Z inicjatywą budowy pomnika wystąpił Związek Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. Bytom był jednym z miejsc działania wojskowych batalionów pracy, do których w latach 1949–1959 z powodów politycznych łącznie zesłano blisko 200 tys. poborowych. Spośród nich około tysiąca zginęło, kilkanaście tysięcy na zawsze straciło zdrowie lub przypłaciło służbę przedwczesną śmiercią. System represji, któremu podlegali żołnierze górnicy, Instytut Pamięci Narodowej uznał za zbrodnię komunistyczną.
Pomnik odsłonięto przy dawnej kopalni Rozbark. W uroczystości wziął udział prof. Mirosław Golon, Dyrektor gdańskiego oddziału IPN.