Spotkanie zostało zorganizowane w związku z udostępnieniem do zwiedzania zrekonstruowanej celi, w której więziony był Witold Pilecki. Z tej celi zabierano go na wielogodzinne przesłuchania, z których wracał skatowany. Stąd też 25 maja 1948 r. komuniści wyprowadzili rotmistrza na egzekucję.
– Każdy fragment życia Witolda Pileckiego pokazuje nam wspaniałego, pięknego człowieka, poświęconego Bogu, ojczyźnie i swojej rodzinie. (…) W tym więzieniu zamordowano nie tylko uosobienie historii polskiego narodu w XX wieku, ale także uosobienie sumienia polskiego narodu, człowieka, który swoim życiem i swoją śmiercią udowodnił, że genotyp polskiej wolności będzie trwał
– mówił podczas konferencji prezes IPN dr Karol Nawrocki.
Zofia Pilecka przekazała muzeum przedmioty należące do jej ojca, m.in. książkę „O naśladowaniu Chrystusa” Tomasza a Kempis, z którą Pilecki nie rozstawał się w celi śmierci. Podczas konferencji córka rotmistrza powiedziała:
– Oddaję to, co było dla nas do tej pory najdroższe. Ojciec w ostatniej chwili przekazał mamie nie list żaden, tylko tę książeczkę „O naśladowaniu Chrystusa” Tomasza a Kempis i powiedział: „Czytaj ją codziennie sama i czytaj codziennie dzieciom. Obojętnie, w jakim miejscu otworzysz tę książeczkę. To ci da siłę do przetrwania trudnych czasów”. I tę książeczkę ja dzisiaj przekazuję dla pokoleń.
Dyrektor muzeum dr hab. Filip Musiał podzielił się refleksją o ludziach, którzy byli więzieni przez komunistów i zabijani w więzieniu przy Rakowieckiej:
– W kategoriach czysto ludzkich ci, którzy tu ginęli – możemy uznać, że przegrali, ale w kategoriach wspólnoty narodowej – zwyciężyli. To rotmistrz Witold Pilecki jest dziś dla nas punktem odniesienia. Jest bohaterem naszej tradycji niepodległościowej, ma dzisiaj swoje pomniki, jest patronem ulic, jednostek wojskowych, drużyn harcerskich. To jest jego zwycięstwo i wszystkich tych, którzy oddawali życie i zdrowie, walcząc za Polskę po jej zajęciu przez Armię Czerwoną, (…) a tę walkę rozpoczęli w roku 1939, przeciwstawiając się obu totalitaryzmom.
Dyrektor muzeum wyraził przekonanie, że dla osób odwiedzających placówkę będzie miało olbrzymie znaczenie to, że będą mogły wejść do celi i zobaczyć te mury, których dotykał rotmistrz Pilecki.
W konferencji wzięła także udział ekipa, która przeprowadziła konserwację celi Witolda Pileckiego. Konserwator zabytków Marta Banaś opowiedziała o przebiegu renowacji przywracającej pierwotny wygląd celi. Podczas prac opierano się na dokumentacji fotograficznej oraz przekazach ustnych osób, które pamiętały wygląd tego pomieszczenia.
Transmisja na kanale IPNtv:
24 maja 2023 r., godz. 14.00, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, ul. Rakowiecka 37, pawilon X, przed celą rotmistrza Witolda Pileckiego.