Nawigacja

Aktualności

Mogiła Karola Olgierda Borchardta została wpisana do ewidencji grobów weteranów

Decyzją prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski została wpisana mogiła Karola Olgierda Borchardta, weterana wojny polsko-bolszewickiej oraz działań wojennych II wojny światowej, kapitana żeglugi wielkiej, pisarza.

  • Grób Karola Olgierda Borchardta na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
    Grób Karola Olgierda Borchardta na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.
  • Karol Olgierda Borchardt (1905–1986)
    Karol Olgierda Borchardt (1905–1986). Fot. domena publiczna.

Karol Borchardt urodził się 25 marca 1905 r. w Moskwie. Jego rodzicami byli Hilary i Maria z domu Raczkiewicz. Hilary Borchardt był lekarzem, opracowywał nowe metody leczenia gruźlicy i nowotworów. Rodzina Borchardtów pochodziła z Wileńszczyzny, ale z uwagi na pracę ojca przeniosła się do Moskwy. Kiedy Karol miał niespełna rok, Maria odeszła od męża i wyjechała z synem do Paryża, gdzie pracowała jako projektanta. W 1912 r. wróciła do Wilna, aby Karol mógł rozpoczął edukację w polskiej szkole. Nauka została przerwana wybuchem I wojny światowej. Po napaści bolszewików na Polskę niespełna 15-letni Karol Borchardt zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego. Został wcielony jako harcerz do 6. Pułku Piechoty Legionów i w jego szeregach bronił ojczyzny.

Po zakończeniu działań wojennych kontynuował naukę i w 1924 r. zdał egzamin dojrzałości, poprzedzony nauką w gimnazjum humanistycznym im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Już wtedy wiązał swoją przyszłość z morzem. Postanowił zdawać do Państwowej Szkoły Morskiej. Nie udało mu się do niej dostać za pierwszym razem, rozpoczął zatem studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1925 r. ponownie aplikował o przyjęcie do Państwowej Szkoły Morskiej, tym razem z sukcesem. Naukę ukończył dyplomem uzyskanym w 1928 r.

Przygodę z morzem rozpoczął jako starszy marynarz na statku towarowo-pasażerskim „Rewa” w Polsko-Brytyjskim Towarzystwie Okrętowym. W 1931 r. został zatrudniony w Linii Gdynia-Ameryka. Służbę rozpoczął od stanowiska asystenta pokładowego, aby ostatecznie sprawować funkcję starszego oficera. Służył kolejno na statkach "Polonia", „Pułaski”, „Piłsudski” i „Kościuszko”.

W momencie wybuchu II wojny światowej przebywał na żaglowcu szkolnym „Dar Pomorza”, który odbywał ćwiczenia na Bałtyku. Statek został skierowany przez władze szwedzkie do Sztokholmu i przebywał tam do końca wojny. Karol Borchardt wraz z uczniami został skierowany do Anglii. Tam otrzymał stanowisko starszego oficera  na statku „Piłsudski”, który przystosowano do transportu wojska. 26.11.1939 r. "Piłsudski" zatonął  w drodze z Newcastle, 29 mil morskich na południowy wschód od przylądka Flamborough, w drodze do Australii. W katastrofie zginął dowódca statku, kpt. Mamert Stankiewicz. Karol Borchardt, w wyniku uderzenia w głowę w czasie ewakuacji został ciężko ranny i z trudem odratowany. Po opuszczeniu szpitala zgłosił się do pełnienia dalszej służby, zrobił to wbrew zaleceniom lekarskim. W marcu 1940 r. podjął służbę na „Chrobrym” jako starszy oficer. Brał udział w kampanii norweskiej do czasu zbombardowania statku 15 maja 1940 r. Uczestniczył w akcji ratowania załogi, w wyniku czego odnowiły się stare kontuzje. Podjął leczenie i rehabilitacje, które trwały do 30 września 1942 r. Po wyjściu ze szpitala podjął pracę w polskim szkolnictwie morskim w Anglii. Pracował też w angielskiej linii żeglugowej na statku „Sheridan”.

Do Polski powrócił w 1949 r. i zamieszkał w Gdyni. Z uwagi na to, że był to okres prześladowań wszystkich, którzy walczyli w czasie wojny na froncie zachodnim, nie mógł znaleźć pracy. Dopiero okoliczność, iż większość oficerów marynarki handlowej pozostała na Zachodzie i brakowało kadry nauczycielskiej otrzymał posadę w Państwowej Szkole Morskiej i Szkole Rybołówstwa Dalekomorskiego w Gdyni. Wykładał astronawigację, nawigację, locję, oceanografię i wiedzę okrętową. Jest autorem szeregu powieści o tematyce marynistycznej: „Znaczy Kapitan”, „Krążownik spod Somosierry”, „Szaman morski”, „Kolebka nawigatorów”, „Pod czerwoną różą”.

Karol Olgierd Borchardt został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Medalem "Za zasługi dla obronności kraju", Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaką "Zasłużony Pracownik Morza", Nagrodą Prezydenta Miasta Gdyni za całokształt twórczości. Został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.

Decyzją prezesa IPN mogiła Karola Borchardta została wpisana do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski pod numerem ewidencyjnym 3394.

do góry