilkudziesięciu kapłanów,
- Katedra świętych Janów w Toruniu gdzie w głównej nawie jest piękna tablica poświęcona Duchownym-Męczennikom.
Wszędzie tam zostaną złożone dziś kwiaty. Warto wspomnieć o jeszcze jednym bardzo ważnym miejscu pamięci, czyli o Sanktuarium Maryi Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i Św. Jana Pawła II w Toruniu, gdzie jest przepiękna Kaplica Pamięci Polaków, którzy ponieśli śmierć ratując Żydów. Wśród ponad tysiąca ofiar zbrodni niemieckich ludobójców jest też ponad dwadzieścia Osób Duchownych, które życie oddały za swoich bliźnich.
Kościół katedralny św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu
-
-
-
-
-
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu
-
-
-
-
-
-
Kościół p.w. Błogosławionego Księdza Stefana Wincentego Frelichowskiego
-
-
Kaplica Pamięci Ofiar KL Dachau z lat 1939–1945 w kościele p.w. Błogosławionego Stefana Wincentego Frelichowskiego
-
-
Widoczny na posadzce numer 22492 to numer obozowy Ks. Frelichowskiego -
Widoczne na posadzce numery 28 i 30 to numery baraków w KL Dachau, w których Niemcy więzili polskich księży Kaplica Pamięci ku czci Polaków ratujących Żydów
-
-
Na zdjęciu czarnych marmurowych Tablic Pamięci nad napisem „Oddaję za przyjaciół” są m.in. trzy nazwiska kapłanów zamordowanych w 1943 r. za ratowanie Żydów: ks. Leopold Aulich, ks. Józef Bajko, ks. Józef Boradyn -