W 85. rocznicę rozpoczęcia ludobójczej „operacji polskiej” NKWD główne uroczystości odbyły się na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku. W obecności przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, radnych, licznie zgromadzonych służb mundurowych, a także przedstawicieli Rodziny Katyńskiej, Związku Sybiraków, środowisk kombatanckich, patriotycznych odegrano hymn Państwowy Rzeczypospolitej Polskiej.
Delegacje IPN Oddział w Gdańsku reprezentowała delegacja na czele z dr. Pawłem Piotrem Warotem, dyrektorem IPN Gdańsk.
Podczas uroczystości pracownicy Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN Gdańsk wręczyli uczestnikom okolicznościowe ulotki i ryngrafy poświęcone ofiarom operacji antypolskiej NKWD.
Podczas uroczystości odbyły się okolicznościowe przemówienia. Głos zabrał Mariusz Łuczyk, wicewojewoda pomorski.
Dziś wołamy w imieniu bezimiennych ofiar. My dziś tą pamięć przywracamy i mówimy o tym głośno. Czcimy i kultywujemy tych, o których przez dziesięciolecia zapomniano. Serdecznie dziękuję wszystkim zgromadzonym za to, że co roku spotykamy się w tym ważnym miejscu. Tylko na prawdzie i na przywołaniu pamięci możemy budować fundamenty wolnego i niepodległego kraju.
Głos zabrała także Hanna Śliwa-Wielesiuk, prezes Rodziny Katyńskiej. Podczas uroczystości mówiła o ofiarach oraz o członkach ich rodzin , których wysyłano do łagrów.
Kary przewidziano dwie: rozstrzelanie lub wywiezienie do łagrów. Warunki panujących w sowieckich obozach były straszne. W trakcie operacji antypolskiej NKWD represje spadły także na członków rodzin rozstrzelanych. Regulował to nowy rozkaz 00486. Żony zdrajców ojczyzny miały otrzymać po minimum pięć do ośmiu lat wysyłki na Syberię do łagrów.
Po oficjalnych wystąpieniach miała miejsce modlitwa, którą odprawił ks. prałat ppłk Wiesław Okoń. Na zakończenie delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem Golgoty Wschodu. Uroczystość zakończył hymn sybiracki.
***
Wśród inicjatyw Instytutu Pamięci Narodowej poświęconych historii operacji antypolskiej wymienić należy: „Biuletyn IPN” nr 7-8/2017, dodatek specjalny pt. „(Anty)polska operacja NKWD” do tygodnika „Do Rzeczy” (7 sierpnia 2017), uwzględniający m.in. najnowszy stan śledztwa IPN w sprawie sowieckich represji na Polakach w latach 1937–1938. Dodatek historyczny poświęcony „operacji polskiej” NKWD, przygotowany przez IPN, ukazał się także w „Naszym Dzienniku” z 9 sierpnia 2017.
IPN wydał też okolicznościową broszurę „Operacja antypolska NKWD 1937–1938”. Zamieszczono w niej archiwalne fotografie oraz teksty znawców problematyki zbrodni NKWD – prof. Nikołaja Iwanowa, dr. Tomasza Sommera, a także rozmowę z Nikitą Pietrowem, wiceprzewodniczącym rosyjskiego Stowarzyszenia „Memoriał”. Dla nauczycieli dostępna jest teka edukacyjna „Teka edukacyjna IPN „Operacja polska NKWD 1937-1938". Wszystko, co powinieneś wiedzieć”.
Nakładem wydawnictwa Instytutu ukazały się dwie edycje źródeł poświęconych pomordowanym Polakom: z archiwów ukraińskich pt. „Wielki Terror: operacja polska 1937–1938” oraz gruzińskich – „Wielki Terror w sowieckiej Gruzji 1937–1938. Represje wobec Polaków”.
IPN przygotował również wystawy „Ofiary zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938” oraz „Rozkaz nr 00485. Antypolska operacja NKWD na sowieckiej Ukrainie 1937–1938”.
Zapraszamy również na portal edukacyjny operacja-polska.pl